Kunstenaars die door Velazquez zijn beïnvloed, hebben vaak elementen van realisme en naturalisme gebruikt, gecombineerd met dramatische belichting. Ze onderzoeken de menselijke emotie en sfeer, zoals te zien is in hedendaagse schilderijen die diepgang en complexiteit uitstralen.
Velazquez heeft de schilderkunst aanzienlijk beïnvloed door zijn vernieuwende technieken, zoals het gebruik van licht en schaduw om diepte te creëren. Zijn aandacht voor detail en zijn vermogen om karakter en psychologische diepgang vast te leggen, hebben talloze kunstenaars geïnspireerd.
Kenmerken van Velazquez' schilderijen zijn onder andere een meesterlijk gebruik van licht en schaduw, de opmerkelijke weergave van texturen en het vermogen om de emotionele uitdrukkingen van de onderwerpen vast te leggen. Bovendien zijn zijn composities vaak zorgvuldig opgebouwd, met een sterke focus op de centrale figuren.
Enkele bekende leerlingen van Velazquez zijn Juan Bautista del Mazo, die zijn stijl verder ontwikkelde, en andere kunstenaars uit de Spaanse Gouden Eeuw, die aspecten van zijn techniek en benadering van schilderen in hun eigen werk hebben geïntegreerd.
De meest kenmerkende onderwerpen in het werk van Velazquez zijn portretten van koninklijke figuren, alledaagse scènes en mythologische onderwerpen. Hij was ook geïnteresseerd in de menselijke psyche, waardoor zijn schilderijen vaak een diepere laag hebben dan alleen het visuele.