DE SEMAPHOOR PIERRE H. DUBOIS Marc Sleen 1945 gedichten

DE SEMAPHOOR
Pierre H. Dubois
Uitg. De Spiegel – Maandschrift voor Poëzie – Moderne Uitgeverij – Hoogstraten
Eerste jaargang – nr. 3 – juli 1945
Portret van de auteur “naar een tekening van Marc Neels” ( = Marc Sleen)
20 pp. 20,5 x 13 cm; 30 gr.
Staat: omslag wat onfris, vergeling; binnen zeer goed.

Pierre Hubert Dubois, Nederlands dichter, prozaschrijver en criticus (Amsterdam 2.7.1917 - Den Haag 24.3.1999). Dubois werd in 1938 door Jan Greshoff in Brussel aangetrokken als medewerker voor het Hollands Weekblad, maar kort voor WO II keerde hij terug naar Amsterdam, waar hij in contact kwam met de dichters Hoornik, Den Brabander, Van Hattum en Hoekstra, die hem betrokken bij de oprichting van het tijdschrift Criterium, waaraan hij tot 1942 (oprichting Kultuurkamer) bleef meewerken. In 1940 verscheen zijn studie over A.C. Willink en in 1941 debuteerde hij met gedichten in de bundel In den vreemde.
In 1942 kreeg hij een aanbod voor een correspondentschap voor De Tijd in Brussel. Na de oorlog werkte hij nog enige tijd bij de kunstredactie van De Nieuwe Standaard en richtte hij met Maurice Roelants De Spectator op. Na een kortstondig adviseurschap bij uitgeverij Meulenhoff werd Dubois in 1952 kunstredacteur bij Het Vaderland, een functie die hij tot 1980 vervulde. In 1950 verscheen zijn eerste essaybundel Een houding in de tijd en in 1952 zijn eerste roman Een vinger op de lippen.
Een constante in het werk van Dubois is de opvatting dat literatuur de eigen persoonlijkheid als uitgangspunt dient te nemen. Zijn eerste essaybundel Een houding in de tijd is een voorbeeld van literaire kritiek als uiting van die eigen persoonlijkheid. Hij was daarin gevormd door Forum-auteurs als Ter Braak, Du Perron en Greshoff. Zijn romans zijn dan ook concrete verbeeldingen van dat persoonlijkheidsbeginsel. De roman De vinger op de lippen is weliswaar gebaseerd op leven en dood van Savonarola, maar gaat in feite over de twijfel van de auteur zelf. Ook in latere romans, In staat van beschuldiging (1958) of Requiem voor een verleden tijd (1984), staan personages dichtbij de auteur wat hun opvattingen en ideeën betreft of worden ze beheerst door dezelfde onzekerheden.
Dubois schreef voorts een aantal monografieën, onder meer over F. Bordewijk, Jan van Nijlen, Maurice Gilliams, Allard Pierson, Simenon, Paul Steenbergen en Marcellus Emants. Samen met zijn vrouw Simone schreef hij een standaardwerk over Belle van Zuylen, Isabelle de Charrière, 1740-1805. A la recherche d'un art de vivre (1984) en verzorgde hij een tiendelige uitgave van haar Oeuvre complètes (1979-1981). In 1993 verscheen als sluitstuk van een 30-jarige Belle van Zuylenstudie de biografie Zonder vaandel: Belle van Zuylen 1740-1805, eveneens geschreven samen met zijn vrouw Simone.
Dubois vertaalde veel uit het Frans, zoals werk van Sartre en Flaubert. Hij stelde een tweetal bundels samen over Franse literatuur: Schrijvers in hun landschap (1971, 1977).
Met de roman Een vinger op de lippen als beste Nederlandse roman van 1952 deed Dubois mee aan de Premio Letterario Internazionale Venezia, waar hij een onderscheiding verwierf. De Essayprijs van de Jan Campertstichting werd hem toegekend voor Een houding in de tijd. In 1966 kreeg hij de Prijs van de Literaire Kritiek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en de CPNB. De Henriëtte Roland Holstprijs werd hem toegekend in 1969 voor zijn biografie Marcellus Emants, een schrijversleven (1964). In 1985 kreeg hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre en in 1987 werd hij benoemd tot eredoctor aan de Universiteit van Luik.

Literatuur: Kritisch lexicon; Oosthoek; WP-lexicon; D. Vriesman, ‘Dubois, een verstandelijk pessimist’, in: De Vlaamse Gids 60 (1976) 4, p. 30-40; W.M. Roggeman, ‘Gesprek met Pierre H. Dubois’, in: Beroepsgeheim 2 (1977), p. 75-97; P.H. Dubois-nummer van Dimensie 6 (1981) 1; A. Matthijsse, ‘Pierre H. Dubois’, in: Jan Campertprijzen 1985 (1985), p. 7-44; H. Scholten, ‘Pierre H. Dubois. Een schrijversleven’, in: Ons Erfdeel 29 (1986) 2, p. 163-167; L. Gillet, ‘Pierre H. Dubois, “contemporain de Diderot”’, in: Septentrion 22 (1993) 2, p. 18-27; J. Kruithof, ‘Pierre H. Dubois’, in: Jaarboek Mij Ned. Letterkunde (1998-1999) (2000), p. 65-72; S.A.J. van Faassen, ‘Pierre H. Dubois’, in: Jaarboek Kon. Acad. van Ned. Taal- en Letterkunde (2001), p. 169-179.

G.J. van Bork
[nieuw, februari 2003]