Collaboratie en repressie x 6

Zes publicaties over de diepe kloof die na de oorlog de politiek, justitie én de bevolking pijnlijk verdeelde en die nog altijd nasmeult.
Persoonlijke standpunten, getuigenissen en wetenschappelijke bestudering: ze komen in deze boeken alle aan bod en leveren een zeer boeiende inkijk in de controverse.

1/ Repressie zonder maat of einde?
    Prof. Raymond Derine - Davidsfonds 1978 - softcover – ouderdomssporen - 195p. - 7 euro

    Prof. dr. R. Derine heeft onder deze sprekende titel een moedig en indrukwekkend 
    document samengesteld, stevig gestructureerd en met wetenschappelijke precisie
    uitgewerkt.
    Het is ingedeeld in twee grote hoofdstukken:
    I. De collaboratie
    II. De repressie en de epuratie.
Het is geschreven op basis van standpunten, gegevens en uitspraken van onbesproken getuigen, zowel Vlamingen als Franstaligen.
Voor Derine is het duidelijk dat de politieke collaboratie een
klaarblijkelijke vergissing was en dat er in de economische, sociale,
administratieve en gerechtelijke collaboratie veel te geven en te nemen was.
Het is volgens hem niet zo gemakkelijk te begrijpen hoe het Vlaams Nationaal Verbond (V.N.V.), na herhaaldelijk vóór en zelf helemaal in het begin van de oorlog elke nieuwe vorm van activisme te hebben afgewezen, zich toch spoedig volop in de collaboratie stortte.
Derine haalt daarvoor redenen aan: de vrij algemeen verspreide
overtuiging dat Duitsland de oorlog al had gewonnen, de houding van de koning en de Belgische autoriteiten, de ideologische verwantschap met het nationaal-socialisme, de vrij algemeen erkende decadente werking van de parlementaire democratie en, tenslotte, de vermeende mogelijkheid de Dietse volksstaat te kunnen verwezenlijken.
De ontnuchtering en de verbittering die volgden uit de houding van de Duitsers die vanzelfsprekend alleen om de Duitse belangen bekommerd waren, brachten hen ertoe toch verder te gaan op de eenmaal ingeslagen weg met als enig overblijvend doel te redden wat er nog te redden viel.

2/ Collaboratie: Het verdrongen verleden.
    De collaboratie, haar rechters en geschiedschrijvers.
    Lode Claes - Orbis en Orion 1983 - softcover - ouderdomssporen – 182p. – 7 euro

    Spraakmakende repliek en verweerschrift n.a.v. de televisiereeks 'De Nieuwe Orde' van
    Maurice De Wilde.
    Daarin rekent hij eerst uitgebreid af met De Wilde als programmamaker en zijn ‘gepersonaliseerde’ aanpak in de interviews. Daarna gaat hij verder over geschiedschrijving, de geschiedenis van collaboratie en repressie en de verstoorde verhouding van de Vlamingen tot hun verleden.
Verschillende bedenkingen komen aan bod, bijvoorbeeld over de vraag of de voorstelling van een anti-Vlaamse repressie niet louter ter verdringing of relativering, zelfs verheerlijking, van het eigen Vlaamse collaboratieverleden is: ‘Is het niet de vrucht van een eenzijdige sublimerende geschiedschrijving?’
Deze publicatie raakt ook aan de boeiende discussie over de vraag of collaborateurs in Franstalig België relatief minder en lichter gestraft en sneller in eer hersteld werden, zowel administratief als strafrechtelijk.
Met daartegenover de wetenschappelijke consensus dat in naoorlogs Vlaanderen personen met een bezwaard oorlogsverleden toch in de zetels van de wetgevende en uitvoerende macht konden worden geïnstalleerd - uniek en buitengewoon in vergelijking met buurlanden en Franstalig België.
Met als deel van de discussie dat Lode Claes zelf na zijn veroordeling een steile carrière maakte als journalist, redacteur, bankier, senator en oprichter van de Vlaamse Volkspartij, die later opging in het Vlaams Blok.
Nog altijd zeer boeiende lectuur over een verleden dat in Vlaanderen nog altijd niet verwerkt is en nog altijd zorgt voor controverse.

3/ Tussen twee vuren.
    Getuigenissen over collaboratie, verzet en repressie. Met authentieke foto’s.
    Louis De Lentdecker - Davidsfonds 1985 - softcover – ouderdomssporen – 256p. - 7 euro
  
    Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Louis DL actief in het Belgische gewapende verzet.
Na de oorlog bracht hij als journalist verslag uit van de processen tegen collaborateurs.
De Lentdecker begint zijn boek met een paar bladzijden over zijn verzetsactiviteiten.
Hoofdbestanddeel van het boek vormt evenwel het relaas van de repressieprocessen die hij voor De Standaard heeft bijgewoond.
Wat De Lentdecker allemaal heeft neergeschreven, zal niet altijd even graag door iedereen gelezen worden.
Zo zal men hem de kritiek op nog levende topmagistraten, toen krijgsauditeurs en voorzitters van rechtbanken, in diezelfde magistratuur niet in dank afnemen. Repressieslachtoffers daarentegen zullen het de schrijver weer kwalijk nemen dat hij een goed woord durft te schrijven over Ganshof van der Meersch, of laat blijken dat sommige Vlamingen, wanneer ze voor hun rechters moesten verschijnen, geen voorbeeld waren van moed.
Bladzijden vol zou men kunnen citeren om te illustreren dat de Lentdecker schrijft wat hij meent te moeten schrijven en dat hij zich daarbij door geen enkele groepering of door geen enkele voorliefde laat leiden.
Dat ‘ondanks wat ik van harte wens en waarvoor ik sedert jaren opkom, ware amnestie onmogelijk is zolang mijn generatie leeft,’ is daarvan een voorbeeld.

Een indringende en smaakmakende publicatie van een bevoorrechte getuige met een uitgesproken mening en een scherpe pen.

4/ De Toekomst. Het oorlogsweekblad van het Limburgse VNV.
    Peter Schrijvers 1987 - softcover - 120p. - goede staat – 9 euro

    Al voor de oorlog had het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) in de provincie Limburg met Hou-Zee een eigen weekblad dat onafhankelijk was van het VNV-weekblad Strijd.
Net als Strijd hield Hou-Zee op te verschijnen na de Duitse inval.
Toen bij de oprichting van de Eenheidsbeweging-VNV De Nationaal-Socialist werd uitgegeven, gaf het VNV in Limburg met De Toekomst opnieuw zijn eigen blad uit.
Het blad werd gedrukt op de door de bezetter opgeëiste persen van Het Belang van Limburg.
De gemiddelde oplage lag tussen de 3500 en 4500 exemplaren.
De Toekomst bevatte voor ongeveer de helft Limburgs nieuws.
Voorts volgde het de koers van het VNV. Het maakt aldus propaganda voor een onvoorwaardelijke collaboratie met de nationaalsocialistische bezetter, inclusief militaire collaboratie aan het oostfront en het thuisfront.
Het blad was in theorie onderhevig aan preventieve censuur van de Propaganda Abteilung te Hasselt.
In de praktijk was er een vlotte samenwerking al trad de bezetter enkele keren op als De Toekomst Dietse propaganda maakte of te scherp van leer trok tegen de Groot-Duitse collaborateurs van de
Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag).

5/ De vergeten moord op Frans Ketels.
    Wim Verreycken - Triskel 1996 – softcover – 166p. – goede staat – 7 euro

    Relaas van de feiten waarbij student in de rechten Ketels, leider van de Limburgse NSJV op 22 september 1944 gearresteerd werd en zwaar toegetakeld in de gevangenis opgesloten werd. Verstoken van medische zorgen overleed Ketels op 7 mei 1945 aan de opgelopen verwondingen, nauwelijks 25 jaar oud.
De auteur beschouwt hem als een van de slachtoffers van een genadeloze repressie.
Hij baseert zich op gesprekken met tijdgenoten en overlevenden, de processamenvatting, uittreksels uit het dagboek van Frans Ketels, teruggevonden briefwisseling en juridische en emotionele bedenkingen.
Duidelijke stellingname in het controversiële debat over collaboratie en repressie.

6/ Albert Lebbe in de Vlaamse Beweging.
    Deel I in de reeks Langemark in de Vlaamse Beweging 1914-1945.
    Joost Lincau - NV Vonksteen 1992 - softcover – 222p. - goede staat – 7 euro

    Op basis van persoonlijke gesprekken met Albert Lebbe en zijn vrouw maakt de auteur een reconstructie van een zeer controversiële periode in hun leven tijdens WO II.
    Na 40 jaar blikken ze terug en getuigen.
Vier belangstellingspunten:
1/ zijn lidmaatschap van het Verdinaso
2/ zijn houding tijdens de oorlog
3/ zijn arrestatie en internering na de bevrijding
4/ zijn inzet in het naoorlogse Langemark.

Het verhaal van een groeiend Vlaams bewustzijn n.a.v. getuigenissen van oud-strijders van WO I, over de geestdrift van een 18-jarige voor de radicale ideeën van Van Severen tot de arrestatie, internering en de problemen nadien.

Ophalen of verzenden
Bpost: afhaalpunt 5,15 / post thuis 6,85