STORM EN DRANG 1919 Frontpartij activisme Verschaeve Dosfel

Storm en Drang

Uitgave ‘Ons Vaderland’ (de naamloze vennootschap ‘Ons Vaderland’ van het Antwerpse “Het Vlaamsche Front”), Brussel, 1919.

Een aantal artikelen uit de tijd toen het blad nog niet overal in het land verspreid was, werd gebundeld in de reeks Storm en Drang (1919, 4 deeltjes).

Deze aanbieding: convoluut van de 4 reeksen vlugschriften:
1o In Vlaanderens Middernacht, 56 blz.;
2o Stem der Vlaamsche Dooden aan den IJzer, 48 blz.;
3o De Macht der Duisternis, 30 blz.;
4o Sinn Fein, 34 blz.

20,5 x 15,5 cm; 260 gr. Omslag: eenvoudige kartonnen binding.
Staat: omslag sletig; titelblad van de 1e reeks ontbreekt! Teksten volledig. Naam eigenaar op titelblad van volgende reeksen. Alle bladspiegels zuiver.
DEZE BUNDELING VAN DE 4 REEKSEN SAMEN IS ZEER ZELDZAAM !!!


INHOUD
1e reeks: IN VLAANDERENS MIDDERNACHT
Inleiding
Beknopt overzicht van het activisme in bezet België (o.a. Gentse Hogeschool, Raad van Vlaanderen)
Vijanden van België
Eerherstelling, door Alberik Dewreker
Dat nooit!, door IJzer (= ps. Hendrik Borginon)
De Frontpartij aan een volksvertegenwoordiger, door IJzer
2e reeks: STEM DER VLAAMSCHE DOODEN AAN DEN IJZER
Door EEN LEVENDE ONDER DIE DOODEN (= ps. Cyriel Verschaeve)
3e reeks: DE MACHT DER DUISTERNIS
De Junker’s van Vlaanderen, door Hlodwig (= ps. Lodewijk Dosfel)
Vlaamsche beweging en partijpolitiek, door Pennincsken
De hinderlijke partijpolitiek, door IJzer
Vlaanderen, ’t is nu de tijd, door Karitas
Het behoud der Fransche Hoogeschool te Gent
Uit het Vlaamsche martelaarsboek, door Yzergalm (= ps. Ward Hermans)
Het Vlaamsche Volk
4e reeks:
o.a: De Vlaamsche Vlagge rijst weer op, door Zeemeeuwe (= ps. Cyriel Verschaeve)
Sinn Fein, door Zander (=ps. Hendrik Borginon)
In memoriam Firmin Deprez (Kortemark)
Over de Vlaamsche Beweging (13 hoofdstukken)


“Het Vlaamsche Front, veel vaker de Frontpartij genoemd, ontstond uit de Frontbeweging van geradicaliseerde soldaten in het IJzerleger. Er traden ook meteen activisten toe, Vlaams-nationalistische collaborateurs. Van meet af aan waren er spanningen tussen een gematigde reformistische vleugel en een radicale revolutionaire vleugel, die ook Groot-Nederlands of Diets was en mede werd aangestuurd door oud-activisten en (nationalistische) scherpslijpers rond het weekblad Vlaanderen (1922-1933). Ook katholieke profilering tegen een pluralistisch godsvredestandpunt verdeelde de partij. Vanaf 1925 ontstonden regionale partijen, meestal met een katholiek profiel. Alleen in Antwerpen overleefde het Vlaamsche Front als pluralistische partij met een gematigd programma, gericht op federalisme, terwijl elders met de stichting van het Verdinaso (1931)en het Vlaams Nationaal Verbond (VNV)(1933) het Vlaams-nationalisme in radicaal-rechts en Diets vaarwater kwam. Ook in Antwerpen bezweek na de verkiezing van 1936 het Vlaamsche Front uiteindelijk onder de concurrentie van het VNV.

Van Frontbeweging naar Frontpartij
Het Vlaamsche Front of Frontpartij ontstond uit de Frontbeweging, waarvan ze het kernprogramma ‘Zelfbestuur, Nooit meer oorlog en Godsvrede’ overnam. Bij de parlementsverkiezingen van 1919 werden met Adiel Debeuckelaere en Hendrik Borginon twee leiders van de Frontbeweging verkozen voor de Frontpartij. Van meet af aan werden ook voormalige activisten in de partij opgenomen. In 1925 werd met Herman Vos de eerste oud-activist in het parlement verkozen. Het oorlogsverleden van de frontsoldaten bleek evenwel onvoldoende om een coherente partij te vormen. Vrijwel onmiddellijk tekenden zich diverse breuklijnen af.

Revolutie versus reformisme
Ten eerste was er de tegenstelling tussen een reformistische pool, die Vlaams zelfbestuur wilde realiseren langs wettelijke weg en een radicale, die een revolutionaire strategie wilde uitvoeren, of die althans proclameerde dat te willen doen. Laatstgenoemde strekking was dominant in de Opperste Raad, die na de Wapenstilstand van 11 november 1918 werd gevormd en die de leiding van de Frontpartij claimde. De reformistische strekking had aanvankelijk de sterkste troeven doordat ze kon rekenen op de historische leiders van de Frontbeweging Borginon en Debeuckelaere, en op de sterkste partijafdelingen: de Antwerpse met onder meer Vos, Herman van Puymbrouck en Hendrik Picard, die beschikte over de krant De Schelde (1919-1936) en het weekblad De Ploeg; de Aalsterse, die fuseerde met de resten van de daensistische beweging en zo kon rekenen op een verkozene, de daensist Karel-Leopold van Opdenbosch, en op een netwerk van organisaties, met onder meer een moderne drukkerij-uitgeverij; de Brabantse met Kamerlid Staf de Clercq, die in 1920 een jaarlijkse Vlaamsch Nationale Landdag organiseerde en gaandeweg een nationaal secretariaat op poten zette. Met uitzondering van de radicale Gentse verkozene Boudewijn Maes behoorde de eerste lichting mandatarissen tot de gematigde strekking. Mede doordat de Opperste Raad niet over eigen structuren beschikte, moest ze deze feitelijke ontwikkeling ondergaan. Enkele leden van de Raad, met op kop de activistische en katholiek-integristische priester Robrecht de Smet, ontwikkelden toen een strategie die erop was gericht via geheime organisaties vat te krijgen op de leiding. Uit de Opperste Raad ontstond het Veem ick wijck niet af en einde 1921 werd onder leiding van De Smet het Verbond van Vlaamsche Nationalisten De Blauwvoet opgericht, met de steun van naar Nederland uitgeweken activisten en van het in 1922 opgerichte weekblad Vlaanderen (1922-1933). In 1924 werd vanuit dezelfde hoek een Vlaamsch Nationaal Secretariaat opgericht.

Zwakke organisatie
Deze efemere initiatieven waren niet van die aard om een goedgeorganiseerde partij in moeilijkheden te brengen, maar precies op dat punt stond de Frontpartij bijzonder zwak. De nationale partijstructuren ontgroeiden nooit het embryonale stadium. De partij was niet in staat de Fronterskrant Ons Vaderland (1914-1922) in leven te houden. Er was geen krachtige nationale leiding. De eerste voorzitter van de Frontpartij, Debeuckelaere, verdween van het politieke voorplan toen hij in 1921 negen maanden in voorarrest werd genomen op beschuldiging van hoogverraad tijdens de Eerste Wereldoorlog vanwege zijn vermeende betrokkenheid bij de zaak van de zogeheten Sublieme Deserteurs, die vanachter het IJzerfront overstaken naar bezet België en er contact zochten en vonden met activisten. Debeuckelaeres strategie om elke betrokkenheid te ontkennen, leidde wel tot zijn vrijspraak, maar bezegelde meteen zijn zwak imago bij de radicale achterban. Borginon verdween bij zijn niet-herverkiezing in 1921 van het voorplan. Hun rol werd achtereenvolgens overgenomen door Van Puymbrouck, die in 1921 de nationale voorzitter werd, en door Vos, die van 1925 af de feitelijk parlementaire leider werd. Beiden waren vrijzinnige Antwerpenaars. Hun posities bevestigden enerzijds de groeiende macht van de Antwerpse afdeling van de Frontpartij en anderzijds het teloorgaan van een algemeen aanvaarde nationale leiding. Voor het laatste was een tweede breuklijn verantwoordelijk. (…)”
BRON: NEVB