De ontdekking van de hemel gaat over de complexe relatie tussen de mens en God. Het verhaal volgt de levens van twee mannen, Max Delius en Onno Quist, en hun interactie met een meisje, dat een cruciale rol speelt in een mystiek plan om het contact tussen de mens en het hogere te herstellen. De roman stelt vragen over de betekenis van het leven en ons bestaan en verkent diepere filosofische kwesties.
De centrale thema's in De ontdekking van de hemel zijn relaties, het geloof in het hogere, de zoektocht naar waarheid en de invloed van de geschiedenis op het individu. Het boek behandelt ook de thema's van vriendschap en verraad, en hoe menselijke keuzes invloed hebben op grotere, kosmische plannen.
De belangrijkste personages in De ontdekking van de hemel zijn Max Delius, een universitair docent, en Onno Quist, een ambtenaar. Deze twee mannen zijn goede vrienden, maar hun levens lopen uiteindelijk uiteen door hun verschillende opvattingen over het leven en hun keuzes. Het meisje dat ze ontmoeten, genoemd Lydia, speelt ook een belangrijke rol in hun verhaal en symboliseert de verbinding tussen de mens en het goddelijke.
De ontdekking van de hemel wordt vaak beschouwd als een mijlpaal in de Nederlandse literatuur vanwege de diepgaande thema's en de unieke schrijfstijl van Harry Mulisch. Het boek daagt lezers uit om na te denken over hun eigen plaats in de wereld en de rol van het geloof, wat het tot een belangrijk en discutabel werk maakt dat nog steeds relevant is in de moderne tijd.
In De ontdekking van de hemel gebruikt Mulisch verschillende stijlfiguren, waaronder symboliek, metaforen en allegorieën. Deze technieken helpen niet alleen om de diepte van de thematiek te verkennen, maar versterken ook de emotionele impact van het verhaal, waardoor de lezer met complexe ideeën en gevoelens wordt geconfronteerd.