Het boek, oorspronkelijk gepubliceerd in 1838, beschrijft de gebeurtenissen rond de Guldensporenslag van 1302.
Conscience schreef het boek om het Vlaamse volk te inspireren en bewust te maken van hun geschiedenis.
De roman wordt beschouwd als een van de belangrijkste werken in de Vlaamse literatuur en speelde een cruciale rol in de Vlaamse beweging.
Hoofdpersonages zijn onder andere de volkshelden Jan Breydel en Pieter De Coninck, en Robrecht van Bethune, de "Leeuw" zelf.