Arthur C. Clarke: 2010: Odyssee 2

Wie het boek 2001: A Space Odyssey of de gelijknamige film van Stanley Kubrick kon waarderen, mag dit vervolg niet missen. 2010: Odyssee 2, om maar aan de Nederlandse titel vast te houden, is anders, maar verklaart veel.

Het verhaal van 2001 draaide vooral om astronaut David Bowman, die na een levensgevaarlijk conflict met boordcomputer HAL moederziel alleen naar een ver zonnestelsel getransporteerd werd. Daarnaast volgden we Heywood Floyd, een hoge heer in de Amerikaanse ruimtevaart. In 2010 zijn de rollen omgedraaid: we volgen Floyd op een ruimtereis en zappen af en toe naar David Bowman, die terugkeert naar de planeet die hij ooit zijn thuis noemde.

Er is eigenlijk maar weinig gebeurd tussen 2001 en 2010. Het ruimteschip Discovery, met de uitgeschakelde HAL, zweeft nog steeds in een baan rond Io en niemand is nog veel wijzer geworden omtrent Davids laatste woorden voordat hij in de monoliet verdween: ‘oh mijn god, het is vol met sterren’. Nu werken de Amerikanen samen met de Russen aan een nieuwe missie, die de Discovery terug naar Aarde moet brengen en een ‘rendez-vous’ moet maken de monoliet. Heywood Floyd, die direct na de catastrofaal verlopen missie met de Discovery zijn functie kwijtraakte, is één van de bemanningsleden.

Wie erop vertrouwt dat dit boek dezelfde formule gebruikt als haar voorganger, moet zijn verwachting bijstellen. Hoewel de mystieke sfeer behouden blijft, wordt snel duidelijk dat het tweede deel in de Odyssee-reeks toch anders van aard is. 2001 was een verhaal van isolement, van één man tegen de verbijsterende krachten van het universum. Het vervolg wisselt de eenzaamheid van de Discovery in voor een ruimteschip waar mensen van uiteenlopende nationaliteiten dicht op elkaar leven.

Ook de hoofdpersoon verschilt wezenlijk van de vorige. In tegenstelling tot David Bowman destijds, laat Heywood Floyd een vrouw en een zoontje achter op Aarde. Natuurlijk was er weinig aanleiding voor feest toen vaderlief aankondigde enkele jaren op ruimtereis te gaan. Floyd maakt zich constant zorgen over zijn huwelijk, zijn zoon en de mogelijke scenario’s bij zijn terugkeer. Het verhaal heeft daardoor wat sentimentele trekjes gekregen.

2010 herenigt ons met nog meer oude bekenden, waaronder David Bowman. Hij verliet de Discovery als een astronaut en een vertegenwoordiger van het menselijk ras, maar wie of wat is hij nu? Even interessant is de terugkeer van HAL, die even sympathieke als onpeilbare computer. Reanimatie van HAL is een doelstelling van, maar hoe zal hij daarop reageren?

De boeken van Clarke staan bekend als ‘hard SF’, oftewel sciencefiction met de nadruk op science. In 2001: Een Ruimteodyssee trakteerde de bemanning van de Discovery ons regelmatig op natuurkundige en astronomische waarnemingen. Als je zit te wachten op een flitsend ruimteavontuur a la Star Wars, dan is deze serie je waarschijnlijk te droog, al lijkt 2010 iets minder wetenschappelijk geschreven dan haar voorganger. Verder moet Clarke het hebben van zijn verbeeldingskracht: er gebeuren genoeg gekke dingen om je geboeid te houden. Qua taal is het niet allemaal briljant. Zo lopen er af en toe wat perspectieven rommelig door elkaar. Het wordt echter nergens storend en het boek blijft vlot lezen.

Met 2010: Odyssee 2 heeft Arthur C. Clarke een waardig vervolg geschreven op 2001, wat gezien de legendarische status van die naam al knap te noemen is. Het boek heldert enkele zaken op, maar behoud de geheimzinnige sfeer van het vorige deel. Bovendien laat het waanzinnige einde genoeg vragen open voor een vervolg.Zoekertje m1415603574