Christian Carpentier & Frédéric Moser - De Staatsveiligheid

Geschiedenis van een destabilisatie
Bende van Nijvel boek
Uiterst zeldzaam & gezocht
Hoe en wanneer is de Belgische Staatsveiligheid ontstaan? Waarom was een dergelijke dienst nodig? Hoe functioneert hij eigenlijk: met infiltrerende spionnen en clandestiene netwerken? Zijn doel en werking in anderhalve eeuw veranderd? Waarom is er sinds het begin van de jaren tachtig ineens zoveel over te horen, en waarom is de Staatsveiligheid in april 1990 volgens de minister van binnenlandse zaken ineens 'overbodig' geworden?

In De Staatsveiligheid kijken de auteurs achter de schermen van een van de meest geheime diensten van de wereld. In een eerste deel wordt de geschiedenis van de Staatsveiligheid vanaf 1830 beschreven en krijgen we een röntgenfoto van haar werking. Opvallend hierbij is de verschuiving in de jaren zeventig van sociale watchdog naar politiek orgaan, en in de jaren tachtig van discrete ordehouder naar in opspraak gebrachte ordeverstoorder.

In een tweede deel wordt die recente malaise in de Staatsveiligheid geïllustreerd aan de hand van een reeks duistere, criminele dossiers die de dienst moest onderzoeken, maar waarvan ook wordt beweerd dat hij zelf betrokken partij zou zijn: de Bende van Nijvel, de communistische CCC, het extreem-rechtse WNP, enzovoort. Steeds weer duikt hierbij het motief van de destabilisatie op.

In een derde deel vragen de auteurs zich af of de Staatsveiligheid dader of slachtoffer is, en plaatsen ze alles in een grotere context, waarbij de belangrijkste vraag is of de Staatsveiligheid effectief moet opgedoekt worden. Wie heeft er belang bij? Welke politieke en persoonlijke motieven speelden een rol bij de veelvuldige beschuldigingen en verdachtmakingen aan het adres van de Staatsveiligheid? Werd de pers gemanipuleerd?

Na een tumultueuze decade lijken er in de jaren negentig nog slechts twee mogelijkheden over te blijven: ofwel verdwijnt de Staatsveiligheid ten voordele van de reeds machtige rijkswacht, ofwel blijft ze bestaan maar dan wel onder directe parlementaire controle. Dat de Staatsveiligheid nooit meer zoals voorheen zal zijn is duidelijk. Wie het ook op de dienst gemunt had - links of rechts - heeft zijn slag thuisgehaald.