De belangrijkste thema's in 1984 zijn onder andere totale controle, geestelijke manipulatie en de strijd om de waarheid. Orwell laat zien hoe een autoritaire overheid speelt met de waarheid en informatie om de bevolking te onderdrukken. Vrijheid en individuele identiteit worden voortdurend bedreigd door een regime dat de mensen in de gaten houdt en hun gedachten en daden controleert.
De wereld in 1984 is donker en somber, gekenmerkt door armoede en wanhoop. De samenleving is opgedeeld in drie superstaten die constant verwikkeld zijn in oorlog. De hoofdstad van Oceania, waar de hoofdpersoon Winston Smith woont, is een plek van alomtegenwoordige surveillance, waar 'Big Brother' iedereen in de gaten houdt. De infrastructuur is verwaarloosd en de mensen leven in angst en onderdrukking.
De belangrijkste personages in 1984 zijn Winston Smith, de hoofdpersoon die wroeging voelt over de onderdrukking van de overheid, en Julia, zijn medeplichtige in het verzet tegen het regime. Er is ook O'Brien, een mysterieuze en sinistere figuur die Winston's hoop en wanhoop symboliseert. Deze personages belichamen de strijd tussen individuen en een tirannieke staat.
De rol van taal in 1984 is cruciaal. Het concept van 'Newspeak', een kunstmatig vereenvoudigde taal, is ontworpen om onafhankelijk denken onmogelijk te maken. Door de rijkdom aan taal te verminderen, hoopt de overheid de vrijheid van denken te ondermijnen. Het idee is dat als je de woorden niet hebt om te denken, je ook niet in staat bent om te rebelleren.
1984 is nog steeds relevant omdat het ons waarschuwt voor de gevaren van totalitarisme en staatssurveillance in onze moderne wereld. Met de opkomst van technologie en sociale media kunnen we de lessen van Orwell niet negeren. Het boek stelt belangrijke vragen over persoonlijke vrijheid, privacy en de invloed van propaganda, die nog steeds actueel zijn.