Dodenmaskers hebben verschillende culturele betekenissen, afhankelijk van de beschaving en periode. In veel oude culturen, zoals die van Egypte, werden dodenmaskers gebruikt om de overledene te eren en hun geest te beschermen in het hiernamaals. Het was ook een manier om de identiteit en het sociale statuut van de overledene in stand te houden, zodat iemand nog steeds werd erkend in het hiernamaals. In andere culturen kan het dragen van een dodenmasker tijdens rouwrituelen helpen om verbondenheid te tonen met de overledene.
Dodenmaskers worden meestal gemaakt door een mal van het gezicht van de overledene te nemen. Dit kan gedaan worden met materialen zoals gips of was. Nadat de mal is gemaakt, wordt deze vaak gepersonaliseerd met details, zoals haar en huidtextuur, om een levensechte representatie te creëren. Moderne technieken kunnen ook digitale en 3D-printingmethodes omvatten, waardoor er unieke en creatieve mogelijkheden zijn om een dodenmasker te maken.
Voor dodenmaskers worden vaak materialen zoals gips, was, brons, en zelfs in sommige gevallen goud gebruikt. Elk materiaal heeft zijn eigen kenmerken en betekenis; bijvoorbeeld, goud wordt vaak geassocieerd met status en onsterfelijkheid, terwijl gips toegankelijker en vaak gebruikt wordt voor persoonlijke dodenmaskers. De keuze voor het materiaal kan afhankelijk zijn van de cultuur, de tijdsperiode en de persoonlijke voorkeur van de overledene of hun nabestaanden.
Dodenmaskers zijn al duizenden jaren een onderdeel van menselijke rituelen. In het oude Egypte werden ze vaak gebruikt voor de farao's, terwijl andere beschavingen, zoals de Grieken en Romeinen, ook dodenmaskers maakten die hun overledenen eerden. De praktijken rondom dodenmaskers evolueerden in de loop der tijd, van eenvoudige vormen tot meer gedetailleerde en kunstzinnige exemplaren, weerspiegelend hoe belangrijk de connectie met de doden was voor de levende gemeenschap.
Enkele bekende voorbeelden van dodenmaskers zijn het gouden masker van Toetanchamon, dat beroemd werd door zijn ontdekking in 1922, en het dodenmasker dat toebehoorde aan de Franse koning Lodewijk XVI. Beide maskers zijn niet alleen kunstwerken, maar ook vensters naar de geschiedenis en de culturele praktijken van hun tijd. Ze blijven fascinerende onderwerpen voor historici, kunstenaars en liefhebbers van antiek.