Dionysos vertegenwoordigt de vrije geest, creativiteit en de connectie met de natuur. Hij is niet alleen de god van de wijn, maar ook van plezier, feesten en extase. Zijn cultus was belangrijk in het oude Griekenland, waar hij vaak werd aanbeden tijdens festivals en theaterstukken, wat zijn invloed op poëzie en dramatiek aantoont.
Dionysos wordt vaak geassocieerd met symbolen zoals druiven, wijn, de lelie en de panfluit. Deze symbolen vertegenwoordigen vruchtbaarheid, vreugde en de muzikale aspecten van zijn cultus. Daarnaast is de tijger of panter ook een belangrijk symbool, dat zijn wilde en ongecensureerde natuur belichaamt.
In kunstwerken wordt Dionysos vaak afgebeeld als een jonge man met lange krullende haren, vaak gekleed in een gewaad dat symboliseert dat hij een god van de natuur is. Hij houdt vaak een wijnbeker of een druiventros vast, en soms wordt hij vergezeld door druivenplukkers of zijn metgezellen, de satyrs en maenaden, die de spirit van feestelijkheden en overvloed benadrukken.
In de Romeinse cultuur werd Dionysos geïdentificeerd met Bacchus, die dezelfde eigenschappen bezit. Bacchus werd gezien als een god van de wijn, het genieten van het leven en het vieren van de natuur. Zijn festivals, de Bacchanalia, waren bekende vieringen van overvloed en vrijheid, en hij speelde ook een belangrijke rol in de theatrale tradities van Rome.
Onder de bekendste mythen over Dionysos is het verhaal van zijn geboorte. Nadat zijn moeder Semele stierf voordat hij geboren kon worden, verwijderde Zeus hem uit haar baarmoeder en liet hem in zijn dijbeen groeien. Een ander populair verhaal is de ontvoering van Ariadne, die hij in zijn gezelschap opnam. Ook het verhaal van het temmen van wilde dieren, zoals panters, toont zijn dualiteit als een god van zowel wilde natuur als vreugde.