Marmeren beeld van een jonge man, 1e–2e eeuw na Christus, met historische reconstructies en Italiaanse en Spaanse exportvergunningen, een interessant stuk voor bieders op Romeinse kunst.



Beeld van een jongeman. Oud-Romeins of later, eerste - tweede eeuw na Christus. Met Italiaanse en Spaanse exportvergunning. Marmer. 80,5 cm hoogte. Voorwaarde: Lichaam in goede staat, heeft het hoofd en de rechterarm verloren. Het toont historische reconstructies uit de 16e - 17e eeuw om de figuur compleet te maken; de plooi die vanaf de linkermouw en de voet van de figuur dépend, vanaf onder de rechterknie en vanaf de linker enkel, naast de voeten. Herkomst: Veilinghuis Privécollectie, 1970 Privécollectie, Barcelona. Met Italiaanse en Spaanse exportvergunning. Beschrijving: Romense beeldhouwwerk in rond marmer, kleiner dan levensecht, dat een heel jonge jongen voorstelt, halverwege tussen kindertijd en adolescentie. De romp is al breed en de handen en voeten zijn groot, maar het lichaam is nog steeds afgerond en zacht qua volume, vooral de buik en de zachte plooi van het schaamgebied. De subtiele musculaire definitie van de romp geeft het beeld een zekere atletische uitstraling, in scherp contrast met de mollige, nog kinderlijke bouw van de buik en de ledematen. Het contrast wordt ook gelegd op het niveau van de esthetische benadering, tussen de naturalistische interesse in de anatomie van kinderen en de idealisering van de voorstelling van een godheid. De jonge man staat in een elegante contrapposto-houding: het rechterbeen draagt het gewicht van het lichaam terwijl het linkerbeen ontspant, buigt en zich licht draait om zichzelf voor te kruisen. De rechterarm zou oorspronkelijk waarschijnlijk omhoog geheven of uitgestrekt zijn geweest, terwijl de linkerarm gebogen is bij de elleboog en naar voren wordt gebracht, met de hand gesloten rond een cylindrisch voorwerp dat nu verloren is. Het figuur staat op een eenvoudige ronde sokkel, waarvan de linkervoet iets uitsteekt, een detail van naturalisme en uitdrukkingskracht dat leven geeft aan het beeld en de indruk van zacht ronddraaiende beweging versterkt. Een chlamys omhult volledig de achterkant van het lichaam en wordt verzameld over de borst en een van de armen, wat de beheersing van de beeldhouwer in het behandelen van de plooien en golvingen van de stof bewijst, die nauwkeurig en delicaat de beweging van de fijne stof weerspiegelen. De mantel, bevestigd over de rechterschouder met een speld, valt naar voren en bedekt het bovenste deel van de romp en de linker schouder, waar hij opnieuw bijeen is gezet. De plooien gevormd door de chlamys in dit frontale gebied van de figuur worden met buitengewone verfijning en grondigheid bewerkt, en verkrijgen een vloeiende uitstraling die de effecten van licht en schaduw versterkt in contrast met het egale en gladde oppervlak van de huid. Aan het achtergedeelte van de figuur krijgen de plooien meer volume en vormen een asymmetrisch schema dat de beweging van de jongen weerspiegelt, recht naar beneden vallend aan de rechterkant en brede curven beschrijvend aan de linkerkant, reagerend op de beweging van de arm. In het frontale zicht spelen de zeer delicate plooien van de stof een belangrijke rol in het kaderen van het naakte lichaam: aan de linkerzijde van de kijker valt de stof verticaal, vormend een rechte lijn die echter onderbroken wordt door de sensuele lijn van de heup; aan de tegenovergestelde zijde wikkelt de stof zich rond het lichaam en sluit de ruimte tussen het lichaam en de arm. De positie van de romp en de heup, evenals de manier waarop de chlamys op de borst valt en in de arm wordt verzameld, brengen deze sculptuur dichter bij Meleager van Scopas (fig. 1), een klassiek Grieks model dat veel werd gereproduceerd en geïnterpreteerd tijdens de Romeinse periode, hoewel de anatomie van het kind niet overeenkomt met de iconografie van de genoemde held. In de Chiaramonti-galerij in Vaticaanstad is een romp bewaard gebleven, ook zeer dicht in compositie en met een meer kinderachtig model (fig. 2), vergelijkbaar in formaat met het te bestuderen stuk. Het is een sculptuur met een niet-geïdentificeerd thema, en in feite kan dit type jongen- of adolescentenfiguur, gekleed in slechts een chlamys en afgebeeld met de gratie, solemniteit en elegantie van een bovennatuurlijk wezen, worden gerelateerd aan meer dan één iconografie. Hoewel Eros in archaïsch en klassiek Grieks werd afgebeeld als een atletische jonge man, zal zijn vorm als een klein jongensje vanaf Hellenisme steeds gebruikelijker worden, wat in feite de vorm is die in de Romeinse kunst wordt aangehouden. Daarom wordt Cupidus de meest voorkomende kinderfiguur binnen Romeinse voorstellingen van goden en mythologische figuren, en geeft hij zelfs aanleiding tot een genre van scènes met kleine Cupids of putti, met of zonder vleugels, afhankelijk van de context. Beelden van Cupidus en groepen putti zullen een constant verschijnsel blijven in de Romeinse kunst, vooral in de funerair sfeer maar ook in de huishoudelijke sfeer, waar ze een bijzondere betekenis hadden als decoratieve figuren in tuinen en fonteinen (fig. 3). Aangezien het geen afbeelding is van een klein kind, zoals het geval is bij de Romeinse Cupido in zijn meest wijdverspreide vorm, is de identificatie van dit beeld met het beeld van een jonge satyr in de stijl van de Fould Satyr wellicht waarschijnlijker (fig. 4), een duidelijk adolescent figuur. Het motief komt ook vaak voor in de Romeinse kunst, en wordt meestal geïdentificeerd door details zoals puntige oren of een kleine staart (fig. 5). Vooral populair was een type gebaseerd op een origineel Hellenistisch Grieks model dat de jonge satyr afbeeldt die fluit speelt (fig. 6), in een compositie die de houding van de Zittende Satyr van Praxiteles omkeert en waarschijnlijk afkomstig is van een brons van Lysippus, dat vandaag verloren is. Een derde mogelijke interpretatie zou de identificatie van dit standbeeld met het beeld van Ganymedes zijn, wiens iconografie hem meestal naakt toont, slechts gekleed in een chlamys en met zijn herdersstaf (fig. 7). Hoewel Ganymedes vaker wordt afgebeeld als een slanke tiener, komt hij soms wat kinderlijk over of in ieder geval niet volledig volwassen. Bibliografie: BARTMAN, E. „Eros’ vlam: beelden van sexy jongens in de Romeinse ideale beeldhouwkunst“, in GAZDA, E. (red.) De oude kunst van imitatie. Studies over artistieke originaliteit en traditie vanaf het heden tot de klassieke oudheid. Memoirs van de American Academy in Rome, deel I. The University of Michigan Press. 2002.DIDDLE UZZI, J. Kinderen in de beeldende kunst van keizerlijk Rome. Cambridge University Press. 2005.- FRIEDLAND, E.A.; SOBOCINSKI, M.G.; GAZDA, E.K. (red.). Het Oxford Handboek van Romeinse Beeldhouwkunst. Oxford University Press. 2015.KLEINER, D.E. Romeinse beeldhouwkunst. Yale University Press. 1992.RAFF, K. A. (red.). Romeinse Kunst in het Art Institute of Chicago. Art Institute of Chicago. 2017. Parallels Fig. 1 Meleager. Romeinse versie van de tweede eeuw na Christus van het origineel van Scopas uit de vierde eeuw voor Christus. Marmer, 210 cm hoog. Pío Clementino Museum, Vaticaanstad, inventarisnummer 490. Fig. 2 Torso van een jonge man met een clamid. Romeinse kopie uit de eerste eeuw na Christus van een Grieks model uit de vierde eeuw voor Christus. Marmer, 59 cm hoog. Galleria Chiaramonti, Musei Vaticani, inv. 2130. Fig. 3 Geveld Cupid met waterschaal. Romeinse kopie uit het midden van de 1e eeuw na Christus van een Hellenistisch origineel uit de 3e eeuw v.Chr. Marmer, 100 cm hoog. Badplaatsen van Sagalassos, Turkije. Figuur 4 Satyr Fould. Romeinse Rijk, ca. 100-125 n.Chr. Marmer, 132 cm hoog. Musée du Louvre, Parijs, inv. NIII 1034. Fig. 5 Satyr die zich omdraait om naar zijn staart te kijken. Romeinse versie van de 1e-2e eeuw na Christus, gebaseerd op een Grieks origineel uit de 3e eeuw v.Chr. Marmer. Museo Nazionale Romano, inventarisnummer 499. Fig. 5 Satyr die zich omdraait om naar zijn staart te kijken. Romeinse versie van de 1e-2e eeuw na Christus, gebaseerd op een Grieks origineel uit de 3e eeuw v.Chr. Marmer. Museo Nazionale Romano, inventarisnummer 499. Fig. 6 Satyr die fluit speelt. Romeinse kopie uit het eerstehalve van de 2e eeuw na Christus van een Grieks origineel uit de 4e-3e eeuw v.Chr. Marmer, 135 cm hoog. Musée du Louvre, Parijs, inv. MR 188. Fig. 7 Ganymedes. Romeinse Rijk, ca. 160-170 n.Chr. Marmer, 150 cm hoog. Museo del Prado, Madrid, inv. E000035. Notities: Het stuk bevat een authenticiteitscertificaat.- Het stuk bevat de Spaanse exportvergunning (paspoort voor de Europese Unie). Als het stuk bestemd is voor buiten de Europese Unie, moet een vervangende exportvergunning worden aangevraagd, wat maximaal 1-2 weken kan duren.De verkoper garandeert dat hij dit stuk heeft verkregen in overeenstemming met alle nationale en internationale wetgevingen met betrekking tot het eigendom van cultureel erfgoed. Provenantverklaring gezien door Catawiki.#VerzamelaarsFair25


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.