Deze bronzen Romeinse statuette uit Klein-Azië toont een hert met een adelaar tussen zijn geuren, een Jupiter Dolicheno-motief uit de 1e–2e eeuw na Christus en in goede staat bewaard.



Hert met arend geassocieerd met Jupiter Dolicheno.Oud-Romeins, Klein-Azië, eerste - tweede eeuw na Christus.Bronze.7 cm hoog.Voorwaarde: goede staat, onbeschadigd. Alleen een deel van de staart van het hert is verloren gegaan.Herkomst: Privécollectie, Parijs, Frankrijk. 1960–1970.OMSCHRIJVING: Romeinse beeldje gegoten in wasmodel-brons, in een ronde vorm, dat een hert voorstelt met een arend die tussen de horens geklommen zit. Het dier staat op een vlakke rechthoekige voet die twee gaten vertoont, wat aangeeft dat het oorspronkelijk bevestigd was aan een groter object, mogelijk een banier, een groter beeldhouwwerk, een meubelstuk of zelfs een kar. Het hert, met een naturalistische en gestileerde anatomie, lijkt te staan met zijn vier poten op de grond, met de kop rechtop. Tussen de twee grote horens, die zijwaarts openstaan, is de arend ook in rustpositie geplaatst, met gevouwen vleugels en het hoofd naar links gedraaid.Dit is een van de bekendste manifestaties van het motief van de adelaar die op een viervoeter zit, meestal een stier of een hert, waarvan de oorsprong te vinden is in religieuze voorstellingen uit het Nabije Oosten uit de Bronstijd. De meeste Romeinse voorstellingen van het onderwerp, vooral kleine bronzen exemplaren, lijken afkomstig te zijn uit Anatolië en Noord-Syrië (fig. 1). Het meest voorkomende type in Klein-Azië is de voorstelling van de vogel op een stier, die volledig of alleen het hoofd kan tonen. De formule die de stier vervangt door een hert was ook zeer populair, zowel in zijn volledige als verkorte versie (fig. 2). Andere minder frequente variaties tonen een geit of schaap, en zeldzame stukken zijn gevonden met de adelaar die op een dolfijn, een everzwijn of een kameel zit.Het motief van de adelaar op het hoofd van een hert wordt in Rome geassocieerd met de figuur van Jupiter Dolicheno (fig. 3), het resultaat van de syncretisering van de Romeinse Jupiter en de oosterse god Baal, vereerd in de stad Doliche, het huidige Dülük in Turkije. Al in de Griekse tijd was er een identificatie van Zeus met Baal ontstaan, onder de figuur van Zeus Oromasdes. Jupiter Dolichenus was vooral populair onder Romeinse troepen, die het verspreidden door het hele rijk. Tegen de 2e eeuw na Christus had zijn cultus zich verspreid van het oostelijke Middellandse Zeegebied naar Rome en andere gebieden van het Romeinse Rijk, vooral die met belangrijke grensgarnizoenen. Deze cultus zou echter niet lang duren; het prestige van Jupiter Dolichens macht zou niet overleven na de verwoesting van zijn hoofdtempel tijdens de plundering van Doliche door Shapur I in 256, aangezien zijn cultus nauw verbonden was geraakt met de heiligheid van de stad.Zoon van de stier-god, werd Baal afgebeeld als een jonge krijger of als een kalf, die een bliksemschicht vasthield die verwees naar zijn connectie met regen en storm, en die het belangrijkste attribuut is van de Griekse Zeus en de Romeinse Jupiter. Daarom wordt Jupiter Dolicheno afgebeeld in de kleding van een Romeinse soldaat, staande op een stier en met de bliksemschicht in de hand. Hoewel de iconografie van de adelaar op een viervoeter veel ouder is in het Nabije Oosten, werd deze in de Romeinse wereld snel geassocieerd met Jupiter, omdat de adelaar de voornaamste manier was om de koning van de goden in dierlijke vorm uit te beelden.De vervanging van de stier door het hert kan verband houden met de connectie tussen Jupiter Dolicheno en Diana, een relatie die vandaag de dag niet goed begrepen wordt maar die het complexe syncretische karakter van deze godheid beïnvloedt. Hoewel de meeste kleine bronzen voorwerpen met de adelaar en het hert geen inscripties dragen, wordt hun verband met Jupiter Dolichenus bevestigd door een ingeschreven marmeren sculptuur met hetzelfde motief, die werd gevonden in het heiligdom van deze god op de Esquiline in Rome.BIBLIOGRAPHY - BLÖMER, M.; CROWTHER, C. “Eagle son Stags. An underground sanctuary in Perrhe, Commagene”, Cultus en heerschappij aan de Eufraat, pp. 343-371. Forschungsstelle Asia Minor im Seminar für Alte Geschiedenis aan de Westfälische Wilhelms-Universität Münster. 2014.- ELVIRA BARBA, M.A. Kunst en Mythe. Handleiding van de klassieke iconografie. Sílex. 2008.- NASH-WILLIAMS, V.E. “Iuppiter Dolichenus”, Griekenland & Rome, vol. 21, nr. 62, pp. 72-77. 1952.- SPEIDEL, M. De religie van Jupiter Dolichenus in het Romeinse leger. Brill. 1978.ParallelleFig. 1 Votiefbeeldje van een adelaar op het hoofd van een hert. Anatolië, Romeinse Rijk, 1e eeuw v.Chr. – 4e eeuw n.Chr. Brons. Musée du Louvre, Parijs, inv. AM 410.Figuur 2 Adelaarsbeeldje op het hoofd van een hert. Romeinse Rijk, tweede tot derde eeuw na Christus, brons. J. Paul Getty Museum, Los Angeles (VS), inv. 78 .AC.336.Fig. 3 Standbeeld van Jupiter Dolichene. Romeins Rijk, eerste helft van de 3e eeuw na Christus. Brons. Kunsthistorisches Museum Wenen, Oostenrijk.Notities:Het stuk bevat een authenticiteitscertificaat.Het stuk bevat een Spaanse exportvergunning.De verkoper garandeert dat hij dit stuk heeft verkregen in overeenstemming met alle nationale en internationale wetgevingen met betrekking tot het eigendom van cultureel erfgoed. Provenantverklaring gezien door Catawiki.Exclusieve Kabinet van Curiositeiten


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.