Oud-Romeins, Keizerrijk Marmer Mooi reliëf met Dmanatio ad

Fragment met Damnatio Ad Bestias.Oud-Rome, 1e - 2e eeuw na Christus.Marmer.Lengte 42 cm Hoogte 21,5 cm zonder standaard.Inclusief metalen standaard voor het museum.Fragment zonder restauraties, in goede staat.Herkomst:Privécollectie van Alison Barker (1951-2021), Chichester, VK.Beschrijving: Romeins sculpturaal fragment uit marmer in reliëf op twee vlakke. Het toont, in een doorlopende compositie in de vorm van een fries, drie onderling verbonden figuren: een tijger en twee mannen. Het beest staat op zijn achterbenen, links, met zijn klauwen en kaken genageld aan de rug van een van de mannen. Deze, op het punt om te sterven, buigt naar de tweede figuur, die voor hem staat en zijn rechterhand op het hoofd van het slachtoffer rust. De drie figuren worden strikt in profiel afgebeeld, hoewel dit afbreuk doet aan het naturalisme van de scène, wiens dynamiek wordt versterkt door de figuren die naar links leunen: de tijger steunt zijn gewicht op het slachtoffer, en deze op wat lijkt zijn redder. Die leunt, hoewel ook achterover leunend, zijn linkerbeen terugtrekt om op de grond te gaan staan, waardoor de beweging van de andere twee figuren wordt beperkt. Op deze manier benadrukt de beeldhouwer compositiegewijs de belangrijke rol van deze tweede figuur, die ook wordt uitgelicht door de rijkdom van zijn kleding: terwijl de aangevallen man een korte tuniek draagt, draagt de rechtopstaande figuur een toga en een brede mantel die, door de wind opgezwollen, een grote boog achter hem vormt. Aan de uiterste linkerkant van de compositie is een deel van een derde figuur te zien, een blote been, volledig in beweging uitgebreid.Vanwege zijn formaat, smal en langwerpig met een vlakke, lintvormige zone in het bovenste deel, kan worden afgeleid dat deze reliëf oorspronkelijk bij de beeldhouwdecoratie van een sarcofaag hoorde. Het zou deel uitmaken van een langer doorlopende fries, een gangbaar element in de ornamentale samenstelling van Romeinse sarcophagen.Met betrekking tot het afgebeelde thema, is het een scène uit wat bekend staat als damnatio ad bestias, een soort doodstraf die bestond uit het gooien van de veroordeelde naar wilde dieren. Deze straf kon op verschillende manieren worden uitgevoerd, maar vond meestal plaats in het circus. De gewoonte, van oosterse oorsprong, werd naar Rome geïmporteerd niet alleen als straf voor criminelen, maar ook, en tegelijk, als spektakel. De favoriete dieren waren de grote katten, vooral de tijger, hoewel gedurende haar eeuwenlange ontwikkeling ook andere wilde dieren zoals de beer, het everzwijn, de olifant of de neushoorn werden gebruikt. Gehaald uit Carthago door de zegevierende Macedonische commandanten in 167 v.Chr., was de damnatio ad bestias oorspronkelijk een straf die uitsluitend was bedoeld voor vijandelijke soldaten die van verraad of desertie werden beschuldigd, die aan een paal werden gebonden en zonder verdediging tegen wilde dieren werden achtergelaten. Met de tijd, vanwege de liefde van het Romeinse volk om deze straffen te aanschouwen, werd de damnatio ad bestias een show van aanzienlijke complexiteit, met zelfs theatrale trekken.De veroordeelden konden in een kooi vol beesten worden geplaatst, of in de circustent, vastgebonden en weerloos. Soms werden ze echter voorzien van wapens om het spektakel interessanter te maken, en deze uitvoeringen werden zelfs bedacht als fantastische gevechten tussen mannen en dieren: Pompeius organiseerde tijdens zijn tweede consulschap (55 na Christus) een gevecht tussen sterk bewapende gladiatoren en achttien olifanten. Het succes van de show was zo groot dat het enkele decennia later, in de jaren tachtig, deel uitmaakte van de inaugurale spelen in het Flavius-amfitheater.Hoewel er keizers waren, zoals Caligula, die dit doodstraf gebruikten voor allerlei criminelen zonder onderscheid, bepaalde het Romeinse strafwetboek dat de damnatio ad bestias was voorbehouden aan deserters uit het leger, degenen die magie gebruikten om anderen te schaden, vergiftigers, namaakmakers, politieke criminelen, parriciden, aanzetters tot volksopstanden en kinderdieven. Daarnaast werd het tussen de 1e en 3e eeuw ook gebruikt als straf voor ontsnapte en christelijke slaven. Een bewijs van hoe populair deze straf was, is het feit dat de Lex Petronia, in het jaar 61, specifiek verbod stelde aan burgers om hun slaven aan wilde dieren te voeren zonder voorafgaande rechtszaak. De praktijk werd uiteindelijk in Rome afgeschaft in 681, al met één uitzondering: in 1022, reeds in Byzantijnse tijden, werd een koninklijke eunuch die tegen de keizer had samengezworven, aan de leeuwen geworpen.Ondanks wat in het reliëf dat bestudeerd wordt te zien is, was de damnatio ad bestias geen straf die de mogelijkheid van vergiffenis overwoog. Het was de meest vernederende manier om te sterven, en tegelijkertijd een dure en complexe show om te organiseren. Daarom was er geen mogelijkheid om terug te keren. Dit stelt ons in staat te denken dat er in dit reliëf een soort mythische scène wordt afgebeeld. In feite was het bij de damnatio ad bestias gebruikelijk dat de straf werd uitgebeeld alsof het een mythologisch verhaal was. Martial beschrijft bijvoorbeeld de dood van een veroordeelde die, gepresenteerd als Orpheus, op een podium versierd met bomen, wordt verscheurd door een beer, wat het Hesperiden-tuinen oproept. In alle gevallen waren de strafshows in Rome een duidelijke uitdrukking van de macht van de heersers, en dat is precies wat wordt weerspiegeld in het bestudeerde reliëf: er is een waardige persoon (positie, kleding, houding) in wiens handen de macht rust over het leven en de dood van de veroordeelde, die de wet heeft overtreden en al zijn rechten heeft verloren, evenals elke controle over zijn leven. Het is dus mogelijk een symbolische, moraliserende interpretatie van de scène, die vertelt over de 'rechtvaardige' straf die wacht op degenen die de gemeenschappelijke wet niet respecteren.Notities:- Het stuk wordt geleverd met een echtheidscertificaat.- Het stuk bevat een Spaanse exportvergunning (paspoort voor de Europese Unie) - Als het stuk bestemd is voor buiten de Europese Unie, moet een vervanging van de exportvergunning worden aangevraagd, wat maximaal 1-2 weken kan duren.- De verkoper garandeert dat hij dit stuk heeft verworven volgens alle nationale en internationale wetten met betrekking tot het eigendom van cultureel erfgoed. Herkomstverklaring gezien door Catawiki.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.