Jane Eyre|Charlotte Brontë

||boek: Jane Eyre|vertaling: Elisabeth De Roos|H.J. Scheepmaker|De Boekenschat

||door: Charlotte Brontë

||taal: nl
||jaar: 1967
||druk: 9e druk in licentie
||pag.: 467p
||opm.: hardcover|zo goed als nieuw

||isbn: N/A
||code: 1:000294

--- Over het boek (foto 1): Jane Eyre ---

Jane Eyre vertrekt op haar achttiende als gouvernante naar Thornfield Hall. Daar gaat ze werken voor de dochter van de mysterieuze meneer Rochester. Als ze hem beter leert kennen bloeit de liefde tussen hen op. Ondanks duistere geheimen en vele tegenslagen vinden ze elkaar. Een prachtig verhaal over twee geliefden die ondanks allerlei tegenslag de weg naar het geluk lijken te vinden. Charlotte Brontë schreef met Jane Eyre een klassieker die bij verschijning als ongepast werd gezien omdat zo openlijk over gevoelens van liefde werd gesproken, maar die vandaag de dag nog steeds tot ieders verbeelding speelt.

[bron: https--www.boekbeschrijvingen.nl]

Jane Eyre wordt gerekend tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur, een roman die vandaag de dag nog steeds tot ieders verbeelding spreekt. Na een zware jeugd vindt Jane werk als gouvernante en ontdekt de liefde van haar leven: meneer Rochester. Maar Rochester koestert een monsterlijk geheim, verborgen op de zolder van Thornfield Hall - een geheim dat de geliefden uit elkaar dreigt te drijven...

'Zelfs vandaag de dag vergeten veel lezers nooit meer het moment waarop ze de vreemde, woeste wereld van dit boek voor het eerst betraden.' --The Guardian

[bron: https--www.bol.com]

Tells the story of orphaned Jane Eyre, who grows up in the home of her heartless aunt, enduring loneliness and cruelty. This troubled childhood strengthens Jane's natural independence and spirit - which prove necessary when she finds employment as a governess to the young ward of Byronic, brooding Mr Rochester.

[source: https--www.hebban.nl]

Charlotte Brontë, een "donder" die na 200 jaar blijft weerklinken

Hoe vier je de verjaardag van een Brits literair icoon? Naast tv-documentaires, radioprogramma's, toneelopvoeringen, biografieën, romans, tentoonstellingen? En tussen alle feestelijkheden voor Queen Elizabeth, die vandaag 90 wordt, en de herdenkingen voor William Shakespeare, die zaterdag 400 jaar geleden overleed? Je zou het daardoor haast vergeten, maar er is nóg een belangrijke verjaardag deze maand. Charlotte Brontë, de auteur van "Jane Eyre", zou vandaag 200 jaar geworden zijn.

Samen met Emily en Anne vormt Charlotte een wereldberoemde literaire familie. "Jane Eyre" (1847), Emily's "Wuthering heights" ("Woeste hoogten") (1847) en Annes "The tenant of Wildfell Hall" ("De huurster van Wildfell Hall") (1848) gelden meer dan 170 jaar na publicatie als classics. Meer dan één excellerende romanschrijver in één gezin, het komt niet vaak voor, een hele familie, dat is al helemaal uniek. Want niet alleen de drie zussen, ook hun vader en broer schreven verhalen en poëzie.

Van Brunty naar Brontë

Thuis van de Brontës: West Yorkshire, het noorden van Engeland. Een mooi, mysterieus gebied met donkere heuveltoppen, desolate valleien, glooiende weilanden, ongerepte heidevelden, venijnige moeras- en veengronden. Niet toevallig spelen het landschap en het weer (type "vier seizoenen in een dag") een hoofdrol in "Jane Eyre" en "Wuthering heights".

Vader van het gezin is Patrick Brontë, van Ierse komaf (eigenlijk heet hij Brunty, maar tijdens zijn studies aan Cambridge verruilt hij dat voor het imposantere Brontë, Grieks voor "donder"). In 1820 accepteert hij een post als predikant in Haworth. Hij brengt zijn Welshe vrouw Maria en 6 kinderen mee, 5 dochters, 1 zoon: Maria (°1814), Elizabeth (°1815), Charlotte (°1816), Branwell (°1817), Emily (°1818) en Anne (°1820).

In 1821 overlijdt Patricks vrouw aan kanker. In 1825 sterven zusjes Maria en Elizabeth aan tbc, met nog geen maand verschil, een gevolg van wantoestanden op hun kostschool. De andere kinderen krijgen nadien thuisonderwijs, in de afgelegen pastoorswoning. Het creëert een uiterst hechte band tussen hen. Ze worden aangemoedigd zelf op zoek te gaan naar kennis, naar kunst. Van jongs af ontwikkelen ze hun creatieve talenten door een imaginaire wereld op te bouwen met verhalen en gedichten.

Meer dan een gouvernante

Charlotte, Emily en Anne werken een tijdje als gouvernante bij welgestelde families, de enige sociaal acceptabele "carrière" voor vrouwen zonder uitzicht op eigen middelen (ze kunnen niet rekenen op de erfenis van hun vader, een geestelijke). Niet bepaald hun droomjob.

Charlotte, fysiek en karakterieel de sterkste Brontë, overtuigt haar zussen om een school te starten. Eerst trekt ze naar het Pensionnat de Demoiselles Héger-Parent in Brussel, samen met Emily, om hun Frans te verbeteren. In januari 1843 gaat Charlotte terug naar Brussel, als lerares. De onbeantwoorde liefde van professor Constantin Héger - de inspiratie voor haar latere roman "The professor", met Brussel als decor - doet haar een jaar later terugkeren naar Haworth.

Currer, Ellis en Acton Bell

Haar hart is gebroken, maar haar karakter niet. Ook niet wanneer de zussen geen pupillen vinden voor hun school. Charlottes diepste droom is schrijven, ook al past dat in die tijd niet voor vrouwen. Maar daar legt Charlotte zich niet bij neer. Ze zoekt en vindt een uitgever voor de gedichten die zij en haar zussen schrijven en verbergt hun identiteit onder de pseudoniemen Currer, Ellis en Acton Bell. Een succes kan je "Poems" met twee verkochte exemplaren bezwaarlijk noemen, maar het literaire vuur brandt.

Charlotte stuurt het manuscript van "The professor" naar verschillende uitgeverijen, zonder resultaat. Ze probeert het vervolgens met "Jane Eyre". Die "Currer Bell"-roman wordt gepubliceerd in oktober 1847.

Ook de manuscripten van "Wuthering heights" ("Ellis Bell", Emily) en "Agnes Grey" ("Acton Bell", Anne) zijn intussen geaccepteerd, door een andere uitgeverij. Hun publicatie wordt versneld door het onmiddellijke verkoopsucces van "Jane Eyre", ze verschijnen in december 1847.

De romans krijgen lovende commentaren en er is veel speculatie over de auteurs, die zich hullen in stilzwijgen. Het literaire wereldje gaat ervan uit dat Currer, Ellis en Acton Bell de pseudoniemen van een (of meerdere) mannelijke auteur(s) zijn.

Een jaar na de publicatie van "Jane Eyre" kunnen de Brontë-zussen hun ware identiteit niet meer geheimhouden. Opschudding nu blijkt dat ongetrouwde juffers zulke romans schreven. Wat eerst "krachtig" genoemd wordt, is nu plots "brutaal".

"Jane Eyre" vertelt het verhaal van het weesmeisje Jane, dat opgroeit bij een tante die haar vurig haat, op kostschool verwaarlozing en ontbering moet doorstaan en uiteindelijk gouvernante wordt in Thornfield Hall, bij de sardonische Edward Rochester. De man voor wie ze willens nillens gevoelens krijgt, gevoelens waaraan ze niet kan en wil toegeven. Om, als ze die toch toelaat, vernederd en gekwetst te worden, met dramatische gebeurtenissen tot gevolg. En toch kan ze uiteindelijk een plaats voor zichzelf op deze wereld opeisen.

Jane omschrijft zichzelf als "gewoontjes, lelijk, klein en simpel", maar dat is ze allerminst. Achter de façade schuilen een ijzersterk karakter, een ijzersterke wil, ijzersterke morele principes. De woelige emotionele en spirituele ontwikkeling, haar zoektocht naar eigenwaarde, naar haar eigen identiteit, naar onafhankelijkheid staan centraal. In een wereld en een tijd waarin zulke ambities in een vrouw niet verwacht en aangemoedigd worden. En al zeker niet bij vrouwen van een komaf als Jane.

"Jane Eyre" is een Bildungsroman avant la lettre. "Een autobiografie" is de ondertitel, geschreven in de ik-vorm, ongewoon voor die tijd. Het titelpersonage neemt de lezer van bij de eerste bladzijde mee in haar eigen wereld, haar eigen queeste, haar eigen demonen. De actie zit niet zozeer in de gebeurtenissen, maar wel in de manier hoe Jane beschrijft hoe ze daarmee omgaat. In de continue stroom van haar gedachten, gevoelens en reflecties, in wie ze is en wie ze wil zijn.

Jane vertelt haar verhaal onderkoeld, analytisch, bijna zakelijk, wat de felle emoties en bovennatuurlijke "gothic novel style"- gebeurtenissen paradoxaal genoeg nog meer benadrukt. De kracht, de energie en de intensiteit grijpen naar de keel door de manier waarop Jane de lezer aanspreekt. Of beter gezegd, waarop Charlotte Brontë erin slaagt Jane Eyre en de lezer één te laten worden. Charlotte wordt vandaag nog genoemd en geroemd als voorloper van het gebruik van de "stream of consciousness", de "monologue intérieur" in romans.

Hoeveel "Jane" is Charlotte?

Charlotte Brontë verwerkte veel persoonlijke levenservaringen en karaktertrekken in "Jane Eyre". Net als Charlotte is Jane gouvernante, net als Charlotte krijgt Jane tegen wil en dank gevoelens voor een man waarmee ze niet kan trouwen. Net als Charlotte is Jane enorm zelfbewust, noemt ze zichzelf gewoon, maar weet dat ze veel in haar mars heeft. Net als Charlotte onderschat noch overschat Jane zichzelf. Net als Charlotte is Jane zich bewust van haar talenten, maar ook van haar tekortkomingen. En net als Charlotte gelooft Jane dat ze het recht heeft om te leven, en dat haar stem het evenveel verdient om gehoord te worden. Met die boodschappen is het verhaal van "Jane Eyre" ook vandaag nog actueel.

Charlotte Brontë overlijdt op 31 maart 1855, enkele weken voor haar 39e verjaardag. Officieel aan tbc, waarschijnlijk is hyperemesis gravidarum, extreme zwangerschapsmisselijkheid, de oorzaak. Nog geen jaar eerder is ze na lang wikken en wegen toch ingegaan op het huwelijksaanbod van Arthur Bell Nicholls, de hulppredikant van haar vader.

Die heeft zich lang en fel verzet tegen het huwelijk. Niet alleen omdat hij een simpele hulppredikant van het platteland te min vindt voor zijn literaire dochter, maar ook omdat hij vreest dat Charlotte een zwangerschap niet zou overleven.

Charlotte is dan al jaren het enige nog levende Brontë-kind. In 1848-1849, in een periode van 8 maanden tijd, heeft Charlotte al afscheid moeten nemen van Branwell, Emily en Anne, alle drie overleden aan tbc. Een zware persoonlijke beproeving.

Wat zou ze ervan denken?

Charlotte is de enige die nog wat van het succes van de Brontë-romans heeft meegemaakt. Zelf stond ze absoluut niet graag in de schijnwerpers en vermeed ze openbaar huldebetoon zoveel mogelijk. Wat zou ze ervan denken dat haar "Jane Eyre" nu een klassieker is, die eind vorig jaar op de 5e plaats eindigde in de top 100 van de BBC's greatest British novels?

Kathleen Heylen [bron: https--www.vrt.be/vrtnws/nl/2016/04/21/charlotte_bronteeendonderdiena200jaarblijftweerklinken-1-2629704]

--- Over (foto 2): Charlotte Brontë ---

De Britse Charlotte Brontë (1816-1855) was de oudste van de drie Brontë-zusters. Ze was schrijfster, net als haar zussen Emily Brontë en Anne Brontë. Charlotte schreef voornamelijk romans, waarvan haar eerste Jane Eyre nu tot de klassiekers van de Engelse literatuur behoort.

[bron: https--www.hebban.nl]

Charlotte Brontë (Thornton, 21 april 1816 - Haworth, 31 maart 1855) was een Brits schrijfster en is vooral beroemd geworden vanwege haar boek Jane Eyre (1847). Samen met haar zusters Anne Brontë en Emily Brontë staan ze bekend als de gezusters Brontë; bekend vanwege hun romantische boeken. Ook haar broer Branwell Brontë was schrijver, maar schilderde daarnaast nog.

Charlotte werd in 1816 geboren en verhuisde in 1821 naar Haworth. Charlottes vader was een dominee, waardoor ze een goede opvoeding kreeg. Tijdens haar jeugd kreeg ze enorme interesse in literatuur. In 1831 volgde ze lessen in Roe Head en was ze twee keer gouvernante. In 1842 ging ze samen met haar zus Emily naar Brussel om daar te studeren. Hier werd Charlotte verliefd op de directeur. In 1847 brak ze door als schrijfster met haar boek Jane Eyre. Het boek gaat over de gouvernante Jane Eyre en haar relatie met de vreemde meneer Rochester. Jane Eyre werd een enorme hit en nu nog is het een van de bekendste boeken van de Britse literatuur. Charlotte schreef over de mannelijke schuilnaam Currer Bell. Hoewel het voor vrouwen niet verboden was om boeken uit te brengen, waren veel vrouwen bang niet serieus te worden genomen als schrijfster.

In 1854 trouwde Charlotte met Arthur Bell Nichols, de hulppredikant van haar vader. Een jaar later overleed zij. Waaraan ze overleed is nog altijd een raadsel. Altijd is gedacht dat ze aan tuberculose overleed, net als haar zusters jaren eerder. Later bleek dat er ook een mogelijkheid is dat ze overleed vanwege haar zwangerschap. Twee jaar na haar dood kwam haar biografie uit. Deze werd geschreven door haar goede vriendin en schrijfster Elizabeth Gaskell. Het boek gaat haar schrijverschap en haar rol als dochter, zuster en echtgenote.

Naast Jane Eyre schreef ze ook nog de boeken The Professor, Shirley, Villette en een serie gedichten. Veel van deze gedichten bracht ze samen met haar zusters in een dichtbundel uit.

[bron: https--wikikids.nl/Charlotte_Brontë]

Charlotte Brontë (Thornton, 21 april 1816 - Haworth, 31 maart 1855) was een Brits schrijfster en de oudste van de drie gezusters Brontë, wier romans klassiekers van de Engelse literatuur zijn geworden.

Ook haar zusters zijn als romanschrijfster beroemd geworden: Anne, de jongste, en Emily de middelste. Er was ook een broer, Branwell, die schilderde. Hun vader, Patrick Brontë (1777-1861), was een Ierse predikant.

Charlotte schreef onder het pseudoniem Currer Bell. In 1831 volgde zij lessen in Roe Head en was twee keer voor korte tijd gouvernante. In 1842 ging zij samen met haar jongere zuster Emily, met wie zij een privéschool wilde opzetten, naar het pensionaat Heger te Brussel, waar zij verliefd werd op de directeur. Deze periode in Brussel leverde de inspiratie voor enkele van de evenementen die ze beschreef in The Professor en Villette.

Nadat haar zuster Emily was overleden, werd een postume editie van Emily's beroemde maar enige boek Wuthering Heights uitgebracht, onder redactie van Charlotte.

Charlotte trouwde in juni 1854 met de hulppredikant van haar vader, Arthur Bell Nichols. Nog geen jaar later overleed zij, volgens de officiële lezing op haar overlijdenspapieren, aan tuberculose, net als Emily en Anne. Volgens veel biografen is ze echter overleden aan uitputting als gevolg van hyperemesis gravidarum.

In 1857 verscheen haar biografie Life of Charlotte Brontë, geschreven door haar collega-schrijfster en vriendin Elizabeth Gaskell. Het boek focust vooral op de relatie tussen Charlottes identiteit als schrijfster en haar rol als dochter, zuster en echtgenote.

Bekendste werken

• Jane Eyre
• The Professor
• Shirley
• Villette
• Poems (Currer, Ellis en Acton Bell)

[bron: wikipedia]

Charlotte Brontë, married name Mrs. Arthur Bell Nicholls, pseudonym Currer Bell, (born April 21, 1816, Thornton, Yorkshire, England - died March 31, 1855, Haworth, Yorkshire), English novelist noted for Jane Eyre (1847), a strong narrative of a woman in conflict with her natural desires and social condition. The novel gave new truthfulness to Victorian fiction. She later wrote Shirley (1849) and Villette (1853).

Her father was Patrick Brontë (1777-1861), an Anglican clergyman. Irish-born, he had changed his name from the more commonplace Brunty. After serving in several parishes, he moved with his wife, Maria Branwell Brontë, and their six small children to Haworth amid the Yorkshire moors in 1820, having been awarded a rectorship there. Soon after, Mrs. Brontë and the two eldest children (Maria and Elizabeth) died, leaving the father to care for the remaining three girls-Charlotte, Emily, and Anne-and a boy, Branwell. Their upbringing was aided by an aunt, Elizabeth Branwell, who left her native Cornwall and took up residence with the family at Haworth.

In 1824 Charlotte and Emily, together with their elder sisters before their deaths, attended Clergy Daughters' School at Cowan Bridge, near Kirkby Lonsdale, Lancashire. The fees were low, the food unattractive, and the discipline harsh. Charlotte condemned the school (perhaps exaggeratedly) long years afterward in Jane Eyre, under the thin disguise of Lowood Institution, and its principal, the Reverend William Carus Wilson, has been accepted as the counterpart of Mister Brocklehurst in the novel.

Charlotte and Emily returned home in June 1825, and for more than five years the Brontë children learned and played there, writing and telling romantic tales for one another and inventing imaginative games played out at home or on the desolate moors.

In 1831 Charlotte was sent to Miss Wooler's school at Roe Head, near Huddersfield, where she stayed a year and made some lasting friendships; her correspondence with one of her friends, Ellen Nussey, continued until her death and has provided much of the current knowledge of her life. In 1832 she went home to teach her sisters but in 1835 returned to Roe Head as a teacher. She wished to improve her family's position, and that was the only outlet that was offered to her unsatisfied energies. Branwell, moreover, was to start on his career as an artist, and it became necessary to supplement the family resources. The work, with its inevitable restrictions, was uncongenial to Charlotte. She fell into ill health and melancholia and in the summer of 1838 terminated her engagement.

In 1839 Charlotte declined a proposal from the Reverend Henry Nussey, her friend's brother, and some months later one from another young clergyman. At the same time Charlotte's ambition to make the practical best of her talents and the need to pay Branwell's debts urged her to spend some months as governess with the Whites at Upperwood House, Rawdon. Branwell's talents for writing and painting, his good classical scholarship, and his social charm had engendered high hopes for him, but he was fundamentally unstable, weak-willed, and intemperate. He went from job to job and took refuge in alcohol and opium.

Meanwhile, his sisters had planned to open a school together, which their aunt agreed to finance, and in February 1842 Charlotte and Emily went to Brussels as pupils to improve their qualifications in French and acquire some German. The talent displayed by both brought them to the notice of Constantin Héger, a fine teacher and a man of unusual perception. After a brief trip home upon the death of her aunt, Charlotte returned to Brussels as a pupil-teacher. She stayed there during 1843 but was lonely and depressed. Her friends had left Brussels, and Madame Héger appears to have become jealous of her. The nature of Charlotte's attachment to Héger and the degree to which she understood herself have been much discussed. His was the most-interesting mind she had yet met, and he had perceived and evoked her latent talents. His strong and eccentric personality appealed both to her sense of humour and to her affections. She offered him an innocent but ardent devotion, but he tried to repress her emotions. The letters she wrote to him after her return may well be called love letters. When, however, he suggested that they were open to misapprehension, she stopped writing and applied herself, in silence, to disciplining her feelings. However Charlotte's experiences in Brussels are interpreted, they were crucial for her development. She received a strict literary training, became aware of the resources of her own nature, and gathered material that served her, in various shapes, for all her novels.

In 1844 Charlotte attempted to start a school that she had long envisaged in the parsonage itself, as her father's failing sight precluded his being left alone. Prospectuses were issued, but no pupils were attracted to distant Haworth.

In the autumn of 1845 Charlotte came across some poems by Emily, and that discovery led to the publication of a joint volume of Poems by Currer, Ellis and Acton Bell (1846), or Charlotte, Emily, and Anne; the pseudonyms were assumed to preserve secrecy and avoid the special treatment that they believed reviewers accorded to women. The book was issued at their own expense. It received few reviews and only two copies were sold. Nevertheless, a way had opened to them, and they were already trying to place the three novels they had written. Charlotte failed to place The Professor: A Tale but had, however, nearly finished Jane Eyre: An Autobiography, begun in August 1846 in Manchester, where she was staying with her father, who had gone there for an eye operation. When Smith, Elder and Company, declining The Professor, declared themselves willing to consider a three-volume novel with more action and excitement in it, she completed and submitted it at once. Jane Eyre was accepted, published less than eight weeks later (on October 16, 1847), and had an immediate success, far greater than that of the books that her sisters published the same year.

The months that followed were tragic ones. Branwell died in September 1848, Emily in December, and Anne in May 1849. Charlotte completed Shirley: A Tale in the empty parsonage, and it appeared in October. In the following years Charlotte went three times to London as the guest of her publisher; there she met the novelist William Makepeace Thackeray and sat for her portrait by George Richmond. She stayed in 1851 with the writer Harriet Martineau and also visited her future biographer, Elizabeth Gaskell, in Manchester and entertained her at Haworth. Villette was published in January 1853. Meanwhile, in 1851, she had declined a third offer of marriage, that time from James Taylor, a member of Smith, Elder and Company.

Her father's curate, Arthur Bell Nicholls (1817-1906), an Irishman, was her fourth suitor. It took some months to win her father's consent, but they were married on June 29, 1854, in Haworth church. They spent their honeymoon in Ireland and then returned to Haworth, where her husband had pledged himself to continue as curate to her father. He did not share his wife's intellectual life, but she was happy to be loved for herself and to take up her duties as his wife. She began another book, Emma, of which some pages remain. Her pregnancy, however, was accompanied by exhausting sickness, and she died in 1855.

A three-volume edition of her letters, The Letters of Charlotte Brontë, edited by Margaret Smith, was published in 1995-2004.

[source: https--www.britannica.com/biography/Charlotte-Bronte]