Deze Moba ijzeren beeldhouwwerk uit Noord-Ghana, getiteld A Iron sculpture, met standaard, biedt een sobere abstracte vorm met duidelijke herkomst.



Een Moba ijzeren sculptuur, Noord-Ghana, met een slanke, hoge abstracte vorm, gedeeltelijk geoxideerde ijzeren patina, inclusief standaard.De ijzeren beelden van de Moba-bevolking, die vooral in Noord-Ghana en aangrenzend Togo worden gevonden, vormen enkele van de meest opvallende voorbeelden van inheemse religieuze beeldhouwkunst in West-Afrika. In tegenstelling tot de vaak uitgebreide houten figuren van aangrenzende culturen, worden Moba-beelden—lokaal bekend als tchitcheri—gekenmerkt door een drastische formele vereenvoudiging. Gemaakt van ruw ijzer, vertonen deze abstracte, vaak antropomorfe vormen een strenge minimalisme dat een onmiddellijk gevoel van spirituele ernst overbrengt. Hun vereenvoudigde geometrie—meestal een rechtopstaande staaf met slechts minimale aanwijzingen voor hoofd, ledematen of geslacht—reflecteert een esthetisch paradigma dat fundamenteel verschilt van westerse opvattingen over figuratieve weergave.Tchitcheri dienen een precieze religieuze functie binnen de Moba-samenleving. Elke figuur wordt gecommitteerd via een waarzegger als reactie op bepaalde crises zoals ziekte, onvruchtbaarheid of familieonheil. Zodra ze zijn gecreëerd, wordt de beeldhouwer een vat voor een vooroudergeest en fungeert als een bemiddelaar tussen de levenden en de doden. Deze figuren zijn niet bedoeld om symbolische representaties te zijn, maar als letterlijke aanwezigheid. Na hun rituele activering worden ze geplaatst in familietempels of nabij woonplaatsen en worden ze regelmatig betrokken door middel van libaties van gierstbier, dierenoffers of de toepassing van offerstoffen. Deze offers eren niet zomaar de voorouder, maar onderhouden de spirituele vitaliteit van het voorwerp zelf.De keuze voor ijzer als materiaal is diepgaand betekenisvol. In Moba-cosmologie—zoals in veel West-Afrikaanse tradities—wordt ijzer toegeschreven aan krachtige spirituele associaties. Het is het materiaal van de smid, een liminaire figuur die bemiddelt tussen het menselijke en het spirituele domein. IJzer suggereert duurzaamheid, veerkracht en bescherming; het gebruik ervan in heilige voorwerpen benadrukt hun blijvende kracht en macht. De handeling van smeden is bovendien niet slechts een technische procedure, maar een ritueel geladen proces, waarbij de smid zelf wordt beschouwd als deelnemer aan een heilige transformatie.Westers engagement met Moba-ijzeren beelden heeft zich vaak gericht op hun opvallende formele gelijkenis met modernistische beeldhouwkunst. Kunstenaars zoals Alberto Giacometti en Jean Fautrier zijn vergeleken met de strakke abstractie van tchitcheri, en hun werk is soms geïnterpreteerd in dialoog met africaanse rituele esthetiek. Toch brengt het benaderen van Moba-beeldhouwwerken uitsluitend door een formalistische of esthetische lens het risico met zich mee dat hun oorspronkelijke functie wordt verduisterd. Dit zijn geen kunstwerken in de westerse zin, maar religieuze instrumenten—concrete manifestaties van spirituele agentuur, ingebed in systemen van genezing, verwantschap en kosmologische orde.De academische studie van de Moba-ijzeren beeldhouwkunst is verrijkt door antropologisch geïnformeerde kunsthistorici zoals Marc Félix en Jean-Baptiste Bacquart, die de ritualistische context en symbolische logica van deze objecten hebben benadrukt. In dit licht verschijnen tchitcheri niet als statische artefacten, maar als levende elementen binnen een spirituele ecologie die de Moba-samenleving blijft vormgeven.Referenties:Jean-Baptiste Bacquart, De tribale kunsten van Afrika, Londen: Thames & Hudson, 1998, pp. 188–189.Patrick McNaughton, "De Bamana-smid: Werk, Macht en de Kunst van IJzer in West-Afrika," Indiana University Press, 1988, pp. 42–47 (voor vergelijkende referentie over de spirituele rol van smeden).arc Félix (red.), Art & Oracle: Afrikaanse kunst en rituelen van waarzeggerij, Prestel Verlag, 2000, pp. 126–128.Hoogte: 39 cmGewicht: 250 g


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.