Oud-Grieks Aardewerk Lekythos met witte achtergrond. Ca. 420

Lekythos met witte achtergrond.- Thermoluminescentietest bijgevoegd -Oudgrieks, ca. 420 v.Chr.Aardewerk.31 cm hoogte.TOESTAND: Voorwerp gemaakt uit 3 fragmenten. Twee intrinsieke breuken in het vaatwerk en één breuk in het onderste deel van de handgreep zijn zichtbaar.HERKOMST:Privécollectie, Frankrijk, 19e eeuw.Antoine Tarantino, Parijs, 2002.Privécollectie, Michel Meignan, Parijs, Frankrijk.BESCHRIJVING:Attische lekythos uit de klassieke periode, voor funerair gebruik, versierd met de techniek van de witte ondergrond. Het vat is bijna cylindrisch, smaller naar de basis toe en met een zachte entasis in het profiel. Het staat op een hoge, platte, ronde voet. Een scherpe richel geeft het beginpunt van de schouders aan, die versmallen totdat ze de nek verbinden en een gestileerde curve vormen. De nek is hoog en smal, cilindrisch, en eindigt in een trompetvormige mond, breder aan de bovenkant, waar het eindigt in een vlakke snede. Het handvat is verticaal, in de vorm van een dikke lint, en rijst op van de schouders naar de basis van de mond, waar het buigt om opnieuw naar beneden te volgen langs de lijn van de nek, en eindigt op de verbinding tussen de nek en de schouders.Het is gemaakt van roodachtig keramiek en versierd met een witte slip die dient als achtergrond voor de beschilderde decoratie, die het grootste deel van het vat bedekt. De mond, hals, handvat, voet en het onderste deel van het vat zijn bedekt met zwarte lak. Het bovenste gedeelte van de mond en de verhoging van de voet zijn versierd met een oranje-rode lak. De geborstelde motieven lijken in rood verwerkt; het palet was oorspronkelijk waarschijnlijk breder, met koud aangebrachte en dus delicater gekleurde pigmenten, die meestal niet bewaard blijven, behalve in zeldzame voorbeelden (fig. 1). De figuurlijke scène wordt omlijst door honingkleurige lijnen boven en onder.De borstwerfversiering concentreert zich in de gebieden met een witte achtergrond, waarbij de hals van het vat duidelijk wordt onderscheiden. Hoewel het schoudergebied leeg lijkt te zijn, is het mogelijk dat het oorspronkelijk was versierd met bloemrijke of geometrische ornamentmotieven; in feite zijn er resten te zien van een doorlopende frébék in de band net onder de schouders. Het figuratieve tafereel, van een grafachtig type, volgt een symmetrisch schema met zijn as aan de voorkant van de lekythos, waar een kolomvormig graf te zien is dat is versierd met een lint en wordt bekroond door een grote akantus-palm, een veel voorkomend element in dit type grafische lekythoi (fig. 2). De kolom was een van de drie typen grafmonumenten die in Griekenland in de 5e eeuw v.Chr. werden gebruikt, samen met de amfoor en de stele. Er zijn verschillende beschilderde vazen waarin kolomgraven voorkomen met verschillende elementen aan de bovenkant, voornamelijk akantus, palmetten en kleine frontons. De akantus is een plant die in Griekenland nauw verbonden is met het rijk van de dood, en de palmet staat niks meer dan zijn geometrische weergave. Aan de andere kant verwijst het fronton naar de naiskos, een klein grafschrijn dat de heldhaftigheid van de overledene symboliseert.De tombe lijkt geflankeerd door twee rouwenden, verwanten van de overledene: een jonge man links en een vrouw rechts. De jongen is ontbloot van de borst, draagt een mantel die van zijn heupen hangt, met een volumineuze knoop vooraan, en leunt op een staf terwijl hij zijn bovenlichaam naar de tombe toe buigt, zijn rechterhand ernaartoe uitstrekt en zijn blik lichtjes opricht. Een funerale lekythos met een heel vergelijkbaar figuur is bewaard gebleven in München, hoewel in dit geval een volwassen, met baard getooide man (fig. 3). De vrouw is gekleed in een lange, lichte, losse tuniek met korte mouwen, en wordt afgebeeld met haar torso naar voren gericht en haar hoofd en benen in profiel, gericht op de tombe en eveneens met haar rechterhand ernaartoe uitgestrekt, in een sierlijke gebaar met haar hand ontspannen, met alleen de wijsvinger uitgestoken.De zogenaamde Schilder van de Vrouwen was een kunstenaar die gespecialiseerd was in het versieren van grafkempen met een witte achtergrond, actief in Athene tijdens de klassieke periode, rond 420 v.Chr. In zijn werken kunnen we over het algemeen hetzelfde schema zien als deze lekythos, met zwarte lak op de secundaire gebieden, een witte achtergrond op het vat en de schouders, en een figuratieve scène omlijst door honingkleurige lijnen, met een rand bovenaan, onder de schouders. Kenmerkend voor zijn werk is ook de eenvoudige tekenstijl, met schone en expressieve lijnen, zoals vooral te zien is in een van de stukken van zijn hand die bewaard is in het Louvre-museum (fig. 4).De lekythos is een soort Grieks aardewerk die gekenmerkt wordt door zijn verticale vorm, smalle hals en brede opening. De functie ervan is niet goed bekend, hoewel het waarschijnlijk oorspronkelijk werd gebruikt om olijfolie te bewaren. De kleinere exemplaren zouden uigendoppen zijn, aangezien hun open mond het mogelijk maakt om de geurende olie te doseren, en de grotere hebben een duidelijke funerair functie, mogelijk vanwege hun relatie met de zalven die werden gebruikt om de overledene te balsemen. De lekythos is de meest emblematische vorm van de decoratietechniek met witte grond; het werd gemaakt in Athene in de eerste helft van de 6e eeuw v.Chr., en kreeg tegen het einde van de eeuw zijn kenmerkende cylindrische vorm. De productie stopte aan het einde van de volgende eeuw, toen de decoratie met witte grond definitief verdween.Hoewel in de oudste witte-achtergrondlekythoi, uit de archaïsche periode en contemporaan met de zwarte-figuur keramiek, de figuratieve thema's gevarieerd kunnen zijn, worden ze in de tweede helft van de 5e eeuw exclusief funerair van aard. De indeling van het onderzochte stuk zal dan zeer gebruikelijk zijn, met het graf flankerend door twee of meer figuren die lijken te rouwen of offers brengen zoals linten, manden of vazen. Zoals te zien is op deze lekythos, verschijnen de figuren die het graf flankeren over het algemeen tegenover elkaar, gericht op het monument, en het is gebruikelijk dat ze een van hun handen naar het monument uitstrekken, of het zelfs aanraken (fig. 5).Ontwikkeld in Attica tussen de 6e en 5e eeuw v.Chr. is wit-grond keramiek gebaseerd op het gebruik van een witte slip als achtergrond voor figuratieve versiering. Hoewel het aanvankelijk werd getekend met glazuren en slips, die gebakken en daarom zeer duurzaam zijn, werden naarmate de stijl evolueerde koude-gedragen pigmenten geïntegreerd. Dit is de reden waarom wit-grondversiering merkbaar kwetsbaarder is dan die van zwart- en roodfigurenvazen; daarom werd het vooral toegepast op votieve vaten of vaten bedoeld voor grafgift.Er is geen consensus over de oorsprong van deze stijl; het zou marmerbegrafenissculpturen kunnen imiteren, hoewel heel weinig van deze stukken volledig bedekt lijken te zijn met witte slip. Er is ook gespeculeerd dat het de hedendaagse muurdecoratie kan nabootsen, iets plausibels maar moeilijk te bewijzen. De eerste voorbeelden van de stijl, daterend uit ongeveer 570 v.Chr., zijn stukken versierd met parallelle banden in verschillende kleuren. Decennia later, rond 530, verschijnen de eerste figuratieve vazen met een witte achtergrond, nog steeds zeer dicht bij de hedendaagse techniek van zwarte figuren: grote zwarte velden, details in reserve en sgraffito, toevoeging van rode, witte en violetkleurige tinten. In deze stukken wordt de tekening uitgevoerd met een dikke glanzende vernis, moeilijk aan te brengen. Geleidelijk zal deze vernis worden verdund, waardoor meer vrijheid in de tekening ontstaat en het uiterlijk van vervaagde, subtielere kleuren wordt bevorderd. Rond het midden van de 5e eeuw wordt een matte vernis geïntroduceerd voor de contouren, die uiteindelijk de eerdere, dikkere glanzende vernis zal overtreffen. Met deze nieuwe verf, die de schilder nog meer vrijheid geeft, wordt de vloeiende en schetsmatige stijl bereikt die kenmerkend is voor de laatste stukken met een witte achtergrond. Tegelijkertijd wordt een nieuwe polychromie van pastelkleuren geïntroduceerd, kleuren die koud aangebracht zijn en daarom vergankelijk.Hoewel de techniek van de witte grond werd gebruikt voor de versiering van verschillende soorten vaatwerk, overheerst de lekythos veruit; het is een van de funerair-typologieën bij uitstek in het klassieke Griekenland. Voordat de iconografie van de witte lekythos eminent funerair werd, omvatte deze huiselijke en mythologische scenes. Echter, vanaf het tweede kwart van de 5e eeuw was het onderwerp (en gebruik) van deze stukken vrijwel uitsluitend funerair, en voornamelijk presenteerde ze realistische portretten van de begrafenispraktijken van contemporane Atheneaars, die zelden door literatuur worden vermeld of beschreven. Minder talrijk waren de traditionele mythologische voorstellingen van de aankomst van de dood; deze includeerden mythologische figuren zoals Charon, Hermes, Thanatos en Hypnos, die in enkele uitzonderlijke stukken verschenen, terwijl ze deelnamen aan de begrafenisrituelen van de overledene (fig. 6).De afbeeldingen van echte scènes met betrekking tot de dood en de begrafenis zijn tegenwoordig bijzonder interessant, vanwege de informatie die ze verschaffen over de gebruiken van de Athenen uit de klassieke periode. De overledene wordt getoond op zijn grafkist, omringd door zijn familie, waarbij de mannen diepe rouw tonen en hun respect betuigen, en de vrouwen op een expressievere manier treuren, of begraafplaatsen worden afgebeeld, met hun monumenten en rouwenden. In sommige gevallen wordt de overledene zelfs weergegeven zittend aan de voet van zijn graf (fig. 7). In al deze lekythoi wordt rouw op een nobele, eenvoudige en mooie wijze uitgedrukt; er is niets onaangenaams of lelijk aan. Hoewel er ongetwijfeld meer pompeuze funerair monumenten waren, hebben maar weinig het menselijke appel van de witte Atheense lekythoi.Bibliografie:- BEAZLEY, J.D. Attische Witte Lekythoi. Oxford University Press. 1938.- GARLAND, R. De Griekse manier van de dood. Cornell University Press. 2001.- KURTZ, D. Atheense Witte Lekythoi. Patronen en schilders. Clarendon Press. 1975.- OAKLEY, J. Het afbeelden van de dood in het klassieke Athene. Het bewijs van de Witte Lekythoi. Cambridge University Press. 2004.PARALLELLEN:Figuur 1 Witgrond-lekythos met een grafscène, toegeschreven aan de Reed-schilder. Attica, Griekenland, ca. 420–400 v.Chr., aardewerk. British Museum, Londen, inv. 1875,0309.28.Figuur 2 Lekythos op een witte achtergrond met een funerairescène. Attica, Griekenland, ca. 450-400 v.Chr., keramiek. Musée du Louvre, Parijs, inv. CA 3130.Figuur 3 Witgrondlekythos met een begrafenis scène. Athene, ca. 450-400 v.Chr., keramiek. Staatliche Antikensammlungen, München (Duitsland), inventarisnummer SS82. Detail.Figuur 4 Wit-achtergrond lekytos met een begrafenis scène, toegeschreven aan de Vrouwenschilder. Athene, ca. 420 v.G., keramiek. Musée du Louvre, Parijs, inv. L 103.Fig. 5 Witte grond lekythos met een begrafenis scène, toegeschreven aan de Riet Schilder. Attica, Griekenland, ca. 420-400 v.Chr., keramiek. Brits Museum, Londen, inv. 1772,0320.593. Detail.Figuur 6 Lekythos met Thanatos en Hypnos die een krijger in zijn graf plaatsen, toegeschreven aan de Thanatos-schilder. Attica, Griekenland, circa 435-425 v.Chr., keramiek. British Museum, Londen, inventarisnummer 1876,0328.1.Figuur 7 Witte grondlekythos met een begrafenis-scène, toegeschreven aan de Vrouwenschilder. Athene, ca. 420-400 v.Chr., keramiek. Metropolitan Museum, New York, inv. 06.1169.Opmerkingen:- Het stuk wordt geleverd met een echtheidscertificaat.- Het stuk bevat een Spaanse exportvergunning.- De verkoper garandeert dat hij dit stuk heeft verworven volgens alle nationale en internationale wetten met betrekking tot het eigendom van cultureel erfgoed. Herkomstverklaring gezien door Catawiki.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.