BP VLAAMSE SURREALISTISCHE BEELDHOUWER ROEL D'HAESE

Roel D'Haese (Geraardsbergen, 26 oktober 1921 – Brugge, 18 mei 1996) was een Vlaamse beeldhouwer en grafisch kunstenaar. Hij wordt gezien als de bekendste Vlaamse surrealistische beeldhouwer. Roel was getrouwd met de dichteres Chris Yperman.
Levensloop
Roel zag het levenslicht in Geraardsbergen in 1921 als broer van Reinhoud D'Haese en Begga D'Haese, beiden ook beeldhouwers met een opvallende stijl. Van 1935 tot 1938 liep hij academie in Aalst. Daarna woonde hij in Sint-Genesius-Rode en werkte hij aan het Brusselse ter Kameren onder de hoede van Oscar Jespers. In 1954 werd hem de net ingestelde Prijs Jonge Belgische Beeldhouwkunst toegekend, waardoor de kunstverzamelaar Bénédict Goldschmidt zijn werk toevoegt aan zijn kunstverzameling.
Sculpturaal werk
1953 vormt een scharnierjaar in het leven van Roel. Hij heeft altijd in steen gewerkt, strevend naar de zuivere lijn en zeer ingehouden vormen. Wegens rugklachten en na een heelkundig ingrijpen moet hij het rechtstreeks kappen in steen opgeven. Dan start hij met smeedwerk dat hij van jongs af geleerd had bij de smid Jef de Mot in Aalst. Van hem onthield hij dat werken met metaal de vaste hand van de goede handwerksman vereist en diens wonderbaarlijke, instinctieve inzicht in de grondstof. Met die techniek schept hij vanaf 1953 vreemde menselijke en dierlijke schepselen die ondanks hun kleine schaal altijd krijgshaftig, machtig en dreigend overkomen. Deze samengeschroefde of gelaste assemblages hebben ook altijd iets primitiefs of barbaars. Roel D'Haese was de eerste die deze assemblagetechniek aanwendde. Hij kwam er van terug naarmate het een mode of een decoratietechniek werd. Vanaf 1955 legt hij zich toe op het bronsgieten, met aanvankelijk het zandvormprocedé en naderhand de verlorenwastechniek. Het werk De Grote onverlaat (1957) is een van de gegoten kunstwerken die hij vanaf dan verwezenlijkt.
In 1958 werden zijn sculpturen zoals Falbeldier en De Pelgrim geselecteerd voor de 29ste Biënnale van Venetië. In datzelfde jaar krijgt hij een solotentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. In 1959 stond hij op Documenta II. Voor de Expo 58 in Brussel ontwerpt hij het monumentale werk De meerkat dat een wijfjesaap voorstelt en dat geplaatst wordt voor het Faunapaleis. In de zomer van 1965 exposeert hij samen met César Baldaccini en Jean Tinguely in het Musée des Arts décoratifs in Parijs. Daarmee is de standaard voor de nieuwe beeldhouwkunst gezet.
In 1969 maakte hij het monumentaal grote beeld L'Aviateur voor het Brusselse metrostation Hermann-Debroux. The song of evil, een ruiterbeeld in 1964, is een van zijn meesterwerken, maar zijn monument voor Jan de Lichte, bestemd als hulde aan Louis Paul Boon, lokte een rel uit en werd in 1981 geweigerd door de stad Aalst waarvoor het oorspronkelijk bestemd was. Het beeld kwam in 1987 ten slotte in het beeldenpark Middelheim in Antwerpen terecht. Sinds 12 december 2009 staat het op de Bolivarplaats op het Antwerpse Zuid voor het nieuwe gerechtsgebouw.
Al had Roel D'Haese lak aan ismen en miskende hij kunststromingen, toch kan niet ontkend worden dat zijn grillig onverwachte gedrochten van een ver doorgedreven abstraherend surrealisme getuigen. Hij laat inderdaad passioneel onbestaande nieuwe vormen ontstaan tot nieuw ongewoon en totaal onverwacht assemblagebeeld.
Grafisch werk[bewerken | brontekst bewerken]Nauw aansluitend bij zijn sculptuur schiep hij tussen 1957 en 1980 ook een uitgebreid grafisch werk, rondom wrang-sarcastische mens- of dierfiguren. Hij verrast met tekeningen die hij dromerig en met vrije hand uit zijn pen heeft laten vloeien als een vorm van ontspanning na vele uren arbeid in de smidse van zijn atelier. In deze tekeningen herken je nog de beeldhouwer en ook de constructeur met ijzer. Alechinsky schrijft daarover: "Wanneer Roel neerstrijkt op het papier, klinkt zijn pen als een sprinkhaantje dat én de velden én de wolken hulde wil brengen, geen van beide raakt en toekijkt hoe wij maken en breken". Zijn tekeningen werden in 1977 geëxposeerd op Documenta VI in Kassel. BRON WIKIPEDIA