Kunstenaar: Kring van Josefa de Óbidos (1630–1684)Medium: olieverf op koperTitel: Madalena PenitenteSignatuur: ongesigneerdConditie: enkele zones met verfverlies, geen zichtbare retouches onder UV-licht, originele verflaag, recent gereinigd en voorzien van een nieuwe dammar slotlaag. Gepresenteerd in een houten, verzilverde lijst met zwarte accenten.IntroductieDit uitzonderlijk verfijnde schilderij, Madalena Penitente, behoort tot de rijke devotionele beeldtraditie van de 17e-eeuwse Iberische kunst en is ontstaan in de omgeving van Josefa de Óbidos, een van de meest opmerkelijke vrouwelijke kunstenaars van de Portugese barok. Het werk is uitgevoerd op koper, een bijzonder geliefde drager in de 17e eeuw, die door zijn gladde oppervlak en duurzaamheid kunstenaars in staat stelde uiterst verfijnde details te realiseren en een intense kleurglans te bereiken. Dit paneel belichaamt de religieuze gevoeligheid van de Contrareformatie, waarin de nadruk lag op innerlijke devotie, berouw en het spirituele pad van de gelovige.Het onderwerp – Maria Magdalena in boetedoening – was in de Iberische wereld buitengewoon populair en werd vaak ingezet als visueel hulpmiddel bij persoonlijke meditatie. Josefa de Óbidos, bekend om haar intieme religieuze voorstellingen en stilllevens met spirituele lading, creëerde zelf meerdere varianten van de boetvaardige Magdalena. De hier aangeboden compositie sluit daar nauw op aan en ademt dezelfde ingetogen emotionaliteit en picturale precisie.Beschrijving van het werkDe compositie toont Maria Magdalena in een afgezonderde, rotsachtige setting, knielend met haar handen gevouwen in vurige gebedshouding. Haar gelaat, met zachte gloed en serene uitdrukking, is gericht op een klein kruisbeeld dat links in het beeld staat opgesteld. Uit de ogen van Magdalena rollen subtiele tranen, zorgvuldig met fijne penseelstreken aangebracht, die de emotionele intensiteit van het moment benadrukken. Haar loshangende, golvende haar wordt omlijst door een stralenkrans in bladgoudtinten, die haar heiligheid benadrukt en het beeld een bijna iconografische monumentaliteit verleent.Zij draagt een rijk gedrapeerde mantel in warme goudtonen, waarin de weergave van het textiel met opvallende aandacht voor structuur en lichtval is uitgevoerd. Aan haar voeten ligt een schedel, het klassieke memento mori-symbool dat de vergankelijkheid van het aardse leven benadrukt, naast een geopend gebedenboek met felrode pagina’s die het spirituele vuur symboliseren. De aanwezigheid van een glazen kruik achter de schedel verwijst naar het balsemen van Christus en Magdalena’s rol als boetvaardige volgelinge. Het kruisbeeld op de achtergrond is ingetogen maar krachtig weergegeven, met een subtiele dramatiek die de thematische kern van het schilderij onderstreept.Techniek en kleurenpaletHet schilderij is uitgevoerd in olieverf op koper, een techniek die in de 17e eeuw vooral in Spanje, Portugal en de Zuidelijke Nederlanden geliefd was. Het koper zorgt voor een uiterst glad oppervlak, waardoor het penseelwerk minutieus en gedetailleerd kan worden uitgevoerd. Hierdoor krijgen de contouren een opvallende scherpte en blijven de pigmenten helder en stralend, zelfs eeuwen later.Het kleurenpalet is zorgvuldig uitgebalanceerd. Warme goud- en bruintinten domineren de voorstelling en worden aangevuld met zachte huidtonen en de zilverachtige glans van het licht op het koper. De verzadigde rode kleur van het boek en het subtiele wit in het lendendoek van Christus zorgen voor visuele accenten die het oog door de compositie leiden. Transparante glacislagen geven diepte aan de schaduwen, terwijl lichte penseelstreken in het haar en de stof textuur en beweging suggereren. De toepassing van bladgoud-effecten in de aureool versterkt de sacrale uitstraling van het werk.Stijl en kunsthistorische contextHet schilderij past naadloos binnen de barokke devotionele schilderkunst van het Iberisch schiereiland in de tweede helft van de 17e eeuw. Deze stijl wordt gekenmerkt door dramatisch gebruik van licht en schaduw (chiaroscuro), sterke emotionele expressie en een overvloed aan symbolische attributen. De voorstelling sluit aan bij de Contrareformatie-idealen, waarin kunst werd ingezet om de gelovige tot meditatie en spirituele bezinning te brengen.Josefa de Óbidos (geboren in Sevilla en werkzaam in Portugal) wist als vrouwelijke kunstenaar in een overwegend door mannen gedomineerde kunstwereld een vooraanstaande positie te verwerven. Zij was bekend om zowel religieuze taferelen als stillevens met een uitgesproken symboliek. Haar werken tonen invloeden van zowel de Spaanse meesters als van de Vlaamse barok. Deze Madalena Penitente toont stilistische verwantschap met het werk van Portugese tijdgenoten als Bento Coelho da Silveira en met internationale grootheden als Francisco de Zurbarán en Guido Reni, wier heiligenportretten dezelfde combinatie van ingetogen devotie en picturale verfijning vertonen.ConditieHet schilderij verkeert in een stabiele staat met enkele kleine zones van verfverlies, passend bij de ouderdom en het gebruik van koper als drager. Onder UV-lichtonderzoek zijn geen retouches of overschilderingen aangetroffen, hetgeen de authenticiteit van de verflaag bevestigt. Recent is het werk professioneel gereinigd, waarbij oude oppervlaktevervuiling is verwijderd, en voorzien van een dammar slotlaag die de kleuren heeft verdiept en de verf beschermt. Het geheel is gemonteerd in een houten, verzilverde lijst met zwarte accenten, die zowel contrasterend als complementair werkt en het devotionele karakter van het werk versterkt.ConclusieMadalena Penitente uit de omgeving van Josefa de Óbidos is een verfijnd religieus paneel dat technische perfectie en spirituele zeggingskracht in zich verenigt. De keuze voor koper als drager, het uitgebalanceerde kleurenpalet en de minutieuze penseelvoering maken dit tot een werk van uitzonderlijke kwaliteit binnen de 17e-eeuwse Portugese en Spaanse kunsttraditie. Het biedt niet alleen kunsthistorische waarde als representant van de barokke devotiekunst, maar ook verzamelwaarde vanwege de zeldzaamheid van dergelijke intieme, ongeschonden werken op koper. Voor de verzamelaar van oude meesters vormt dit schilderij een kans om een kunstwerk te verwerven dat zowel de intensiteit van persoonlijke devotie als de verfijning van de Iberische barok belichaamt.Het werk "Madalena Penitente" zit is een verzilverde houten lijst met zwarte afwerkingTotale afmetingen: 30x27cmPaneel afmetingen: 16x13cmAlle verzending in professionele verpakking verloren via Fedex.Voor alle verzendingen geldt een toeslag voor verpakkingsmateriaal, welke reeds is inbegrepen in de vermelde verzendprijs.De klant is zelf verantwoordelijk voor eventuele invoerrechten en bijkomende kosten die van toepassing kunnen zijn bij levering in het buitenland. We streven ernaar om uw kunstwerk veilig en in optimale staat bij u af te leveren, waarbij we zorgvuldig aandacht besteden aan de verpakking en verzendprocedure. Bij vragen of speciale verzoeken kunt u altijd contact opnemen met de Catawiki klantenservice.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.