Albertine Steenhoff-Smulders en Marie Koenen
Jul. Persyn
Vlaamsche Bijdragen XI
Uitg. Davidsfonds, 1931, (Eerste druk), 188 blz.; 20 x 16 pp. 220 gr.
Goede staat. Stempel op schutblad; gedeeltelijk ongesneden! Verspreide roestvlekjes.


Jules (of Julius) Persyn (Wachtebeke, 20 april 1878 - Broechem, 10 oktober 1933), is een Vlaamse schrijver en literatuurcriticus die vooral bekendstaat voor zijn essays en schrijversbiografieën.

Biografie
Hij studeerde wijsbegeerte in Rome maar stapte na twee jaar uit de opleiding en kwam terug naar België. Daar studeerde hij Germaanse filologie aan de Katholieke Universiteit Leuven, een studie die hij succesvol beëindigde in 1902.
In 1905 werd hij docent aan de Katholieke Hogeschool voor Vrouwen, in 1909 aan het Hoger Handelsinstituut in Antwerpen. Hij werd ook hoogleraar aan de Gentse universiteit.
Van 1907 tot 1924 nam hij de leiding van het literaire tijdschrift "Dietsche Warande en Belfort" op zich (hoofdredacteur).
Tijdens W.O. I woonde Persyn in eerst in Engeland en daarna in Nederland.
In 1918 werd hij als hoogleraar ontslagen, maar later weer in ere hersteld.
Albertine Steenhoff-Smulders (Rotterdam, 2 november 1871 – Baarn, 10 april 1933) was een auteur, redacteur en vertaalster. Tevens was ze een spilfiguur in de katholieke vrouwenbeweging ten tijde van de eerste feministische golf.
Levensloop
Gezinsleven
Albertine Catharina Maria Smulders werd 2 november 1871 geboren te Rotterdam. Ze was de jongste van de vier kinderen van Johanna Maria Petronella Andreoli en Charles Eduard Victor Smulders. Gedurende haar jeugd werd ze enige tijd onderwezen aan een kostschool voor gegoede meisjes te Amersfoort. In 1904 trouwde ze met journalist Petrus Hendricus Josephus (Piet) Steenhoff (1866-1945). Het echtpaar kreeg een dochter, Joanna Fransisca Agatha (Joke) Steenhoff (1905-1998), die eveneens schrijver werd.[1][2][3]

Schrijverschap
Steenhoff-Smulders begon eind 19e eeuw met dichten en schrijven. In 1900 was ze, met onder andere Theo Molkenboer, medeoprichter van het katholieke jongerenblad Van Onzen Tijd. Vier jaar later werd dit blad verbonden aan kunstvereniging De Violier en kreeg het een cultureler karakter.[3] In 1904 werd tevens haar eerste dichtbundel Verzen uitgegeven. Drie historische romans van haar hand, Jan van Arkel, Jacoba van Beieren en Een abdisse van Thorn, verschenen begin 20e eeuw in Katholieke Illustratie, waarna ze tussen 1908 en 1911 ook als boeken gepubliceerd werden. In 1916 was ze betrokken bij de oprichting van tijdschrift Mei en een jaar later verscheen haar tweede dichtbundel onder de titel Holland. Ook was ze hoofdredacteur van De Katholieke Vrouw (opgericht in 1920) en droeg ze bij aan Het Centrum, een katholiek Utrechts dagblad dat onder redactie van haar man stond.[4][2][5]

Katholieke vrouwenbeweging
Begin 20e eeuw hield Steenhoff-Smulders al lezingen omtrent de (maatschappelijke) rol van de katholieke vrouw. Naast Alfons Ariëns en jonkvrouw Anna de van der Schueren vervulde Steenhoff-Smulders een belangrijke rol in de katholieke Mariabond. Dit drietal gaf ook de aanzet tot de oprichting van een katholieke vrouwenbond. De bovenlaag van de katholieke kerk had lange tijd geen oor naar een vrouwenbond, maar nadat de van der Schueren, Ariëns en Steenhoff-Smulders in 1912 een eerste vergadering omtrent dit onderwerp organiseerden, werd er door de bisschoppen toch voor de oprichting van een vrouwenbond gekozen. Zodoende werd de Rooms Katholieke Vrouwenbond (RKVB) in het leven geroepen. De van der Schueren en Steenhoff-Smulders werd echter elke vorm van inspraak in het bestuur ontzegd. Desalniettemin droeg Steenhoff-Smulders door haar redactie van De Katholieke Vrouw, tal van lezingen en met praktische ondersteuning bij aan de activiteiten van de RKVB.[3]

Steenhoff-Smulders was een voorstander van het vrouwenkiesrecht en bewonderde Johanna Nabers visie op de plichten die bij dit recht kwamen kijken. Ook was ze onder de indruk van de manier waarop Naber geloof en maatschappelijke betrokkenheid wist te verenigen.[2][6]

Latere leven
Albertine Steenhoff-Smulders was kort voor haar dood nog betrokken bij de Rooms Katholieke Staatspartij, maar moest door ziekte uiteindelijk een Tweede Kamerlidmaatschap afwijzen.[2] Ze overleed op 10 april 1933 op 61-jarige leeftijd. Ze ligt begraven op de Katholieke Begraafplaats aan de Kerkstraat te Baarn.

Externe links
Het archief van Albertine Steenhoff-Smulders is deels in beheer van het Katholiek Documentatie Centrum.
Voor een uitgebreid overzicht van haar leven en werk, zie de biografie op de website Genealogie Online.
Bronnen, noten en/of referenties
”Steenhoff, P.H.J. en Albertine Smulders.” Katholiek Documentatie Centrum, Radboud Universiteit
Steenhoff, J.“Albertine Catharina Maria Smulders.” Genealogie Online. Gearchiveerd op 28 maart 2019.
Berg-Alkemade, Thérèrse van den. “’T waar beter; zou de strijd ons krenken, dan dat wij eens leeghandig staan’: Albertine Steenhoff-Smulders en de Roomskatholieke Vrouwenbond.” Open Universiteit Nederland, 1997. Via Atria, https:hdl.handle.net/11653/book73045
Bork, G.J. van, en P.J. Verkruijsse. De Nederlandse en Vlaamse Auteurs: Van Middeleeuwen tot heden. De Haan, 2000. Via dbnl. Gearchiveerd op 13 november 2017.
Albertine Catharina Maria Smulders.” Via Het Groene Graf. Gearchiveerd op 18 september 2020.
Grever, Maria. De strijd tegen de stilte: Johanna Naber (1859-1941) en de vrouwenstem in de geschiedenis: een wetenschappelijke proeve op het gebied van Letteren. Hilversum, Verloren, 1994.
Maria Hubertina Jacoba Isabella ("Marie" of "Mies") Koenen ('s-Hertogenbosch, 19 januari 1879 -
Biografische schets
Marie Koenen was de dochter van de taalkundige en lexicograaf Mathijs Jacobus Koenen (1847-1920; bekend van de Koenen-Endepols-woordenboeken).[1] Geboren in Den Bosch, verhuisde Marie op 1-jarige leeftijd met het gezin Koenen naar Maastricht, waar haar vader een aanstelling aan de Rijkskweekschool kreeg. Aan diezelfde school werd Marie opgeleid tot onderwijzeres.

Marie Koenen assisteerde haar vader bij de herdrukken van diens bekende Handwoordenboek der Nederlandsche taal en stond mede aan de wieg van het tijdschrift De Beiaard (1915-25). Koenen publiceerde verhalen in tijdschriften als de Katholieke Illustratie en Van Onzen Tijd. Met haar romans De Moeder, De Wilde Jager, De Korrel in de Voor en Wassend Graan bereikte zij een groot publiek.[2]

In 1919 huwde Marie Koenen op 40-jarige leeftijd de eveneens populaire Nederlands-Limburgse auteur Felix Rutten. Het echtpaar woonde te Geulle, maar in 1929 scheidde het paar.

In mei 1949 ontving ze een eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Nijmegen.

Werk
Koenen geldt als vertegenwoordigster van de neoromantiek in de rooms-katholieke literatuur. Haar latere werk is meer realistisch. Het Zuid-Limburgse leven en landschap spelen vaak een grote rol in haar werk. Met haar streekverhalen en novellen bereikte Koenen een grote populariteit, met name in katholiek-Nederland. Door haar gedateerd aandoende prozastijl en het tegenwoordig nog maar weinig herkenbare wereldbeeld, is haar populariteit na haar dood sterk afgenomen.[3]

Marie Koenen is tevens de auteur van een feestcantate ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina in Maastricht (1898), en de bekende katholieke hymne O reinste der schepselen (1912).

Bibliografie
1912 - Henric van Veldeke's Sint Servatius legende (bewerking)
1912 - De Witte Burcht
1916 - Sproken en Legenden
1917 - De Moeder
1918 - De Wilde Jager
1919 - De Andere
1922 - Limburgse Verhalen
1923 - Verzen
1934 - Het Nieuwe Begin
1941 - De Korrel in de Voor
1947 - Wassend Graan
Geraadpleegde literatuur; verwijzingen
Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
Spronck, L. (2011): 'Joseph Endepols (1877-1962), taalgeleerde ereburger'. In: Royen (red.), E. van, Maastricht Kennisstad. 850 jaar onderwijs en wetenschap. Maastricht
Ubachs, Pierre J.H., en Ingrid M.H. Evers (2005): Historische Encyclopedie Maastricht. Walburg Pers, Zutphen / RHCL, Maastricht. ISBN 90-5730-399-X
(WIKIPEDIA)