Beschrijving



Dit is een van de mijlpalen in de geschiedenis van de experimentele wetenschap, waarin de baanbrekende onderzoeken van de auteur naar pneumatiek en de aard van het vacuüm worden gepresenteerd.Nieuwe Experimenten (zoals ze genoemd worden) uit Magdeburg over het vacuüm, oorspronkelijk door R.P. Gaspare Schotto... nu echter door de auteur zelf vollediger uitgegeven, aangevuld met diverse andere experimenten. Hieraan zijn tegelijkertijd bepaalde zaken toegevoegd over het gewicht van de lucht rond de aarde; over de krachten van de wereld en het planetair systeem; evenals over de vaste sterren en de immense ruimte die zowel binnen als buiten deze sterren zich uitstrekt.[Nieuwe experimenten (zoals ze genoemd worden) van Magdeburg over Lege Ruimte Eerst door R.P. Gaspar Schotto... nu vollediger gepubliceerd door de auteur zelf, en aangevuld met diverse andere experimenten. Aan deze werden bepaalde zaken toegevoegd over het Gewicht van de Lucht rondom de Aarde; over de Wereldlijke Deugden, en het Systeem van de Planetair Wereld; evenals over de Vaste Sterren, en die Onmetelijke Ruimte die zowel binnen als buiten hen wordt uitgestort.Folio: [16]-244-[5]-1bl. pagina's, in een voortreffelijke contemporaine kalfsleren band, die vakkundig is gerestaureerd, gevoed en schoongemaakt. Aanvullende gegraveerde titel, 23 gegraveerde platen, waarvan 2 dubbele pagina's. Let op dat dit een eerste editie, eerste druk is, met de pagina met errata zonder het portret ingebonden. (Ongeveer 50% van de eerste editie, eerste druk, heeft geen portret) Enige lichte verkleuring, maar een zeer aangenaam exemplaar van het boek.Dus hier is een eerste editie van een van de grote klassiekers van de wetenschap. Guericke bewees het bestaan van een vacuüm door zijn beroemde experiment, geïllustreerd door een van de dubbele pagina's. In Ratisbon in 1654 voerde Guericke een van de meest spectaculaire experimenten uit in de geschiedenis van de wetenschap, toen hij voor de keizerlijke diet liet zien hoe twee teams van elk acht paarden een bronzen paar hemisferen niet konden scheiden, waarvan hij de lucht had uitgeput. Om het vacuüm te creëren, bedacht Guericke de luchtpomp, en in een reeks daaropvolgende experimenten toonde hij het gewicht en de elasticiteit van lucht aan. De luchtpomp werd van fundamenteel belang voor de studie van de fysische eigenschappen van gassen. Guericke demonstreerde ook elektrische aantrekking en afstoting, de ontladingskracht van punten, en bouwde de eerste elektrische generator. Guericke bouwde een bolvormige rotor van zwavel die op een krukas was gemonteerd; de rotatie en contact ermee veroorzaakten de eerste zichtbare en hoorbare elektrische vonken.Dit werk staat over het algemeen qua aantal en belang van de beschreven elektrische ontdekkingen naast dat van Gilbert. Elektrische geleiding en afstoting, de ontladingskracht van punten, de dissipatie van lading door vlammen, het licht door elektrificatie, en de knetterende geluiden van kleine vonken worden allemaal erkend. Guericke’s experimenten werden gemotiveerd door zijn diepgaande Copernicaanse kosmologische opvattingen over de aard en samenstelling van de ruimte, die volledig uiteengezet worden in dit werk.Geschreven na decennia van onderzoek en openbare demonstraties, bevat het het eerste volledige verslag van zijn uitvinding van de luchtpomp en het beroemde Magdeburg-hemisfeer-experiment, waarbij teams paarden twee geëvacueerde koperen hemisferen niet uit elkaar konden trekken.Deze indrukwekkende demonstraties bewezen levendig het bestaan en de kracht van atmosferische druk, waardoor Aristoteliaanse opvattingen over de onmogelijkheid van een vacuüm werden weerlegd.De beroemdste van de platen, de twee pagina's tellende plaat die de Magdeburg-hemisferen afbeeldt—waar twee teams paarden niet in staat zijn om de geleegde koperen hemisferen uit elkaar te trekken—is uitgegroeid tot een van de meest gereproduceerde wetenschappelijke afbeeldingen in de geschiedenis. Een andere toont de allereerste kaarten van de maan.Dibner's Heralds of Science # 55 (pagina's 30 en 67) beschrijft het werk als 'een boek van groot belang in de elektrische ontdekking, luchtdruk en de vacuüm pomp, ook Dibner, Heralds of Science, 55 (pp. 30 & 67); ook Dibner, Founding Fathers of Electrical Science, pp. 13-14; DSB V.574-76; Evans, Exhibition of First Editions of Epochal Achievements in the History of Science (1934), 30; Horblit 44; Norman 952; Parkinson, Breakthroughs, pp. 112-3; Sparrow, Milestones of Science, p. 16.UIT HET WOORDENBOEK VAN DE SCIENTIFIEKE BIOGRAFIEGuericke was al sinds zijn studententijd aan Leiden bezorgd over de definitie van ruimte. Als overtuigd Copernicus was hij vooral geïnteresseerd in drie fundamentele vragen: (1) Wat is de aard van ruimte? Kan lege ruimte bestaan, of is ruimte altijd gevuld en is lege ruimte slechts een spatium imaginarium, een logische abstractie? (2) Hoe kunnen individuele hemellichamen elkaar beïnvloeden over de ruimte, en hoe worden ze bewogen? (3) Is ruimte, en daarmee de in haar ingesloten hemellichamen, begrensd of onbegrensd?Descartes’ opvatting dat ruimte en materie gelijkwaardig zijn en zijn ontkenning van een vacuüm leidden Guericke tot het voorstellen van een experiment dat bedoeld was om het oude conflict tussen plenisten en vacuïsten op te lossen. Guericke stelde dat als de lucht uit een sterke container werd gepompt en er geen ander nieuw materiaal werd toegelaten om het te vervangen, het vat zou instorten als Descartes’ beweringen waar waren. Kort nadat hij uit Osnabrück in 1647 was teruggekeerd, maakte Guericke een zuigpomp met een cilinder en zuiger, waaraan hij twee klepventielen toevoegde; hij gebruikte dit apparaat vervolgens om water uit een goed afgesloten biervat te pompen. Echter, er kwam lucht in het vat, zoals bleek uit fluitende geluiden. Toen Guericke het experiment herhaalde met het biervat dat binnen een tweede, groter vat was afgesloten en dat hij ook had gevuld met water, werd het water dat hij wegpomptte vervangen door water dat via het grotere vat naar binnen sijpelde.In een poging het afdichtingsprobleem op te lossen, liet Guericke een holle koperen bol bouwen met een uitgang aan de onderkant. Hij pompte de lucht rechtstreeks uit dit apparaat, dat vervolgens implodeerde. Dit resultaat leek erop te wijzen dat Descartes gelijk had; maar Guericke dacht daar anders over op basis van zijn eerdere experimenten. Hij liet een nieuw apparaat maken, en met dit apparaat slaagde hij in zijn experiment. Zo bedacht Guericke de luchtpomp, of beter gezegd, ontdekte hij het pompproces van lucht. Hij had gedacht dat de lucht binnenin de container zou zakken, zoals het water in zijn eerdere apparaten, en dat deze vanaf de onderkant zou worden geëvacueerd; latere experimenten, waarbij de uitgang op willekeurige punten op de koperen bol werd geplaatst, bewezen echter dat de lucht die tijdens het evacuatieproces in de container achterbleef, gelijkmatig over de binnenruimte werd verdeeld.Deze ontdekking van de elasticiteit van de lucht vertegenwoordigt misschien wel het belangrijkste resultaat van Guericke's experimenten. Daaruit leidde hij af dat de dichtheid van de lucht afneemt met de hoogte en ging hij theorievorming over de lege ruimte voorbij de atmosfeer van hemellichamen onderzoeken; hij bestudeerde variaties in de luchtdruk die overeenkomen met veranderingen in het weer (door de gemiddelde luchtdruk te laten overeenkomen met een waterkolom van twintig Magdeburgse ellen hoog, slaagde hij erin in 1660 barometrische weersvoorspellingen te doen); hij stelde voor om systematische weersberichten te verzamelen via een netwerk van observatiestations; hij leerde de gewichtbaarheid van lucht binnen lucht kennen; en tot slot trok hij verdere conclusies over een verscheidenheid aan verschijnselen die verband houden met vacuüm, waarvan hij de meeste experimenteel demonstreerde, vooral de werkcapaciteit van lucht, waarmee hij de theorie van horror vacui weerlegde.De meest beroemde openbare experiment van Guericke is dat met de Magdeburgse hemisferen, waarbij hij twee koperen hemisferen samen plaatste, zo bewerkt dat de randen perfect op elkaar pasten. Vervolgens onttrok hij de lucht uit de resulterende bol en toonde hij aan dat een zeer zwaar gewicht ze niet uit elkaar kon trekken. In tegenstelling tot de legende werd de demonstratie voor het eerst in Magdeburg uitgevoerd met een team paarden in 1657 (niet in Regensburg in 1654) en herhaald aan het hof in Berlijn in 1663. Guericke gaf ook andere, minder spectaculaire, openbare demonstraties van de effectiviteit van luchtdruk op verschillende gelegenheden in Regensburg; deze experimenten in Regensburg werden gerapporteerd door Gaspar Schott in Mechanica hydraulico-pneumarica (1657) en Technica curiosa (1664), en werden aangevuld met extra informatie die Guericke per brief communiceerde.De boeken van Schott en andere buitenlandse publicaties over Guericke's experimenten (zoals werken van M. Cornaeus en S. Lubieniecky) stimuleerden Huygens en Boyle, onder anderen, om de experimenten te herhalen en uit te breiden, en om te werken aan een verbeterde luchtpomp. Guericke zelf was bezig met hetzelfde project; hij verbeterde zijn pomp met hydraulische afdichting en bedacht een vaste installatie daarvoor (die twee verdiepingen van zijn huis innam). In 1663 ontwikkelde Guericke een draagbare pomp, gebaseerd op een van Boyle's ontwerpen, en bouwde hij er een speciaal voor zijn bezoek aan Berlijn dat jaar. (Drie voorbeelden van dit type pomp bestaan nog, één in München, één in Lund en één in Brunswick.)Guericke's experimentele werk vertegenwoordigt echter slechts één aspect van zijn poging om een compleet fysiek wereldbeeld te bereiken. Hij baseerde zich op zijn Copernicaanse opvattingen om de fundamenten voor zo'n systeem te leggen. Guericke’s hemellichamelijke fysica waren verder gebaseerd op het idee dat de hemellichamen met elkaar interageerden door middel van magnetische kracht in de lege ruimte; hierbij sloeg hij terug op het eerdere werk van Gilbert en Kepler. Hun magnetische hypothesen waren door Athanasius Kircher weerlegd (in Magnes sive De arte magnetica, 1641); in het verlengde hiervan probeerde Guericke Gilbert's magnetisme-experimenten aan te passen door gebruik te maken van materialen die de samenstelling van de aarde nabootsten. Daartoe giet hij een bol van diverse mineralen met een groot aandeel zwavel — in latere experimenten gebruikte hij zuiver zwavel — en toonde aan dat deze de virrures mundanae bezat, dat wil zeggen, zulke krachten als aantrekking en het vermogen om andere lichamen te bewegen. Door de zwavelbol te wrijven, had Guericke daadwerkelijk statische elektriciteit geproduceerd; aangezien hij deze elektrische effecten niet erkende als bijzondere fenomenen, maar als demonstraties van de virtutes van een hemellichaam, kan hij niet correct worden toegeschreven aan de uitvinding van de eerste elektrische machine.Na het aanpakken van de problemen van lege ruimte en de beweging van hemellichamen, richtte Guericke zich verder op de vraag naar de begrensdheid van de ruimte en het aantal werelden daarin. Hij zag vaste sterren als zonnen met planetenstelsels, die elk een sfeer van kracht uitoefenen (orbis virrutis, sphaera acrivitaris); deze systemen grenzen aan elkaar en beïnvloeden elkaar niet — elk hemellichaam bezit eerder een specifiek zwaartepunt voor een specifiek virrus conservariva, dat hij interpreteerde als de bron van samenhang. Zo wordt, in tegenstelling tot de aristotelische kosmografie, een immateriële grens van de ruimte ondenkbaar. Giordano Bruno had al gespeculeerd over een oneindig universum dat een oneindig aantal werelden bevat, maar zijn ideeën waren onaanvaardbaar omdat alleen God als oneindig werd beschouwd — heel Gods schepping moest eindig zijn. Guericke overwon dit bezwaar door de notie van nietsheid opnieuw te definiëren. Volgens zijn redenering is lege ruimte, als louter een houder voor Gods scheppingen, nietsheid en niet geschapen. Lege ruimte is dus onafhankelijk van God en het geschapene universum — ja, het gaat vooraf aan het laatste. Daarom kan lege ruimte niet begrensd zijn. Evenmin kan het aantal werelden begrensd worden, hoewel zo'n aantal niet oneindig is (omdat er geen oneindige getallen zijn). Evenzo is het niet beperkt, omdat er geen grootste getal is en geen einde aan de reeks getallen. Oneindige ruimte is dus een conceptuele mogelijkheid.Zulke speculaties over de hemellichamen leidden Guericke heel natuurlijk tot de studie van de astronomie. Hij verklaarde de planetenbanen als precies cirkelvormig en concentrisch, uitgevoerd door de roterende orbis virtutis van de zon, en interpreteerde de schijnbare eccentriciteiten als een gevolg van de verschillende dichtheden van de atmosfeer.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?
  • Lage veilingkosten
  • Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts
  • 24/7 meebieden in onze app

    Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.
  • ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    ...
    Bezorgt in heel België
    0x bekeken
    0x bewaard
    Sinds 12 sep '25
    Zoekertjesnummer: a154356438