17e eeuwse pesthandleiding met een uitstekende herkomstMaurice de Tolon’s verhandeling werd geschreven na herhaalde pestuitbraken in Frankrijk. Gepresenteerd als richtlijn van een welwillende Capucijnse broeder, combineert het morele aansporingen, religieus advies en praktische medische adviezen voor zowel preventie als behandeling. Tolon benadrukt de noodzaak van spirituele voorbereiding en berouw, maar geeft ook uitgebreide details over hygiënemaatregelen, dieetaanpassingen en het gebruik van kruidenremedies, fumigaties en loden om infectie af te weren.Het boek weerspiegelt de zeventiende-eeuwse samensmelting van theologie, volksgeneeskunde en opkomende medische theorie, en portretteert de pest niet alleen als een fysieke ziekte, maar ook als een goddelijke straf die nederigheid en liefdadigheid vereiste als reactie.Een primaire focus ligt op het vermijden en reinigen van 'bedorven lucht', waarvan werd aangenomen dat het de hoofd oorzaak van de pest was. Het beveelt aan om huizen en openbare ruimtes te fumigeren met sterk ruikende stoffen zoals zwavel, jeneverbes, rozemarijn en azijn.Voor individuen biedt het werk niet alleen instructies, maar ook richtlijnen voor gemeenschappen en autoriteiten over hoe hulp, quarantaine en zorg voor zieken en armen georganiseerd kunnen worden. Tolon benadrukt de morele plicht van artsen, geestelijken en burgerleiders om pestslachtoffers te helpen, waarbij hij de Capuchijnsbroeder presenteert als een voorbeeld van onbevreesde zelfopoffering. Zijn remedies variëren van complexe farmacologische recepten tot eenvoudige huismiddeltjes, waarmee zowel geleerde medische tradities als populaire praktijken worden onderstreept. Het boek is daarom tegelijk een medisch handboek, een handleiding voor christelijke liefdadigheid en een cultureel artefact dat laat zien hoe vroege moderne Europeanen epidemische ziekten begrepen, doorstonden en probeerden te beheersen.Tolon-recepten voor kruidenmengsels, laxeermiddelen en bloedafname, allemaal gericht op het herstellen van de balans in de humoren van het lichaam en het uitdrijven van de ziekte. Een bekend en veelgebruikte remedie was 'thériaque' (theriac), een complexe kruidenpasta die werd beschouwd als een universeel tegengif tegen vergif en de pest. Ook bevat het instructies voor het openen van zwellingen en het behandelen van de kenmerkende gezwollen lymfeklieren (buboes) met kompressen en verbanden.Aan het einde van de 17e eeuw waren er veel verhandelingen over de pest, en de medische wereld was nog steeds verdeeld tussen Galenistische-humorale verklaringen (onevenwichten van hitte, vocht, slechte lucht) en vroege besmettingstheorieën. Tolon bundelt grotendeels wat al circuleerde: laxaties, hartstimulerende middelen, fumigaties, azijnwassingen en dieetregimes.De originaliteit van het boek ligt in het combineren van praktische remedies met religieuze aansporingen onder de persona van een 'liefdadige Capucijn'. Het benadrukt gemeenschapsorganisatie, zorg voor de armen en morele plicht naast standaard preventieve maatregelen.Deze editie uit 1668 uit Parijs werd gedrukt door de weduwe van Denys Thierry, een uitgever die bekend stond om zijn geestelijke en praktische boeken, wat het idee versterkt dat Tolon schreef voor een lekenpubliek dat tijdens pestangsten zowel spirituele geruststelling als praktische begeleiding zocht.BOEKOMSCHRIJVING EN VOORWAARDEN:Octavo, hedendaags volledig kalfsleren band. De rug toont opstaande banden met vergulde decoratieve compartimenten, nu zwaar afgezet en donkerder geworden, met aanzienlijke slijtage aan het oppervlak en verlies van vergulding. De kaften zijn versleten met opvallende schrammen, barsten en beschadigingen; randen en hoeken zijn gestoten met enige lederen verlies dat het onderliggende karton blootlegt. De binding blijft intact en stevig ondanks de zichtbare slijtage.De tekstblokken zijn over het algemeen solide, met randen die nog steeds vroeg rood vlekken vertonen, hoewel vervaagd. Binnenkant met verwachte ouderdomskleuring, af en toe foxing, en verspreide vlekken. Vroege handgeschreven notities op de voorzijde van de omslag en de plakkende pagina, wat bijdraagt aan het historische karakter van de kopie. De laatste bladen vertonen lichte vochtvlekken en kleine randbeschadigingen, maar blijven leesbaar en compleet.De algehele staat is goed.ZeldzaamheidsanalyseExtreem zeldzaam. USTC toont slechts één exemplaar van dit boek (Bibliothèque nationale de France) in bestaande bibliotheken. Dit boek is in de afgelopen eeuw slechts één keer geveild (RBH).PROVENANCEVerso Inscription geeft aan: livre appartenant aux sœurs Trinitaires de Valence door Lucie, wat suggereert dat dit boek eigendom was van Lucie, een lid van een klooster in Valence. Valence ligt in de Rhône-vallei en herbergt de kathedraal van St-Apollinaire, daterend uit de 11e eeuw. Het boek heeft een ex-libris-label van François Moutier (1881-1961), een bekende Franse boekverzamelaar, arts en dichter. Geboren op 15 januari 1881 in Caen (Normandië), was François Moutier de zoon van professor Alexandre Moutier, directeur van de lokale medische school. Al op jonge leeftijd toonde hij academisch talent en studeerde geneeskunde in Parijs, waar hij tijdens zijn opleiding erkenning kreeg. Onder begeleiding van neuroloog Pierre Marie deed Moutier belangrijk onderzoek naar Broca’s aphasie, wat resulteerde in een uitgebreide promotie- thesis getiteld L’Aphasie de Broca, gepubliceerd in 1908, getiteld 'Laboratoriumwerk van de heer professor Pierre Marie'. Hoewel zijn vroege werk zich richtte op neurologie, werd hij al snel aangemoedigd (en gedwongen) om over te stappen naar gastro-enterologie. Daar werd hij een pionier, vooral in de ontwikkeling en verfijning van spijsverteringsendoscopie (gastroscopie en technieken). Later was Moutier hoofd van het laboratorium aan de Faculteit der Geneeskunde van Parijs van 1946 tot 1950. Tijdens zijn carrière publiceerde hij meer dan 400 klinische en wetenschappelijke werken, waaronder belangrijke traktaten over gastroscopie en gastritis, waarmee hij erkend werd als een leidende figuur in de Franse gastro-enterologie. Dr. Moutier was ook een gepassioneerd bibliomaan en medisch historicus. Zijn persoonlijke collectie omvatte zeldzame medische teksten, waarvan sommige boeken zijn voorzien van zijn ex-libris of herkomstmerken, wat ze bijzonder interessant maakt voor verzamelaars. Dit boek was ook eerder eigendom van Arthur Tatossian, een beroemde Franse medische bibliomaan. Arthur Tatossian (1929–1995) was een Franse psychiater en fenomenoloog van Armeense afkomst, beschouwd als een van de voornaamste exponenten van de fenomenologische psychiatrie in de 20e eeuw. Als professor psychiatrie in Straatsburg is hij vooral bekend door zijn invloedrijke boek La Phénoménologie des psychoses (1979), waarin hij Husserliaanse en Heideggeriaanse fenomenologie toepaste op het klinisch begrijpen van schizofrenie en psychose. Tatossian benadrukte het belang van het begrijpen van de geleefde ervaring van de patiënt, in plaats van mentale ziekten uitsluitend te reduceren tot biologische of gedragscategorieën, waardoor hij een belangrijke figuur werd in de brug tussen filosofie en psychiatrie. Zijn werk blijft inspiratie bieden voor hedendaagse discussies in psychopathologie, hermeneutiek en de filosofie van de psychiatrie.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.