Pierre Borel - Historiarum et Observationum Medicophysicarum

10sinds 2 aug. '25, 13:05
€ 10,00
Deel via
of

Beschrijving



EERSTE TOEPASSING VAN MICROSCOPIE IN DE GENEESKUNDE – EERSTE OM BLOEDCELEN TE ZIENTweede Frankfurt-editie van het eerste werk dat microscopie op medische toepassingen toepaste en bijna zo zeldzaam als de eerste editie, die in 1653 werd gepubliceerd; deze editie bevat ook een werk van de Franse arts Isaac Cattier, getiteld observationes medicae rariores (eerste publicatie in 1653) en Borel's levensbeschrijving van Descartes. "Borel zag waarschijnlijk de bloedlichaampjes en Sarcoptes scabiei." - Garrison-Morton 260. Het gebruik van de microscoop in de geneeskunde onthulde een andere wereld voor artsen en wetenschappers. Er zijn ook een aantal tandheelkundige en oogheelkundige observaties.Waarschijnlijk was Pierre Borel (1620-71) de eerste praktische arts die in zijn beroep een microscoop gebruikte. Deze veelzijdige en begaafde man, de zoon van een wiskundige, worstelde door jeugdige armoede en tegenspoed heen naar een zeer prominente positie in het intellectuele leven van Frankrijk. Borel zelf verwierf een aanzienlijke kennis van wiskundige principes en was een enthousiaste volger van Descartes. Hij bezat zeker een microscoop en begreep de toepassingen ervan vóór 1649.Zijn hoofdwerk (hier gepresenteerd), hoewel het enkele sprookjes bevat, een schat aan inzichtelijke en praktisch belangrijke observaties. Het is vooral opmerkelijk dat Borel in 1656 de eerste was die definitief pleitte voor de locatie van cataracten in de lens, waardoor hij een diepgaande invloed uitoefende op de ontwikkeling van de oogheelkunde. Het gebruik van holle spiegels voor de diagnostische beoordeling van lichaamsholten (neus, keel, enz.) werd ook voor het eerst aanbevolen door Borel nadat hij de methode in geschikte gevallen had getest. Bovendien bevat de Centuries de eerste beschrijving van cerebrale hersenschudding na hoofdletsel" (Hirsch-H. I, 632).Zijn 'Historiarum et Observationum Medico-Physicarum' uit 1653 was waarschijnlijk het eerste medische werk dat het gebruik van de microscoop beschrijft, en de volgende citaat uit dat werk suggereert dat hij al op dat vroege moment een beeld had gekregen van de bloedcorpusculen. "Over walvisvormige insecten in menselijk bloed (Eeuw III, Observatie 4). - Dieren van de vorm van walvissen of dolfijnen zwemmen in het menselijk bloed als in een rood oceaan. . . ."Deze wezens, zo mag men aannemen (aangezien ze zelf geen voeten hebben), zouden gevormd zijn voor het lichamelijke gebruik van de meer volmaakte dieren waarin ze zelf zijn ingebed, en dat ze de verdorven elementen van het bloed zouden consumeren. Als je deze wilt zien, neem dan een schapen- of rundlever, snijd het in kleine stukken en plaats het in water, prikkel het en scheid het met je handen, en je zult vele dergelijke dieren uit hen ontsnappen zien, noch zullen ze zonder beweging zijn als de lever vers is. Ze schuilen in de grote aders, en ik denk dat het die wormen zijn die in de maag worden gevonden, die getransformeerd worden wanneer ze van positie veranderen... Nogmaals, in een latere observatie geeft hij ons een glimp van weefselstructuur. 'Het hart, de nieren, de teelballen, de lever, de longen en andere parenchymateuze organen,' zegt hij, 'zult u vinden vol kleine structuren (organula) die lijken op zeefjes, waarmee de Natuur de verschillende stoffen ordent volgens de vorm van de gaten. Zo wordt alleen doorgang gegeven aan atomen van een bepaalde vorm.' En ten slotte voorspelt hij de medische toepassing van zijn instrument. 'Deze microscopen,' schrijft hij, 'kunnen worden gebruikt in nieuwe zaken bij de observatie van zieken, bijvoorbeeld om kleurverandering of de generatie van insecten te observeren.' (Singer, p.272).Borel (1620-1671), werd geboren in Castres, studeerde geneeskunde aan Montpellier en begon zijn praktijk in Castres in 1641. In 1653 ging hij naar Parijs en rond 1654 werd hij benoemd tot arts van de koning. Tijdens zijn hele leven zette hij zich met grote passie in voor de studie van natuurlijke historie, scheikunde, optica, astronomie, oudheden, filologie en bibliografie. Onder zijn andere werken bevinden zich de eerste bibliografie van scheikunde (1654) en de eerste geschiedenis van de telescoop (1655). Naast het uitoefenen van de geneeskunde verzamelde Borel zeldzaamheden, planten, oudheden en mineralen uit de stad zelf en het omliggende platteland van Castres.Hij wordt vaak geassocieerd met de overgang van scholastische naar empirische medische praktijk en wordt een voorloper van de Verlichting genoemd.Borel’s meest beroemde bijdragen omvatten zijn Bibliotheca Chimica (een bibliografie van alchemistische werken) en diverse verzamelingen van casestudy’s en medische observaties. Hij was diep geïnteresseerd in de waarde van zeldzame en ongewone gevallen, omdat hij geloofde dat deze algemene principes konden verlichten. Zijn intellectuele kring omvatte enkele van de belangrijkste figuren uit de wetenschap en filosofie van de 17e eeuw, en hij stond erom bekend te hebben gecorrespondeerd met Descartes en anderen.BOEKOMSCHRIJVING EN VOORWAARDEN:Historiën en medische-fysische observaties, vierhonderdste jaargang. - [gebonden met] CATTIER, Isaac. Zeldzame medische observaties. - [gebonden met] BOREL, Pierre. Vitae Renati Cartesii. Parijs: Jean Billaine en Veuve Mathunin Dupuis, 1656. 8vo (179x104 mm), [16], 384, 77, [7], 60 pagina’s, 1 houtsnede illustratie in de tekst getiteld «Figura materiae lapideae crassae meningi adnatae in mulieri». Het boek is gebonden in een volledige leren band, waarschijnlijk origineel, met verhoogde banden en vergulde bloemmotieven langs de rug. De titel “Borelli Observatio” is nog zichtbaar op de rug, hoewel er slijtage is langs de naden en enige schade aan de onderkant van de rug, wat overeenkomt met de leeftijd. Het leer vertoont gebruikssporen, met kleine scheurtjes en randschade, maar blijft structureel intact. De binding is strak en het boek lijkt de originele eindbladen te behouden. De titelpagina is licht bruin gekleurd en vertoont kleine vlekken, maar de tekst is scherp en goed leesbaar. De rode en zwarte druk op de titel is nog levendig. Intern tonen de pagina’s een uniforme verkleuring, typisch voor papier uit de 17e eeuw, zonder grote vlekken of schade. Decoratieve initialen en kopteksten, zoals die in het Cartesian-gedeelte, blijven scherp en de typografie is duidelijk en goed gedrukt.Inhoud van het boekDe titelpagina beschrijft dit boek als een verzameling van vier 'eeuwen' (honderden) medische-physische geschiedenissen en observaties, die de genre van observationes medicae weerspiegelen — zorgvuldig samengestelde casusrapporten, ongewone medische fenomenen en reflecties op natuurlijke filosofie. Dit genre bloeide in de vroegmoderne periode in Europa, toen artsen trachtten te documenteren en te leren van ervaring in plaats van zich uitsluitend op oude autoriteiten te verlaten.Opmerkelijk is dat dit volume aanvullend materiaal bevat van andere auteurs.Isaac Cattier, arts uit Montpellier en een andere koninklijke arts, levert zeldzame medische observaties en een biografie van René Descartes (Renati Cartesii Vitam), die halverwege het volume verschijnt en zichtbaar is op jouw vijfde afbeelding. Cattier’s bijdrage verbindt geneeskunde en filosofie, wat de cartesiaanse bezorgdheid over de relatie tussen lichaam en ziel weerspiegelt. Zijn opname van Descartes’ biografie is significant. Het cartesiaanse dualisme — de scheiding tussen res cogitans (denkende substantie) en res extensa (uitgebreide substantie) — had diepgaande gevolgen voor de geneeskunde, vooral in debatten over de geest-lichaam connectie. Cattier’s presentatie van Descartes’ leven en correspondentie, verweven binnen een medische context, getuigt van de diepe verwevenheid van geneeskunde, filosofie en de opkomende wetenschappelijke rationaliteit in die periode.Ook inbegrepen zijn observaties door Johannes Rhodius, een Duitse arts-filosoof, en een verhandeling door Arnoldus Bootius over verwaarloosde medische aandoeningen (de Affectibus omissis), evenals de raadplegingen van Petrus Matthaeus Rossius, wat suggereert dat dit volume fungeert als een soort handboek van opmerkelijke en moeilijke gevallen.SCHAARSTEANALYSE:Dit boek is uiterst zeldzaam. Rare Book Hub toont aan dat slechts twee exemplaren van deze editie uit 1676 de afgelopen eeuw via veiling zijn verkocht. USTC vermeldt dat er wereldwijd in geen enkele bibliotheek meer dan negen exemplaren van de editie uit 1676 bestaan.REFERENTIES:D.S.B., II, blz. 305-06; Garrison- Morton 260 (eerste editie 1653); NLM/Krivatsy 1571; Wellcome II, blz. 204; Norman 269; Honeyman 395.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?
  • Lage veilingkosten
  • Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts
  • 24/7 meebieden in onze app

    Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.
  • Zoekertjesnummer: a152922057