De belangrijkste thema's in de Winnetou boeken zijn vriendschap, eer, en de strijd voor rechtvaardigheid. De verhalen tonen de diepgaande band tussen Winnetou en zijn vrienden, evenals de uitdagingen die ze tegenkomen in een wereld vol conflicten. Daarnaast belicht het de kloof tussen twee verschillende culturen en de daaropvolgende pogingen om begrip en respect voor elkaar te vinden.
Winnetou heeft een significante invloed gehad op hoe Native Americans in de literatuur worden afgebeeld. Hoewel de verhalen een romantisch en soms stereotypisch beeld geven, heeft het ook bijgedragen aan een bredere belangstelling voor de cultuur en geschiedenis van inheems Amerika. Het heeft de nieuwsgierigheid gewekt bij vele lezers en heeft hen aangespoord om verder te leren over echte inheemse culturen, ondanks de fiktionalisering van de verhalen.
De verhalen van Winnetou spelen zich voornamelijk af in het Wilde Westen van de Verenigde Staten, met een focus op de uitgestrekte vlaktes, bergen en rivieren. Deze setting is essentieel voor het avontuurlijke karakter van de boeken en biedt een achtergrond voor de conflicten tussen verschillende groepen, evenals de schoonheid van de natuur. De beschrijvingen van de omgeving helpen om de immersie in het verhaal te verdiepen.
Winnetou is een iconisch personage vanwege zijn morele integriteit en zijn rol als bruggenbouwer tussen verschillende culturen. Hij wordt vaak afgebeeld als een nobele en eerlijke strijder die voor gerechtigheid vecht, niet alleen voor zijn eigen volk, maar ook voor anderen. Zijn vriendschappen, vooral met karakter zoals Old Shatterhand, en de lessen die hij leert en biedt, maken hem tot een blijvend en aanspreekbaar figuur in de literatuur.
Vriendschap speelt een cruciale rol in de Winnetou verhalen. De hechte band tussen Winnetou en zijn vrienden toont hoe wederzijds respect en begrip binnen een vriendschap kunnen ontstaan, zelfs in tijden van conflict. Deze relaties zijn vaak de drijvende kracht achter de acties van de personages en benadrukken de thema's van solidariteit en saamhorigheid tegen tegenslagen.