De belangrijkste redenen voor de expansie van het Romeinse Rijk waren onder andere de behoefte aan meer grond, de zoektocht naar rijkdom en de wens om de grenzen te beveiligen. De Romeinen waren zeer strategisch in hun benadering en veroverden landen en gebieden die hen voordeel konden bieden. Dit omvatte niet alleen militaire campagnes, maar ook diplomatieke betrekkingen met andere volken, waarbij ze allianties sloten en vaak hun cultuur imposeerden.
De samenleving van het Romeinse Rijk was een complexe mix van vrijen en slaven, patriciërs en plebejers. De patriciërs waren de aristocratische klasse, terwijl plebejers de gewone burgers waren. Naast hen waren er ook slaven die geen rechten hadden. De overheid was georganiseerd in een systeem van senaten en andere politieke instellingen, en de sociale status bepaalde vaak je rol in de samenleving, van politieke invloed tot werkgelegenheid.
De Romeinen stonden bekend om hun indrukwekkende architectuur en engineering. Ze introduceerden innovatieve bouwtechnieken zoals het gebruik van de boog en het beton. Belangrijke bouwwerken zijn onder andere aquaducten, tempels en grote openbare gebouwen zoals het Colosseum in Rome. Deze structuren dienden niet alleen een praktisch doel, maar waren ook een manier om de grootheid van Rome te demonstreren.
Marius was een belangrijke militaire leider die het Romeinse leger hervormde. Hij introduceerde een systeem waarbij ook de armen en niet-burgers als soldaten konden dienen. Dit maakte het leger toegankelijker en zorgde ervoor dat veel soldaten loyaal waren aan hun generaal in plaats van aan de staat, wat later leidde tot politieke onrust en machtsspelletjes binnen Rome.
Het Romeinse Rijk had een diepgaande invloed op de latere Europese geschiedenis, waaronder de opkomst van het feodalisme en de ontwikkeling van rechtssystemen. Veel Europese landen ontleenden hun politieke en juridische structuren aan die van Rome, en de verspreiding van de Latijnse taal en cultuur vormde de basis voor de meeste moderne Europese talen.