De belangrijkste thema's in 'De Hobbit' en 'In de ban van de Ring' zijn vriendschap, opoffering, moed en de strijd tussen goed en kwaad. Beide verhalen tonen de ontwikkeling van de personages en hun groei door verschillende uitdagingen, wat leidt tot diepere relaties en een beter begrip van wat het betekent om heldhaftig te zijn.
De Ring symboliseert macht en corruptie. Het is een object dat degene die het bezet, in staat stelt om grote kracht te verwerven, maar het brengt ook een zware last en destructieve gevolgen met zich mee. De strijd om de Ring vertegenwoordigt de interne en externe conflicten die voortkomen uit de verleiding om deze macht te bezitten.
De belangrijkste personages zijn onder andere Frodo Balings, de hobbit die de Ring moet vernietigen; Sam Gewissies, zijn loyale vriend; Gandalf, de wijze tovenaar; Aragorn, de erfgenaam van de troon; en Sauron, de antagonist die de Ring wil terugkrijgen. Daarnaast zijn er vele andere ondersteunende personages die bijdragen aan het verhaal.
'In de ban van de Ring' is invloedrijk vanwege de diepgang van de wereldopbouw, de complexe karakters en de morele dilemma's die het verhaal verkent. Het heeft de basis gelegd voor moderne fantasy, en de thema's en tropen die Tolkien introduceerde, zijn nu gemeengoed in het genre.
J.R.R. Tolkien creëerde de wereld van Midden-aarde door een combinatie van inventieve mythologie en rijke geschiedenis, ondersteund door zijn kennis van oude talen en literaire tradities. Hij ontwikkelde een gedetailleerd verleden, verschillende rassen, en een complexe geografie, wat alle bijdraagt aan de levendigheid en aantrekkingskracht van zijn verhalen.