De stappen bij het restaureren van een schilderij beginnen meestal met een grondige inspectie van het schilderij om schade te identificeren. Daarna volgt het reinigen van de oppervlakken om vuil en stof te verwijderen. Vervolgens kunnen er reparaties aan de ondergrond en de verflaag plaatsvinden. Als dat gedaan is, wordt er vaak een nieuwe vernislaag aangebracht om het werk te beschermen en te laten glanzen. Tot slot is het belangrijk om het schilderij op de juiste manier te conserveren om verdere schade in de toekomst te voorkomen.
Voor het restaureren van een schilderij heb je verschillende materialen nodig, zoals speciale restauratieverven, borstels van verschillende groottes, een palet, een vernis, en, afhankelijk van de schade, ook materialen voor het fixeren van kraakjes en scheuren. Het is ook handig om schoonmaakmiddelen te hebben die veilig zijn voor schilderijen. Natuurlijk is een groepsschilderij ook een must als je bijvoorbeeld oude laklagen wilt verwijderen zonder de onderliggende verf te beschadigen.
Je weet dat een schilderij professionele restauratie nodig heeft wanneer je duidelijk zichtbare schade ziet, zoals scheuren in het doek, craquelé in de verf, of als de kleuren vervaagd zijn. Ook als een schilderij is blootgesteld aan extreme luchtvochtigheid of als het helemaal bedekt is met stof en vuil, kan het verstandig zijn om een professional te raadplegen. Zij kunnen de ernst van de schade beter inschatten en het juiste advies geven.
Veelvoorkomende problemen bij oude schilderijen zijn verfafbladdering, scheuren in het doek, en het verlies van kleurintensiteit. Verfafbladdering kan vaak worden opgelost met een specialistische retoucheverf, terwijl scheuren zorgvuldig moeten worden hersteld met speciale technieken om de integriteit van het schilderij te behouden. Voor kleurverlies kunnen kleurretoucheertechnieken worden toegepast, waarbij je natuurlijk voorzichtig moet werken om de originele uitstraling niet te verstoren.
Het is mogelijk om zelf een schilderij te restaureren, maar het vereist wel veel kennis en vaardigheid. Als je niet zeker bent van je vaardigheden of als het schilderij van hoge waarde is, is het beter om dit uit te besteden aan een professional. Restaurateurs hebben de ervaring, de juiste materialen, en de technieken om schilderijen zorgvuldig en effectief te restaureren, wat cruciaal is voor de lange levensduur van het kunstwerk.