Vinylplaten worden zeldzaam om verschillende redenen. Bijvoorbeeld door beperkte oplages, zoals speciale uitgaven of platen die slechts kort zijn gedrukt. Daarnaast maken productiefouten en unieke artworks een plaat al snel zeldzaam. Ook het ontstaan van cultklassiekers die door de jaren heen steeds gewilder worden, kan bijdragen aan de waarde en zeldzaamheid.
Je kunt zeldzaam vinyl vinden op diverse plekken zoals rommelmarkten, tweedehandswinkels, vlooienmarkten en zelfs bij vintage winkels. Maar ook online zijn er verschillende platforms en forums waar liefhebbers hun collectie delen en ruilen. Het is dus een kwestie van goed zoeken en soms wat geluk hebben.
De staat van een vinylplaat wordt vaak beoordeeld aan de hand van de visuele conditie en hoe deze speelt. Kijk naar krassen, stof en eventuele beschadigingen op het oppervlak. Ook de hoes moet in goede staat zijn, want dit beïnvloedt de algehele waarde. Je kunt de plaat ook afspelen om te checken of er bijvoorbeeld overspringen of haperingen zijn.
Populaire genres voor zeldzaam vinyl zijn rock, punk, jazz en klassieke muziek. Vooral albums uit de jaren '60 en '70 zijn gewild. Muziekstijlen die een sterke cultstatus hebben, zoals underground garage rock of bepaalde elektronische muziek, kunnen ook verrassend zeldzaam zijn. Het hangt vaak af van de artiest en de geschiedenis van het album.
Om je zeldzame vinylplaten goed te bewaren, is het belangrijk om ze rechtop te staan en niet op elkaar te leggen. Bewaar ze bij voorkeur in een koele, droge omgeving, weg van direct zonlicht. Speciale hoezen kunnen helpen om de platen te beschermen tegen stof en krassen. Regelmatig poetsen van de platen met een geschikte reiniger kan ook helpen om hun kwaliteit te behouden.