Soft Machine verkent verschillende muziekstijlen, maar de meest prominente zijn psychedelische rock, progressieve rock en jazzfusion. Hun nummers bevatten vaak complexe melodieën en ongewone structuren, wat ze uniek maakt in de muziekscene. Je kunt invloeden van jazz horen door de virtuositeit van de instrumentalisten, vooral in hun latere werk, waar improvisatie een grote rol speelt.
De muziek van Soft Machine heeft een duidelijke evolutie doorgemaakt. In hun vroege jaren lag de focus meer op psychedelische elementen, terwijl ze later overgingen naar elementen van jazz en progressieve rock. Dit zie je terug in de complexiteit van hun muziek en de manier waarop ze experimenteerden met verschillende instrumenten en stijlen. De veranderingen in de bandleden hebben ook bijgedragen aan deze ontwikkeling, elke muzikant bracht zijn eigen stijl en invloed met zich mee.
Enkele opmerkelijke albums van Soft Machine zijn 'Third', 'Fourth' en 'Bundles'. 'Third' wordt vaak beschouwd als een van hun beste werken en bevat een mix van lange nummers en improvisaties. 'Fourth' gaat verder met deze evolutie en voegt meer jazz- en avant-garde-elementen toe. 'Bundles' markeert een nieuwe fase voor de band met een nieuwe line-up en een frissere, meer toegankelijke sound.
De Canterbury-scene, waar Soft Machine een integraal onderdeel van uitmaakte, had een enorme invloed op hun muziek. Deze muzikale beweging kenmerkte zich door een combinatie van jazz, rock en avant-garde muziek. Bands uit deze scene, zoals Caravan en Hatfield and the North, deelden een zelfde geest van experimenteren en improvisatie. Deze sfeer stimuleerde Soft Machine om innovatief te zijn en zijn eigen unieke geluid te ontwikkelen, wat hen hielp opvallen in de muziekindustrie.
De naam 'Soft Machine' is ontstaan als een verwijzing naar een boek van de experimentele schrijfer William S. Burroughs. De bandleden vonden de naam intrigerend en passend bij hun innovatieve en vooruitstrevende muzikale stijl. De term 'machine' verwijst naar de mechanische geluidsstructuren die ze in hun muziek gebruikten, terwijl 'soft' de zachtheid en complexiteit van hun melodieën beschrijft.