De koekoek heeft in verschillende culturen verschillende betekenissen. In sommige Europese landen symboliseert de koekoek de komst van de lente, terwijl in andere culturen de vogel wordt geassocieerd met de cyclus van leven en dood. De typische roep van de koekoek wordt vaak gezien als een teken dat het tijd is om de natuur weer volop te beleven, en in folklore wordt de koekoek soms zelfs geassocieerd met liefde en trouw.
Koekoeken zijn parasieten en leggen hun eieren in de nesten van andere vogels. De vrouwelijke koekoek is in staat om het ei van de gastheer te imiteren, zodat de andere vogels het als hun eigen ei beschouwen. Zodra de koekoek uit het ei komt, duwt hij meestal de andere eieren of jongen uit het nest, zodat hij de volledige zorg van zijn 'pleegouders' kan ontvangen.
Koekoeken hebben een karakteristiek uiterlijk met hun grijze verenkleed en lange staart. Ze zijn vaak te herkennen aan hun unieke roep, die klinkt als hun naam. Dit maakt het makkelijker om ze te spotten, vooral in hun leefgebied, dat meestal bestaat uit open bossen en graslanden. Tijdens het broedseizoen zijn ze actiever en makkelijker te horen.
De koekoek is vaak gebruikt in literatuur en kunst vanwege zijn intrigerende gedrag van nestparasitisme en zijn kenmerkende roep. In poëzie en verhalen wordt de koekoek aangesproken als een symbool van de natuur en de veranderingen die deze ondergaat. Ook in schilderkunst is de koekoek een populair onderwerp, vaak afgebeeld in natuurlijke omgevingen om de schoonheid van het platteland te benadrukken.
Koekoeken spelen een belangrijke rol in het ecosysteem als zowel predatoren als prooien. Hun nestparasitisme heeft invloed op de populaties van andere vogels, wat leidt tot een balans binnen de levensgemeenschappen. Bovendien helpen ze bij het verspreiden van zaden door hun eetpatronen. Deze interacties zijn essentieel voor het behoud van gezonde ecosystemen.