De belangrijkste antagonist in de kleine zeemeermin is Ursula, de zeeheks. Ze biedt Ariël de kans om menselijke benen te krijgen in ruil voor haar stem, maar haar ware motieven zijn om chaos te creëren in de onderwaterwereld en Ariëls vurige verlangen naar de mensheid te misbruiken.
Belangrijke thema's in het verhaal zijn opoffering, verlangen, en de zoektocht naar identiteit. Ariël is bereid veel op te offeren voor de liefde, terwijl haar reis ook de uitdagingen laat zien van het zoeken naar wie je werkelijk bent, zelfs als dat betekent dat je tegen de verwachtingen van je omgeving in moet gaan.
De animatiefilm heeft een aantal verschillen ten opzichte van het originele boek van Hans Christian Andersen. In de film is het einde positiever, terwijl het boek een veel tragischer einde heeft. Ook zijn de karakters in de film vaak meer ontwikkeld, en zijn er muzikale nummers toegevoegd die het verhaal een extra dimensie geven.
Muziek speelt een cruciale rol in het verhaal van de kleine zeemeermin. De nummers in de animatiefilm, zoals 'Part of Your World' en 'Under the Sea', zijn niet alleen catchy, maar helpen ook om de gevoelens en verlangens van de personages uit te drukken. Muziek benadrukt de emotionele diepgang van Ariëls reis en de uitdagingen die ze tegenkomt.
Ursula, de zeeheks, is een sleutelfiguur die de krachten van de oceaan en magie vertegenwoordigt. Ze manipuleert Ariël door haar een deal aan te bieden die haar levensdoelen kan vervullen, maar uiteindelijk alleen maar leidt tot meer problemen. Haar rol is essentieel omdat ze de kracht van verlangen en de gevaren van het nastreven van dromen vertegenwoordigt, vooral wanneer die dromen grote opofferingen vereisen.