Zola's boeken verkkennen vaak sociale thema's zoals armoede, onrechtvaardigheid, en de gevolgen van de industriële revolutie. Hij legt de nadruk op de strijd van de gewone man en de gevolgen van de maatschappij op het individu.
Belangrijke personages in Zola's werken zijn vaak leden van de arbeidersklasse, zoals in 'Germinal' waar de mijnwerkers centraal staan. Deze personages staan symbool voor de bredere sociale problemen en zijn vaak complex en realistisch neergezet.
Zola wordt vaak gezien als een pijler van het naturalisme en heeft een grote invloed gehad op de Franse literatuur. Zijn methodische benadering van het schrijven inspireerde andere schrijvers om realistische en gedetailleerde beschrijvingen van het leven te gebruiken.
Enkele terugkerende motieven in Zola's boeken zijn de invloed van erfelijkheid en omgeving, de strijd voor rechtvaardigheid, en de destructieve kracht van de samenleving. Deze motieven helpen om een dieper begrip van zijn personages en hun omstandigheden te bieden.
Zola's schrijfstijl is kenmerkend door zijn gedetailleerde beschrijvingen en zijn focus op realisme. Hij gebruikt vaak een observerende benadering, waardoor lezers zich kunnen verhouden tot de personages en hun situaties.