De Masai cultuur is rijk aan tradities en gebruiken. Belangrijke kenmerken zijn hun nomadische levensstijl, het geloof in een enkele god, en de rol van de gemeenschap. Ze zijn ook beroemd om hun kleurrijke klederdracht en sieraden, die vaak een diepere betekenis hebben en de status van een persoon binnen de gemeenschap weerspiegelen. Verder spelen rituelen en ceremonies, zoals besnijdenis en huwelijken, een grote rol in hun leven.
De Masai communiceren voornamelijk via gesproken taal, maar ze maken ook gebruik van lichaamstaal en symboliek. Ze hebben een unieke taal, Maa, maar veel Masai spreken ook Kiswahili en Engels. Gesprekken tussen ouderlingen zijn vaak formeel en gewijd aan belangrijke onderwerpen, terwijl jongere leden van de gemeenschap hun eigen informelere manieren hebben om met elkaar om te gaan, vaak vol humor en speelsheid.
Dans is een essentieel onderdeel van de Masai cultuur en vormt een belangrijke manier voor hen om hun geschiedenis, trots en identiteit uit te drukken. Tijdens ceremonies en festiviteiten, zoals bruiloften of rituelen ter ere van hun voorouders, zijn de dansen vaak dynamisch en energiek, waarbij mannen en vrouwen verschillende rollen hebben. De krachtige sprongen van de mannen, bijvoorbeeld, symboliseren kracht en moed.
De traditionele kledij van de Masai bestaat uit shúkà's, die vaak felrood of met patronen zijn. Deze klederdracht heeft zowel praktische als symbolische functies: het beschermt tegen het weer en is tegelijkertijd een teken van trots en identiteit. De accessoires, zoals halskettingen en armbanden, worden vaak gemaakt van kralen en weerspiegelen de sociale status en de levensfase van de drager – ze geven ook informatie over het gezin en de gemeenschap.
Moderniteit heeft invloed op de levensstijl van de Masai, zowel positief als negatief. Enerzijds krijgen ze toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, wat leidt tot verbeterde levensomstandigheden. Aan de andere kant kan de druk om zich aan te passen aan een moderne levensstijl hun traditionele gebruiken onder druk zetten. Veel jongeren zijn zich bewust van de waarde van hun cultuur, maar voelen ook de aantrekkingskracht van een moderne levenswijze, wat leidt tot een spanningsveld tussen behoud van tradities en modernisering.