Als iemand komt te overlijden zonder testament, dan gaat de erfenis volgens de wettelijke regels van erfrecht. Dit betekent dat de erfgenamen automatisch zijn vastgesteld. Je moet een verklaring van erfrecht aanvragen bij een notaris, die kan bevestigen wie de erfgenamen zijn en dat er geen testament is. De betrokkenen moeten ook beslissen hoe de verdeling van de erfenis gaat plaatsvinden. Het is belangrijk om alle bezittingen en schulden goed in kaart te brengen, zodat je een duidelijk beeld hebt van de nalatenschap.
De verdeling van een erfenis is afhankelijk van de relatie van de overledene met de erfgenamen. Wettelijk gezien hebben de langstlevende partner en de kinderen voorrang bij de verdeling. Als er geen testament is, zullen de kinderen gelijkelijk delen in de erfenis. Als er een langstlevende partner is, ontvangt die in veel gevallen het vruchtgebruik van de woning, terwijl de kinderen de eigendom verkrijgen. Bij grotere nalatenschappen kan het ook nodig zijn om een notaris in te schakelen voor begeleiding.
De waarde van een erfenis wordt bepaald door een inventarisatie van alle bezittingen en schulden van de overledene. Dit kan onder meer inhouden dat je kijkt naar onroerend goed, bankrekeningen, inboedel, en andere waardevolle bezittingen. Het is ook belangrijk om eventuele uitgaven of schulden mee te tellen. Vaak is het slim om een taxateur of een notaris te raadplegen om een objectieve waarde te krijgen van de erfenis, zodat je goed inzicht krijgt voordat je gaat verdelen.
Een langstlevende partner heeft bij overlijden van de andere partner bepaalde rechten. Zonder testament heeft de langstlevende partner recht op het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap, wat betekent dat deze partner in staat is om van de bezittingen te genieten, zoals de woning en inboedel, tot aan zijn of haar overlijden. Pas na het overlijden van de langstlevende partner wordt het eigendom verdeeld onder de kinderen of andere erfgenamen. Dit kan in sommige situaties leiden tot emotionele en juridische complicaties.
Wanneer iemand komt te overlijden, kan het zijn dat er ook schulden zijn. Het is belangrijk om bij de verdeling van de nalatenschap rekening te houden met deze schulden. Erfgenamen zijn in principe alleen aansprakelijk voor de schulden tot het bedrag van de erfenis zelf. Dit betekent dat ze geen persoonlijke aansprakelijkheid hebben voor schulden die de waarde van de erfenis overstijgen. Het kan verstandig zijn om dit met een notaris of een financieel adviseur door te nemen om verrassingen te voorkomen.