De wanmolen heeft zijn oorsprong in de middeleeuwen en werd voornamelijk gebruikt in de landbouw voor het zuiveren van graan. Het idee was simpel maar effectief: de molen gebruikte windkracht om onzuiverheden uit het graan te blazen. Deze techniek stelde boeren in staat om hun oogst efficiënter te verwerken, wat leidde tot een hogere voedselproductie. In de loop der jaren is de wanmolen aangepast en verbeterd, maar de basisprincipes zijn nog steeds te herkennen.
Een wanmolen verschilt van andere molens, zoals wind- of watermolens, doordat het meer gericht is op het zuiveren van graan dan op het malen ervan. Terwijl bijvoorbeeld een windmolen koren maalt tot meel, wordt met een wanmolen juist het kaf van het graan gescheiden. Deze functie maakt de wanmolen uniek in zijn soort, en daardoor een waardevol stuk in de geschiedenis van de landbouw.
Bij de aankoop van een wanmolen is het belangrijk om te letten op de staat van de molen. Kijk naar de onderdelen zoals de as, de windborden en de kast zelf. Vraag naar de geschiedenis en het gebruik ervan, zodat je weet of het een goed onderhouden stuk is. Verder is het goed om te checken of het nog functioneel is of vooral een decoratief item zal zijn.
Het onderhoud van een wanmolen is redelijk eenvoudig, maar het vereist wel enige kennis van houtbewerking en mechanica. Regelmatig de bewegende delen controleren op slijtage is belangrijk. Daarnaast moet je de molen af en toe schoonmaken om stof en vuil te verwijderen. Het is ook aan te raden om de houten onderdelen te behandelen met een beschermende laag om ze te beschermen tegen weersinvloeden.
De belangrijkste onderdelen van een wanmolen zijn de draaibare as, de windborden en de kast. De draaibare as zorgt ervoor dat de wind krachtig kan binnenkomen en alle onzuiverheden kan wegblazen. De windborden staan in een specifieke hoek ten opzichte van de as om de maximale luchtstroom te genereren. De kast biedt bescherming aan de interne mechanismen en zorgt ervoor dat het graan efficiënt kan worden behandeld.