Koning Leopold II was vooral bekend om zijn koloniale ambities in Congo. Hij zette zich in voor missies naar Afrika en richtte de Internationale Afrika Maatschappij op. Daarvandaan ontpopte Congo zich als een persoonlijke kolonie van Leopold, die de rijkdommen van het land exploiteerde, vooral ivoor en rubber. Zijn daden waren zowel vernieuwend als verwoestend, aangezien hij er alles aan deed om de natuurlijke hulpbronnen van Congo te benutten, vaak ten koste van de lokale bevolking.
De Belgische bevolking had aanvankelijk een gemengde reactie op de daden van Leopold II. Terwijl velen trots waren op de koloniale expansie, begon er na verloop van tijd kritiek te ontstaan over de gruwelijke exploitatie en de behandeling van de Congolezen. In de vroege 20e eeuw kwamen steeds meer verhalen naar buiten over de misstanden, wat leidde tot publieke verontwaardiging en uiteindelijk tot de overname van de koloniale regering door België.
Koning Leopold II wordt als een controversiële figuur beschouwd vanwege de historische impact van zijn heerschappij in Congo. Aan de ene kant wordt hij gezien als een pionier van de koloniale expansie, maar aan de andere kant is hij verantwoordelijk voor een van de grootste humanitaire tragedies van de 19e eeuw. De wreedheden die onder zijn bewind plaatsvonden, waaronder moorden en dwangarbeid, hebben geleid tot een blijvende schaduw op zijn nalatenschap.
De gevolgen van de koloniale activiteiten van Leopold II waren catastrofaal voor Congo. De lokale bevolking werd hard getroffen door geweld, dwangarbeid en ziekten als gevolg van de koloniale exploitatie. Het land verloor niet alleen een groot deel van zijn bevolking, maar er ontstond ook een economische uitbuiting die de infrastructuur en de sociale structuren ernstig verstoorde. De lange-termijn effecten zijn nog steeds voelbaar in de hedendaagse Congolese maatschappij.
Tegenwoordig wordt het erfgoed van koning Leopold II in België met een kritische blik bekeken. Monumenten en standbeelden die hem eren, worden vaak in vraag gesteld en er is een groeiende roep om erkenning van de wreedheden die zijn begaan. De discussie over kolonialisme en de nalatenschap van Leopold II is een actieve en vaak emotionele discussie binnen de Belgische samenleving, waarbij velen pleiten voor bewustwording en educatie over dit belangrijke onderwerp.