Een abt heeft verschillende belangrijke verantwoordelijkheden in een abdij. Hij is niet alleen het geestelijk hoofd, maar zorgt ook voor de dagelijkse leiding, waaronder het geestelijk welzijn van de monniken, het toezicht op activiteiten binnen het klooster, en het vertegenwoordigen van de abdij in de bredere gemeenschap. Daarnaast is een abt betrokken bij het nemen van belangrijke besluiten die de toekomst van de abdij en haar leden beïnvloeden.
De keuze van een abt gebeurt meestal door de monniken zelf, via een verkiezingsproces. Dit kan variëren afhankelijk van de tradities van de abdij. Gewoonlijk zijn er verschillende rondes van stemmen waarbij de monniken hun voorkeuren uitspreken. De man met de meeste stemmen wordt dan als abt gekozen, waarbij ook wordt gekeken naar zijn ervaring en toewijding aan het kloosterleven.
Een abt speelt een centrale rol in het dagelijkse leven van de abdij. Hij leidt de gebeden, geeft spirituele begeleiding aan de monniken en is verantwoordelijk voor het beheer van de abdij en haar bezittingen. Daarnaast houdt hij toezicht op de verschillende werkzaamheden die binnen de gemeenschap worden uitgevoerd, zoals het onderhoud van het terrein en het organiseren van activiteiten die de gemeenschap versterken.
Er zijn geen strikte vereisten om abt te worden, maar het is belangrijk dat de persoon die gekozen wordt, een diepgaande kennis heeft van de monastieke tradities en aan de geestelijke en administratieve eisen kan voldoen. Meestal is de gekozen abt al een ervaren monnik en heeft hij een sterke verbinding met de gemeenschap. Daarnaast is het cruciaal dat de abt beschikt over leiderschapskwaliteiten en een diepgaande geestelijke wijsheid.
Het belangrijkste verschil tussen een abt en een prior is dat de abt het hoofd is van de abdij, terwijl de prior de tweede in rang is. De prior ondersteunt de abt in zijn taken en kan in zijn afwezigheid de leiding overnemen. De prior heeft ook verantwoordelijkheden binnen de abdij, maar de uiteindelijke beslissingen liggen bij de abt, die vaak meer verantwoordelijkheid draagt op geestelijk en administratief vlak.