Een scherpschutter moet verschillende belangrijke vaardigheden ontwikkelen. Ten eerste is precisie cruciaal, dus ze moeten in staat zijn om schoten met een hoge nauwkeurigheid af te vuren op lange afstanden. Daarnaast is camouflage essentieel; ze moeten leren zich te verbergen en zich aan te passen aan hun omgeving om niet opgemerkt te worden. Ook moeten ze goed kunnen observeren, wat betekent dat ze situaties snel moeten kunnen inschatten en beslissingen moeten nemen. Tactische vaardigheden en strategisch denken zijn ook sleutelcomponenten van hun training.
Het traject om een professionele scherpschutter te worden verschilt per organisatie, maar doorgaans moet je rekenen op een training van enkele maanden tot meer dan een jaar. Eerst moet je de basisopleiding volgen, gevolgd door gespecialiseerde trainingen in precisieschieten, tactiek en overlevingstechnieken. Daarnaast kan voortdurende training en ervaring in het veld bijdragen aan de ontwikkeling van vaardigheden die nodig zijn om uit te blinken als scherpschutter.
Scherpschutters maken gebruik van een verscheidenheid aan wapens, afhankelijk van de missie en de omgeving waarin ze opereren. Vaak gekozen wapens zijn aanvalsgeweren, zoals het geweer, maar ze gebruiken ook specifieke scherpschuttersgeweren die zijn ontworpen voor precisieschieten op lange afstand. Naast deze geweren kunnen ze ook secundaire wapens hebben, zoals pistolen, voor dichtbij operaties.
Een effectieve scherpschutter beschikt doorgaans over enkele sleutel eigenschappen, zoals geduld, discipline, en een scherpe focus. Geduld is essentieel, omdat ze vaak lange periodes in één positie moeten doorbrengen zonder bewegingsvrijheid. De discipline helpt hen om consistent en doelgericht te blijven, zelfs onder druk, en hun focus stelt hen in staat om de omgeving en hun doel te observeren zonder afgeleid te worden.
Scherpschutters worden vaak ingezet in verschillende situaties, waaronder militaire operaties, verkenning en waardevolle doelwitbescherming. Ze kunnen worden gestuurd naar strategische posities waar ze vijandelijke bewegingen kunnen waarnemen of ondersteuning kunnen bieden aan troepen op de grond door vijandelijke doelwitten te elimineren. Ook worden ze ingezet bij speciale operaties, zoals het beschermen van belangrijke VIP's of in situaties waar precisie en discreet handelen noodzakelijk zijn.