De expansie van het Mongoolse Rijk kan worden toegeschreven aan verschillende factoren. Ten eerste was er de sterke militaire organisatie en de uitstekende ruiters van de Mongolen, die hen in staat stelden om sneller en effectiever te vechten dan hun tegenstanders. Daarnaast zorgde de unificatie onder Dzjengis Khan ervoor dat er een gezamenlijke doelstelling was, waarbij interne verdeeldheid werd overwonnen. Handel en het verlangen naar rijkdom speelden ook een rol, aangezien de Mongolen vaak op zoek waren naar nieuwe handelsroutes en rijkdommen.
Het Mongoolse Rijk had een aanzienlijke invloed op de cultuur in de veroverde gebieden. De Mongolen stonden bekend om hun tolerantie ten opzichte van verschillende religies en culturen, wat leidde tot een bloeiend cultureel uitwisselingsproces. Kunst, literatuur en wetenschap werden verspreid, en de zijderoute werd heropend, wat handel en culturele uitwisseling tussen het Westen en het Oosten bevorderde. Hierdoor ontstonden hybride culturen die elementen van zowel Mongoolse als lokale tradities combineerden.
De militaire strategieën van de Mongolen waren innovatief en zeer effectief. Ze maakten gebruik van snelbewegende cavalerie, verdedigingslinies en psychologische oorlogsvoering. Door in kleine, mobiele eenheden te opereren, konden ze hun vijanden verrassen en uitschakelen. Ze maakten ook gebruik van spionage om informatie over hun tegenstanders te vergaren en voerden vaak schijnbare terugtrekkingen uit om vijanden in de val te lokken. Dit leidde tot hun vele overwinningen.
Belangrijke heersers binnen het Mongoolse Rijk waren onder andere Dzjengis Khan, de stichter van het rijk, en zijn kleinzoon Kublai Khan, die het rijk naar een nieuw hoogtepunt leidde. Dzjengis Khan staat bekend om zijn militaire strategieën en het verenigen van de Mongoolse stammen, terwijl Kublai Khan de eerste keizer werd van de Yuan-dynastie in China en bekend is om zijn culturele uitwisseling en steun aan de handel.
De val van het Mongoolse Rijk heeft een grote impact gehad op de wereldgeschiedenis. Het leidde tot de fragmentatie van de eens zo krachtige khanaten in kleinere staten, wat ruimte gaf aan de opkomst van nieuwe rijken en de ontwikkeling van de moderne staten. Dit had gevolgen voor de handel, de geopolitieke verhoudingen en culturele uitwisselingen tussen verschillende delen van de wereld. De erfenis van het Mongoolse Rijk is nog steeds zichtbaar in de hedendaagse geopolitieke structuren en culturele interacties.