Het verhaal van Ivanhoe is ontstaan in de 19e eeuw, meer specifiek in 1820, geschreven door de Schotse auteur Sir Walter Scott. Het boek speelde een cruciale rol in het populariseren van het begrip van middeleeuwse romantiek en ridderlijke idealen. Scott's werk inspireerde veel latere schrijvers en vormde een belangrijke basis voor het genre van historische fictie.
De belangrijkste thema's in Ivanhoe zijn eer, trouw, en de strijd tussen Saxen en Normandiërs. Daarnaast worden ook thema's zoals sociale ongelijkheid en het belang van persoonlijke identiteit sterk belicht. De roman stelt vragen over wat het betekent om nobel te zijn en hoe loyaliteit aan vrienden en land vaak tegen elkaar in kunnen staan.
De belangrijke personages in het verhaal zijn onder anderen Sir Wilfred van Ivanhoe, de held van het verhaal, en Rebecca, een joodse vrouw die hem helpt. Andere belangrijke personages zijn de Zwarte Ridder, die vaak tot mysterie leidt, en Prins John die als antagonist fungeert. Elk personage representeert verschillende maatschappelijke lagen en ideologieën van de tijd.
Het verhaal van Ivanhoe speelt zich af in het Engeland van de 12e eeuw, ten tijde van de heerschappij van Richard Leeuwenhart. De historische achtergrond omvat de terugkeer van de koning van de kruistochten en de strijd om de Engelse troon. Deze periode wordt gekenmerkt door sociale spanningen tussen de Normandiërs en de Saksen, en dit wordt mooi verweven in het verhaal.
Ivanhoe heeft een grote invloed gehad op de literatuur, vooral in het genre van historische fictie. Het boek inspireerde vele schrijvers om verhalen te vertellen die zich afspelen in het verleden met gebruik van fictieve elementen. De romanschrijver heeft ook bijgedragen aan de romantische weerzin tegen de moderne tijd door een glorificatie van de middeleeuwen in beeld te brengen.