Het belangrijkste thema in het boek Congo. Een geschiedenis is de complexe relatie tussen België en Congo, met een focus op de menselijke en culturele geschiedenis van het land, naast de politieke en economische ontwikkelingen.
De auteur, David Van Reybrouck, benadert de koloniale periode in Congo op een genuanceerde manier, door zowel de gruwelijkheden als de impact van de koloniale overheersing te belichten, evenals de reacties van de Congolezen zelf.
De lokale bevolking en hun culturen spelen een cruciale rol in het verhaal, aangezien Van Reybrouck hun stemmen en ervaringen centraal stelt, wat vaak ontbreekt in historische verslagen van de koloniale geschiedenis.
Het boek is relevant voor de huidige tijd omdat het de lezer aanzet tot reflectie over kolonialisme en de erfenis ervan, en het biedt een frisse blik op de geschiedenis van Congo die beter begrip kan stimuleren voor de hedendaagse kwesties in het land.
Het boek heeft bijgedragen aan de publieke discussie over Congo door educatie te bevorderen en bewustzijn te creëren over de koloniale geschiedenis, wat op zijn beurt leidt tot bredere gesprekken over verantwoordelijkheid en herstel van deze geschiedenis.