Koning Leopold II speelde een cruciale rol in het Belgische kolonialisme door de Onafhankelijke Congostaat te stichten. Hij was vastberaden om Afrika te verkennen en te exploiteren voor zijn eigen gewin, wat uiteindelijk leidde tot de annexatie van Congo door België. Zijn belangen in het gebied waren voornamelijk gericht op het winnen van grondstoffen zoals rubber en ivoor, wat zijn motivatie voor de kolonisatie versterkte.
Het bewind van Leopold II had een verwoestende invloed op de Congolese bevolking. De extreme uitbuiting en brutale onderdrukking resulteerden in enorme verliezen van mensenlevens, vaak door dwangarbeid, geweld en ziekten. Duizenden Congolezen werden gedwongen om te werken in erbarmelijke omstandigheden, wat leidde tot veel lijden onder de lokale bevolking.
Enkele belangrijke artefacten uit de tijd van koning Leopold II omvatten sieraden, documenten, en kunstwerken die de koloniale geschiedenis en de exploitatie van Congo illustreren. Veel van deze objecten bevinden zich nu in musea en zijn belangrijke getuigenissen van de ingewikkelde relatie tussen België en Congo.
Tegenwoordig wordt koning Leopold II vaak bekritiseerd vanwege zijn rol in de koloniale uitbuiting van Congo. Veel Belgen beschouwen hem als een controversiële figuur wiens acties veel schade hebben aangericht. In recente jaren is er ook een groeiende beweging voor erkenning van de historische onrechtvaardigheden en hebben diverse standbeelden van hem te maken gekregen met een heroverweging van hun plaats in de publieke ruimte.
De erfenis van koning Leopold II is complex. Aan de ene kant wordt hij herinnerd als een krachtige koning die invloed heeft gehad op de Belgische politiek en economie. Aan de andere kant staat zijn naam synoniem voor uitbuiting en wreedheid, wat een blijvende schaduw werpt op de internationaal vastgestelde mensenrechten. Deze tegenstrijdigheid heeft geleid tot uitgebreide discussies over cultuur, geschiedenis en herstelbetalingen.