De centrale thema's in Germinal zijn sociale rechtvaardigheid, klassenstrijd en de strijd voor betere arbeidsomstandigheden. Het boek belicht de ongelijkheid tussen arbeiders en de elite, en toont hoe deze strijd voor rechten en waardigheid zich ontvouwt binnen de context van de industriële revolutie.
De belangrijkste personages in Germinal zijn Étienne Lantier, een idealistische jonge man die het verhaal aandrijft, en Catherine Maheu, de dochter van een mijnwerker die zijn liefde en zijn strijd vertegenwoordigt. Daarnaast zijn er andere mijnwerkers en hun families die ook cruciaal zijn voor het verhaal en de tumultueuze maatschappelijke veranderingen.
De mijnwerkerscultuur wordt in Germinal op een eerlijke en soms harde manier afgebeeld. Het benadrukt de zware omstandigheden waaraan de arbeiders worden blootgesteld, zowel fysiek als emotioneel. De gemeenschap wordt getoond als hecht, met sterke solidariteit onder de mijnwerkers, ondanks de extreme uitdagingen die ze het hoofd moeten bieden.
De werkonderbreking in Germinal heeft een diepgaande impact op de gemeenschap. Het brengt de arbeiders samen in hun gezamenlijke strijd voor betere arbeidsomstandigheden, maar het veroorzaakt ook spanningen en verdeeldheid binnen gezinnen en tussen de bewoners, omdat de gevolgen van de staking vaak desastreus zijn voor hun levens en inkomsten.
De natuur speelt een symbolische rol in Germinal. De vooruitgang van de mijnbouw staat in contrast met de schoonheid en de kracht van de natuurlijke wereld. Dit contrast benadrukt de gevolgen van industrialisatie, en de schade die wordt toegebracht aan zowel de omgeving als de mensen die erin leven.