De bekendste thema's in sprookjes zijn goed versus kwaad, liefde en opoffering, en de reis van de held. Vaak begint het verhaal met een situatie waarin de hoofdpersonage in problemen is. Vervolgens ondergaat deze een transformatie, meestal door middel van een queeste of avontuur, dat leidt tot herstel van orde en geluk.
Sprookjes zijn ontstaan uit mondelinge tradities en worden al eeuwenlang doorgegeven. Veel van deze verhalen zijn oorspronkelijk ontstaan in de folktradities van verschillende culturen. Ze werden vaak verteld om belangrijke levenslessen over te brengen of om verbinding te maken binnen een gemeenschap.
Dieren spelen vaak een belangrijke rol in sprookjes, waar ze fungeren als helpers, sprekende wezens of zelfs slechteriken. Denk aan de slimme vos die een probleem oplost of de trouwe hond die zijn baas beschermt. Deze dieren zijn vaak een reflectie van menselijke eigenschappen, waardoor ze relatable zijn voor lezers.
Sprookjes blijven populair omdat ze ons meenemen naar een fantasiewereld vol magie, avontuur en morele lessen. Ze bieden een ontsnapping aan de realiteit en prikkelen de verbeelding van jong en oud. Daarnaast zijn de thema's vaak tijdloos en relevant voor verschillende generaties.
Nederlandstalige sprookjes hebben unieke elementen zoals lokale folklore en culturele tradities die door de tijd heen zijn doorgegeven. Ze bevatten vaak herkenbare situaties en personages die aansluiten bij de sociale context van de plek en tijd waarin ze worden verteld, wat ze bijzonder maakt voor verschillende doelgroepen.