De belangrijkste karakters in Van den vos Reynaerde zijn onder andere Reynaert de Vos, Isengrijn de Wolf, Grimbeert het Konijn en Nobel de Leeuw. Reynaert de Vos is de sluwe en bedriegelijke protagonist, terwijl Isengrijn de sterkste, maar ook de meest achterbakse antagonist vertegenwoordigt. Grimbeert zal vaak als de vertegenwoordiger van de onderdanige, maar rechtvaardige rol acteren, terwijl Nobel de Leeuw de macht en autoriteit symboliseert. Elk karakter belichaamt verschillende menselijke eigenschappen en maatschappelijke rollen, waardoor het verhaal veel diepgang krijgt.
Reynaert de Vos speelt zijn rol als slimme protagonist door zijn scherpe geest en listigheid. Hij weet altijd een manier te vinden om zich uit lastige situaties te wurmen, en zijn manipulatieve aard helpt hem om de andere dieren te bedriegen en zijn eigen belangen te verdedigen. Dit maakt hem zowel een bewonderenswaardige als een afschuwelijke figuur; hij toont aan dat slimme strategieën en charisma soms beter zijn dan brute kracht. Zijn interacties met de andere dieren laten zien hoe hij hun zwakheden uitbuit om te krijgen wat hij wil, wat hem tot een intrigerende hoofdfiguur maakt.
Van den vos Reynaerde biedt verschillende morele lessen, zoals de gevaren van valsheid en manipulatie. Het verhaal laat zien dat hoewel iemand misschien tijdelijk lijkt te winnen door oneerlijke middelen, de uiteindelijke waarheid en rechtvaardigheid altijd zegevierend zijn. Deze lessen zijn tijdloos en kunnen toegepast worden op zowel sociale als persoonlijke situaties in het leven. Ook wordt er een kritische blik geworpen op de hypocrisie van de maatschappij en de machtsstructuren die we in onze eigen wereld tegenkomen.
Van den vos Reynaerde is een essentieel werk binnen de Nederlandse literatuur omdat het niet alleen een van de oudste en meest invloedrijke verhalen is, maar ook de fundamentele thema's van de menselijke natuur en de sociale hierarchie onderzoekt. Het verhaal is een meesterwerk van satirische vertelkunst en biedt een blootstelling van de samenleving door de ogen van dieren, wat een unieke en diepgaande reflectie op menselijke praktijken en normen biedt. Het heeft generaties lang schrijvers en kunstenaars geïnspireerd en blijft tot op de dag van vandaag relevant.
In het verhaal komen verschillende dieren voor, elk met hun eigen symboliek en betekenis. Reynaert de Vos vertegenwoordigt sluwheid en opportunisme, terwijl Isengrijn de Wolf de kracht en vijandigheid op de korrel neemt. Grimbeert het Konijn staat voor rechtschapenheid, maar ook voor de zwakheid van de onderdanige. Nobel de Leeuw, als koning van de dieren, vertegenwoordigt het gezag en de autoriteit, maar laat ook zien dat macht niet altijd gepaard gaat met wijsheid. De diversiteit van deze karakters illustreert de verschillende facetten van de samenleving en toont aan hoe de interacties tussen hen kunnen leiden tot zowel conflict als reflectie.