De belangrijkste personages zijn Étienne Lantier, de hoofdpersoon, die zich inzet voor de arbeiders, en de familie Maheu, die de harde realiteit van het mijnwerkersleven belichaamt. Andere belangrijke figuren zijn Catherine, het meisje waar Étienne verliefd op wordt, en Chaval, een andere mijnwerker die met Étienne in conflict komt. Elk van deze personages vertegenwoordigt verschillende aspecten van het leven in de mijn en de strijd voor rechtvaardigheid.
In Germinal zie je de sociale ongelijkheid duidelijk naar voren komen door de beschrijvingen van de erbarmelijke omstandigheden waaronder de mijnwerkers leven en werken. Zola schetst een scherp contrast tussen de levensstijl van de rijke burgertij en het lijden van de arbeidersklasse. Door zo de verschillen in levensstandaard bloot te leggen, probeert hij de lezer bewust te maken van de onrechtvaardigheid en de noodzaak van sociale veranderingen.
De natuur speelt een belangrijke rol in Germinal, niet alleen als een achtergrond voor de gebeurtenissen, maar ook als een weerspiegeling van de emoties en de toestand van de mijnwerkers. Zola beschrijft de zware en vijandige omgeving van de mijnen, maar ook de schoonheid en kracht van de natuur, wat de veerkracht van de mensen symboliseert. Dit contrast benadrukt de strijd tussen mens en natuur, wat een centraal thema is in het verhaal.
Symboliek in Germinal is overal aanwezig, maar een van de meest opvallende is de titel zelf, 'Germinal', wat 'zaaien' betekent. Dit staat symbool voor hoop en verandering; het idee dat uit de moeilijke omstandigheden van de mijnwerkers uiteindelijk iets kan groeien en bloeien. Ook de kolenmijnen en de schachten symboliseren de onderdrukking en de uitbuiting van de arbeiders, en de opstand van de mijnwerkers vertegenwoordigt de strijd tegen deze onderdrukking.
Germinal heeft een grote invloed gehad op de literatuur en sociale bewegingen. Het werk inspireerde veel schrijvers en kunstenaars door de manier waarop het de strijd van de arbeidersklasse portretteert. Bovendien droeg het bij aan discussies over sociale rechtvaardigheid en arbeidsomstandigheden, wat tastbaar is in de opkomst van arbeidersbewegingen in de late 19e en vroege 20e eeuw. Het blijft een belangrijk werk dat de noodzaak van sociale verandering en bewustzijn benadrukt.