Het belangrijkste thema in Allegiant is de zoektocht naar vrijheid en identiteit. In dit deel van de saga worden de personages geconfronteerd met de vraag wat het betekent om vrij te zijn en welke offers ze moeten brengen voor die vrijheid. Het verhaal laat zien dat de zoektocht naar de waarheid en persoonlijke identiteit vaak gepaard gaat met complexe morele keuzes.
De hoofdpersonages in Allegiant zijn Tris Prior, Tobias Eaton (ook wel Four genoemd) en hun vrienden. Tris is gemotiveerd door haar verlangen naar waarheid en rechtvaardigheid, terwijl Tobias worstelt met zijn verleden en de verwachtingen die aan hem worden gesteld. Hun motieven evolueren gedurende het verhaal, wat hen dwingt om moeilijke beslissingen te nemen en de dingen die ze voor lief namen in twijfel te trekken.
Het boek Allegiant verschilt op verschillende manieren van de filmadaptatie. In het boek wordt veel dieper ingegaan op de interne gedachten en de emotionele ontwikkeling van de personages. Daarnaast zijn er verschillende verhaallijnen en personages die in de film zijn weggelaten, wat leidt tot een andere dynamiek en de manier waarop de gebeurtenissen worden gepresenteerd.
De belangrijkste conflicten in Allegiant draaien om de strijd tussen verschillende ideologieën en de gevolgen van verraad. De personages worden geconfronteerd met externe vijanden, maar ook met interne conflicten binnen hun eigen groep. Deze conflicten worden verder gecompliceerd door de ethische dilemma's waarmee ze worden geconfronteerd, zoals het gebruik van technologie voor controle en manipulatie.
Van de uiteindelijke keuzes van Tris in Allegiant kunnen we leren dat er soms moeilijke beslissingen moeten worden genomen in naam van het grotere goed. Tris' keuzes dwingen lezers na te denken over de impact van hun acties en de verantwoordelijkheden die komen kijken bij het maken van morele keuzes. Haar moed en toewijding aan haar vrienden en waarden dienen als een krachtige boodschap over opoffering en solidariteit.