De boeken van Ernest Claes zijn vaak doordrenkt met thema's als de eenvoud van het plattelandsleven, de natuur en de menselijke relaties. Hij heeft een bijzondere manier om het leven in kleine dorpen te beschrijven en legt de ziel en de tradities van het Vlaamse platteland bloot. De verhalen zijn soms melancholisch, maar stralen ook een soort warmte en verbondenheid uit.
Ernest Claes schreef voornamelijk in de eerste helft van de 20ste eeuw, met zijn meest actieve periode in de jaren 1920 en 1930. Deze tijd viel samen met grote maatschappelijke veranderingen, die ook een weerslag hadden op zijn werk. Door zijn achtergronden en ervaringen in die tijd, kon hij een authentiek beeld van de Vlaamse samenleving schetsen.
De stijl van Claes wordt gekenmerkt door een eenvoudige, maar krachtige taal. Hij gebruikt vaak humor en ironie, wat zijn verhalen een diepte geeft. Zijn beschrijvingen van het landschap en de natuur zijn levendig en voelen bijna poëtisch aan, waardoor de lezer zich meteen in de setting kan verplaatsen. Claes meezelf als observerend personage werkt vaak als een brug naar de emoties van zijn personages.
Ja, een van de meest bekende personages uit zijn boeken is De Witte, een jongen die opgroeit in Zichem. De Witte vertegenwoordigt de onschuld en de hoop van de jeugd, maar ook de complexiteit van het volwassen worden en de uitdagingen van het leven. Een ander belangrijk personage in zijn werk is de boer, die vaak als archetype dient voor de gewone man met zijn dromen en teleurstellingen.
Ernest Claes heeft een aanzienlijke invloed gehad op de Belgische literatuur door de manier waarop hij het Vlaamse platteland verbeeldde. Hij behoorde tot de zogenaamde 'streekromans', die de lokale cultuur en tradities benadrukten. Dit heeft andere schrijvers vaak geïnspireerd om ook in hun werk lokale elementen te integreren en zo bij te dragen aan de Vlaamse identiteit in de literatuur.