De zee speelde een cruciale rol in het werk van James Ensor, vooral omdat hij in Oostende opgroeide. Deze locatie inspireerde hem niet alleen qua kleuren en composities, maar ook door de unieke sfeer die de zee met zich meebracht. Vele van zijn schilderijen weerspiegelen de dynamische en soms stormachtige zeegezichten, wat bijdroeg aan de emotionele impact van zijn stuken.
James Ensor was een meester in het combineren van verschillende stijlen en invloeden. Hij mengde elementen van het impressionisme en het symbolisme met zijn eigen bizarre en vaak groteske beeldtaal. Deze veelzijdigheid maakt zijn werk rijker en uitdagender voor de kijker, omdat je telkens weer nieuwe details en betekenissen ontdekt die soms schuren tegen elkaar, maar toch samenkomen in harmonie.
De belangrijkste thema's in Ensors werk zijn de menselijke conditie, de dood, en de absurditeit van het leven. Hij gebruikte vaak maskers en skeletten om de hypocrisie van de samenleving bloot te leggen. Daarnaast verkende hij thema's als de strijd tussen goed en kwaad, en de invloed van de verbeelding op de realiteit, wat duidelijk naar voren komt in zijn fantasierijke composities.
Ensor gebruikte een combinatie van technieken in zijn schilderijen, zoals een rijke kleurenpalet en complexe penseelstreken. Hij experimenteerde met de textuur van de verf, wat zijn schilderijen een bijna tastbare kwaliteit geeft. Daarnaast gebruikte hij vaak opbouwende lagen, waardoor de diepte van het beeld versterkt werd, en speelde hij met het gebruik van licht en schaduw om de sfeer te beïnvloeden.
James Ensor is een unieke figuur in de Belgische kunstgeschiedenis vanwege zijn vernieuwende benadering en zijn prachtige maar ook uitdagende thematiek. Hij wordt vaak beschouwd als een voorloper van de modernistische beweging, omdat hij zich niet conformeerde aan de traditionele kunstnormen van zijn tijd. Zijn groteske en vaak satirische stijl blijft invloedrijk, zowel in België als daarbuiten.