Het zwaard Excalibur is een symbool van macht, rechtvaardigheid en heldhaftigheid in de Arthurlegenden. Het vertegenwoordigt de koninklijke lijn van Arthur en zijn recht om te heersen. Excalibur wordt vaak gezien als een teken dat Arthur de ware koning is, gekozen door het lot.
Excalibur wordt vaak toegeschreven met verschillende mythische krachten, waaronder onoverwinnelijkheid en de mogelijkheid om de drager te beschermen tegen kwaad. In sommige versies kan het zwaard ook magische lichtstralen uitstralen of genezende krachten bezitten, waarmee het de drager helpt in zijn queeste.
In vergelijking met andere beroemde zwaarden in de mythologie, zoals de Griekse zwaarden van Achilles of Perseus, is Excalibur uniek omdat het niet alleen een wapen is, maar ook een symbool van koninklijk gezag en legitiem leiderschap. Het heeft een diepere spirituele betekenis en speelt een centrale rol in de identiteit van koning Arthur.
Excalibur wordt vaak afgebeeld in kunst en literatuur als een prachtig, glanzend zwaard met een decoratieve handgreep. In veel films en boeken wordt het zwaard vaak verbeeld met mystieke en glinsterende effecten, wat de magische aard ervan benadrukt. Illustratoren en kunstenaars geven het een waardevolle en legendarische uitstraling die overeenkomt met zijn status.
De legende van Excalibur heeft een grote invloed gehad op de populaire cultuur, met talrijke adaptaties in films, boeken, tv-series en games. Het zwaard wordt vaak gebruikt als een symbool in fantasyverhalen en het idee van de 'uitverkorene' die een krachtig wapen verkrijgt, blijft een veelvoorkomend thema in hedendaagse verhalen.